Vegan Recept: Kervel Pompoensoep

Omdat er veel kervel en veel pompoenen in onze tuin stonden, bedacht mijn vriend dat die twee misschien wel een goede combinatie vormden.  Ik vond de soep die hij ermee klaarmaakte erg lekker, dus hier volgt het recept!

Recept: Vegan Kervel Pompoensoep
Nodig:
-3 uien, fijngesneden
-1 kleine hokkaido pompoen, geschild en in blokjes
-enkele selderstelen, in ringetjes gesneden
-een aantal grote handenvol kervel, geplukt en fijngesneden
-olijfolie naar smaak
-paprikapoeder naar smaak
-chilipoeder naar smaak
-provencaalse kruiden naar smaak
-groentenbouillon, ook naar smaak
-1 l water (kokend bij de groenten doen)
-optioneel: rijst, apart gekookt, om bij in de soep te doen (vinden wij lekker)
-een mixer of passe-vite
Hoe maak je het?
1.Verhit de olie in een grote pot.
2.Voeg de ui toe.
3.Voeg alle kruiden behalve de bouillon en de kervel toe en roer goed.  Zorg er ondertussen voor dat je 1 l kokend water bij de hand hebt. 
4.Als de ui gaar is, kan je de pompoen en selderblokjes toevoegen.
5.Giet nu het kokende water erbij.
6.Laat ongeveer 20 minuutjes koken.
7.Mix de soep.
8.Voeg nu de kervel toe en meng goed.
9.Schenk de optionele rijst in het midden van het soepbord, en giet daarover de soep.
10.Smakelijk!

Creatief met Krulkool

Boerenkool geniet tegenwoordig een hele reputatie: deze ietwat ouderwetse groente is weer helemaal in en hip!
Aangezien onze tuin echt boordevol staat met "krulkolen" - zoals boerenkool ook wel genoemd wordt, (zie mijn tuinevaluatie) zocht ik even uit wat je met deze gezonde groente allemaal kan doen.

1.Op de vele veganistische Amerikaanse blogs is boerenkoolchips, of Kale Chips, een ware hit.  Ook bij ons gingen vele bloggers er mee aan de slag.
2.Boerenkool is lekker in stoofschotels en stoofpotjes.
3.Doorheen de groene smoothie (meer info over de vele voordelen van groene smoothies voor de zelfvoorziener hier)
4.Of in een sapje (boerenkool speelt een glansrol in het beroemde Mean Green drankje uit Fat, sick and nearly dead!)
5.Heerlijk: gesauteerd met look
6.In slaatjes, zowel rauw als gestoofd
7.Als wrap of gezond rolletje: een groene sushi!
8.Door de puree of stoemp, zoals wij zeggen: geprakt
9.In de soep, en dan zeker in de miso soep: daarin is boerenkool een hoofdbestanddeel!
10.In pastasauzen, in lasagne, in canneloni, in ravioli...
11.In pesto
12.In dips en spreads.
13.In hartige vegan quiches en taartjes
14.In een deegjasje gefrituurd: tempura
15.En uiteraard: in een hete curryschotel!
16.In risotto...
17.Gefermenteerd, op dezelfde manier als of toegevoegd aan eigengemaakte zuurkool.
18.In pickles, bijvoorbeeld op dezelfde manier als mijn gefermenteerde netels.
19.Zelfs als dessert!!!  Wat dacht je bijvoorbeeld van groene vegan krulkoolcake?  Of van zoete krulkoolrepen??
Mhmhmhmhm!
Hebben jullie nog smakelijke ideeen voor krulkool?

Boekbespreking: Permacultuur in je moestuin

Boekbespreking: Permacultuur in je moestuin door Christopher Stein en Julie Thompson, uitgegeven bij Jan Van Arkel

Afgelopen weken berichtte ik over de plotse lichtjes overdonderende hoeveelheid aan Nederlandstalige veganistische kookboeken, hier en hier.  Met veel plezier kan ik je nu melden dat ook permacultuur blijkbaar hip genoeg is om er een boek in het Nederlands over te laten verschijnen!!!

"Permacultuur in je moestuin" is uit het Engels vertaald, de auteur, Christopher Shein, woont in Californie, en dat lijkt me een heerlijk klimaat om permacultuur in te bedrijven.  De meeste voorbeelden over telen en oogsten in het boek zijn echter aangepast aan ons (veel koudere) klimaat: handig.

Echt veel nieuws heb ik er niet uit bijgeleerd, al is het altijd aangenaam om in een tuinboek, en zeker een permacultuurboek, te doorbladeren.

Het boek is opgedeeld in volgende hoofdstukken:

1.Waarom permacultuur (over wat het inhoudt, over ethiek, zorg voor de aarde, andere wezens, ...)
2.Basistechnieken (over polycultuur, gildes en  voedselbossen)
3.Ontwerpen met permacultuur (over een tuinplan maken, observatie, water in de tuin, en enkele voorbeelden)
4.Vruchtbare aarde (over grond en compost, en mulch)
5.Eten voor het uitkiezen (beschrijvingen van teelten en eetbare planten, bloemen, paddenstoelen, en granen)
6.De zaadjes in je tuin (over zaad winnen en bewaren, voorzaaien, ...)
7.Permacultuur in de maatschappij (over eerlijk delen en de rijkdom van tuinieren).

Wat ik bijzonder interessant vond:

Christopher teelt aardperen (een gekende woekergroente, voor ideetjes, zie zelfgemaakte aardpeerazijn), en hij snijdt regelmatig de stengels kort om ze dan als mulch te gebruiken.  Op die manier toomt hij de aardperen wat in en heeft hij tegelijkertijd makkelijke en effectieve mulch.

Ook heel interessant vond ik het stukje over granen.
Om zelfvoorzienend te zijn, zou je eigenlijk graan (of dat nu traditioneel graan is of bv quinoa maakt niet uit) moeten kunnen leren telen.  Ik schreef daar al over in zelf quinoa telen.  Graan is voor een zelfvoorziener een zeer interessant maar tegelijk zeer moeilijk gewas, omwille van de arbeidsintensiefheid, de ruimte die je ervoor nodig hebt, en de tijd.  Meer over belang van zelf graan telen (of juist over het belang van het zoeken naar alternatieven voor graan) kan je lezen in "Hoe zelfvoorzienend zijn we".
Christopher stelt voor om amaranth en quinoa te telen, als een mooie en kleurrijke achtergrond voor je tuin.  Naast amaranth en quinoa zijn ook boekweit en gierst glutenvrije granen die zelf te telen zijn.  Bij boekweit had ik echter wel meer info verlangd.  Er staat nergens bij uitgelegd hoe je dit graan best oogst (de korrels zitten nl nog ingepakt).  Ook gerst en tarwe zijn mogelijk.
Na een graanoogst zou je de stelen als mulch kunnen gebruiken.  Sein stelt wel duidelijk dat je grote hoeveelheden graan moet kunnen zaaien als je het de moeite waard wil maken, en dat je veel hulp van anderen, veel ruimte en veel tijd zal nodig hebben.
Een interessant boek, maar wat mij betreft mocht het nog iets diepgaander.  Kent iemand een boek dat over de bioteelt van eiwitrijke granen en peulvruchten (linzen, kikkererwten, ...) gaat?

Denkoefening: hoe zelfvoorzienend zijn we?

Afgelopen weken keek ik afwisselend naar series als "A farm for the future" (over permacultuur), de BBC serie "The future of food" en de apocalyptische reeks The Walking Dead, waarin een groepje mensen probeert te overleven na een ramp.
In de documentaires gaat het over hoe enorm olie-afhankelijk onze landbouw, en bijgevolg ons voedsel is.  Onze dagelijkse boterham is als het ware doordrenkt van de olie: er is olie nodig voor de grote tractoren waarmee men het graan zaait, er zit olie in de pesticiden en herbiciden waarmee conventioneel graan bespoten wordt, evenals in de kunstmest.  Olie is nodig om het graan te oogsten en om het industrieel te drogen, om nog maar te zwijgen van het transport naar fabrieken waarin het tot brood verwerkt wordt, en daarna nogmaals transport tot in de winkel.
De boerin in A farm for the future zoekt naar nieuwe manieren om landbouw te bedrijven, omdat de olie ooit op zal zijn.  En ook in The future of food komt men tot de conclusie dat olie eindig is, en daarmee ook de enorme weelde aan eten die we vandaag gewend zijn.
In de Walking Dead, tenslotte, vang je een glimp op van hoe het zou kunnen zijn als er morgen iets ernstigs gebeurt met de wereld.
Al dit beeldmateriaal zette me aan het denken.  Als morgen de olie op is, zouden we dan verder kunnen?  Hoe zelfvoorzienend zijn wij eigenlijk?
De uitkomst is niet zo rooskleurig.  Het is niet mijn bedoeling om zwartgallig te doen of om mensen angst aan  te jagen, ik vind het gewoon eens interessant om na te denken over een mogelijke toekomst.

Ik beeldde me de volgende situatie in:
Het is december, de winter staat voor de deur.  Er is een ramp gebeurd.  Denk aan terroristen, of het internet dat plotsklaps plat ligt (met enorme chaos als gevolg, ga maar na hoe afhankelijk bedrijven vandaag van dat net zijn), of een dodelijk virus dat in die vreselijke kippenfabrieken ontspringt.  Deze scenario's zijn overigens niet denkbeeldig.  De wiskundige Casti schreef er een boek over: "De perfecte ramp."
Chaos is het gevolg.  Mensen slaan massaal aan het plunderen, er zijn rellen en ongeregeldheden, waardoor het niet langer veilig is om naar de lokale supermarkt te gaan om goederen in te slaan.
Welke gevolgen heeft dit?

s Ochtends eet ik normaalgezien een kommetje haver met rijstmelk, rozijntjes en een appel.  En een kopje groene thee erbij.
Enkel de appel schiet over na een ramp, en dan nog alleen als ik er op tijd aan gedacht heb om mijn appeloogst te drogen.  En om eerlijk te zijn: onze appeloogst was goed, dit jaar, maar ondertussen ook alweer volledig op.
Om haver te telen heb je veel grond nodig en opslagruimte.  Rijst groeit hier niet, en onze druivelaars brengen nog geen druiven voort.  Ik heb wel al een keer vlierbessen gedroogd (let op: vlierbes is giftig wanneer het rauw is, maar het gif verdwijnt wanneer je de bessen kookt of ze droogt), maar dat is toch niet hetzelfde.
Thee kan je in principe binnenshuis kweken (zie bespreking boek James Wong), maar ik heb zo geen plant.  Ik kan nog wel zelf gefermenteerde thee uit eigen tuin drinken, maar het opwekkende effect ervan kan ik vergeten.
Mijn vriend eet brood s morgens, maar ook dat kan nu niet meer.  We hebben de ruimte noch de opslagplaats om graan te telen.
Onze tanden poetsen met tandpasta uit de winkel gaat binnenkort ook niet meer.  We hebben nog een voorraadje, maar dat is straks op.  Dan maar met salieblad, de goedkoopste tandpasta uit de natuur - onze tuin staat er vol mee!
Als deo gebruik ik zuiveringszout.  Ik heb wel een voorraad, maar ik zou niet weten hoe ik dit zout moet ontginnen.  Ik gebruik het eveneens voor zelfgemaakt afwasmiddel, in de vorm van soda (zuiveringszout bestaat uit gemalen sodakorrels).  Als de zak op is, zullen we enkel met water en zand kunnen afwassen.
Ook de zeep is bijna op.
Zeep is toch wel belangrijk in verband met bacterieen en ontsmettingsgevaar.  Voorlopig kunnen we azijn gebruiken - azijn is makkelijk  te maken, gewoon fruit in water weken.  Alleen moet je daar eetbaar fruit voor opofferen...
Ik weet in principe ruwweg hoe je zeep kan maken uit houtas.
Voor die houtas hebben we eerst een vuurtje nodig.  Komt misschien van pas nu het koud is en onze verwarming (die op electriciteit werkt) het niet meer doet.  Voor zonnepanelen hebben we nog geen budget gehad, en onze kachel is helaas nog niet geinstalleerd.  Een voorraad hout is er gelukkig wel.  Dat zullen we nog kunnen gebruiken als onze gasflessen (om mee te koken) op zijn...
En om ons te verwarmen...  In vergelijking met de vorige generatie ben ik een kasplantje, dat bij de minste kou geen energie meer heeft.  Mijn moeder werd nog wakker met ijsbloemen op haar ruit.  De grootvader van mijn vriend werd eens wakker met sneeuw op zijn schouders (hij lag onder het dak, er was een gat).  In dat opzicht ben ik al van bij mijn geboorte strontverwend, en niks meer gewoon.

Zonder electriciteit hebben we s avonds overigens ook geen licht.  Ik heb nog een schuif vol kaarsen, maar wat als ze op zijn?  Wij hebben twee bijenkasten staan, en we laten de bijen zelf hun was bouwen.  Maar we oogsten heel weinig raten, en met de geoogste was die ik heb liggen, zullen we niet lang licht hebben.  s Avonds vroeg naar bed, dan maar...
Met het uitdoven van de electriciteit is opeens ook een heel groot deel kennis weg.  De gigantisch grote encyclopedie die ik meerdere malen per dag gebruik: het internet, is weg.  Al die interessante sites en recepten en info die ik had opgeslagen: weg.  Gelukkig heb ik door de jaren heen boeken verzameld over tuinieren, inmaken, koken, fermenteren, manden vlechten, bijen houden, enzovoort.
Het middagmaal (dat meestal uit boterhammen bestaat) slaan we maar over.
Maar waarmee kunnen we ons nog voeden, eens onze voorraden op zijn?  Zijn we, op zijn minst op het vlak van eten, zelfvoorzienend?
Meestal beginnen wij hier het kookproces met het opwarmen in de pan van olijfolie.
Na een ramp is dat onbestaande.  Lokale olie zou walnootolie kunnen zijn, of beukennootjesolie, maar het proces om olie te maken is bijzonder intensief en wij hebben geen pers.
We stoven onze uien dus maar in water.  Onze ui oogst is overigens mislukt: binnenkort geen uien meer.  Onze look is gepoot, maar we moeten tot de zomer wachten voor we teentjes hebben om te oogsten.  Gelukkig hebben we nog een doorlevende uiensoort in de tuin, de Welsh Onion, maar ook die kan pas vanaf het voorjaar geoogst worden...
Ook de aardappeloogst is niet bijster goed geweest.  Wel staan er nog wat aardperen in de grond.  Van deze woekerplant hebben we hopelijk nog veel plezier.
Wat staat er nog meer in de voorraadkast?  Rijst groeit hier niet, en ook couscous is voortaan off menu.

Op dit moment staan in onze tuin nog volgende groenten:
-rammenas
-selder
-ruccola
-spruiten
-savooikool
-witte kool
-rode kool
-krulkool
-aardpeer
En we hebben ook nog een voorraad pompoenen, pikante pepertjes, en noten.

We kunnen bouillonnetjes maken.  Hoewel...  Wat als ons zout op is?  Oosterse kruiden kunnen we binnenkort ook vergeten.  Kruiden zoals tijm, oregano en munt zijn er wel a volontee, uit de tuin.

We hebben dan wel veel noten geraapt - het kost nog veel tijd en energie om deze te kraken.

Aangezien we veganistisch leven, zullen we onze kippen en eenden in leven laten.  Helaas zullen we onze dieren niet meer met graan kunnen voeden - toch blijven ze bijzonder waardevol.  In het voorjaar zullen ze eieren leggen.  Door hun eieren te eten doen we ze geen kwaad.  Verder blijven ze onze tuin bemesten en ruimen ze schadelijke insecten op.  En ze krikken ons moreel op.

Misschien halen we ook best een hond in huis, om ons te waarschuwen, bijvoorbeeld wanneer andere hongerige mensen onze tuin binnenvallen om onze kippen te vangen en op te eten.
Wapens zouden ook handig zijn.  De personages uit The Walking Dead zouden oneindig veel doden zijn gestorven, hadden ze geen vuurwapens gehad, zowel bij aanvaringen met zombies als met andere mensen.  Dit is geen pleidooi voor de wapenindustrie.  Uiteraard vallen er veel meer doden wanneer er geweren in omloop zijn, zoals in Amerika.  Maar in een wereld na een ramp zullen we ons moeten verdedigen.  
En wij hebben geen geweren in huis.  De enige wapens zijn een knuppel en wat messen.

We durven niet naar de supermarkten, vanwege de rellen daar.  We zouden met de fiets kunnen gaan, maar al niet meer met de auto (want de benzine in de tank is leeg).  Gelukkig hebben we een stootkar.  Die kunnen we gebruiken voor hout of voorraden, of misschien laden we hem in met onze dierbaarste bezittingen, indien we hier noodgedwongen moeten vertrekken.

Als we het tot het voorjaar kunnen uithouden zonder dat iemand onze tuin inpalmt, dan zullen we overleven: in de lente weet ik allerlei eetbaar groens dat zomaar opkomt.  Netels, hondsdraf, veldkers, vogelmuur, paardebloem en zevenblad.
Moest er nog electriciteit zijn, dan konden we daar een voedzame groene smoothie mee maken.  Wij hebben een hakmolen en een passe-vite - misschien lukt het daar ook mee.  De vele voordelen van de groene smoothie voor de zelfvoorziener beschreef ik eerder hier.
Met een schoongemaakt vleesmolentje moet het lukken om ook zelf leaf curd of groene tofu te maken van het lentegroen.  Dat geconcentreerde voedingsmiddel maken kost tijd, maar het bevat alles wat we nodig hebben.
Willen we als veganisten (die af en toe een ei van onze eigen, gelukkige kippen eten) onze eiwitten binnenkrijgen, dan moeten we veel noten en bonen eten.  Gedaan immers met seitan (van graan), tempeh en sojabrokjes.
Gelukkig heb ik nog een voorraad pronkbonen en staakbonen (gedroogd) uit vorige jaren.  Ik weet hoe je zelf tofu kan maken, maar dat kost veel te veel energie.  Bovendien is mijn sojaoogst slechts 1 op 3 keer gelukt.  Kikkererwten en rode linzen heb ik ooit proberen telen.  Het groeide goed maar er was weinig oogst.  Ons klimaat is niet optimaal voor linzen.

Naast droogbonen voor onze eiwitten blijft ook quinoa een optie.  Hier kunnen we ook nog bloem van malen.  We hebben quinoa al eerder zelf geteeld.

In de documentaires die ik hierboven noemde, werd aangehaald dat graan in feite een onhoudbare luxe is.  Niet alleen is de teelt ervan zowel nu (olie afhankelijk) als vroeger (bijzonder arbeidsintensief) moeilijk.  Om voldoende graan op te slagen heb je een droge, muis, rat, graankalander en meelmotvrije ruimte nodig.  De boerin uit A farm for the future stelde voor om ons menu aan te passen, en graan, maar dus ook brood, bloem, pasta, ...weg te denken of te vervangen.

Vervangers zouden amaranth, gierst en quinoa kunnen zijn.

En wat met onze zoetmiddelen?  De suiker raakt op.  Agave, dadels, en kokossuiker zijn geen optie.  Rode bietjes zijn de zoetste groentjes die we nog kunnen telen.  Van onze twee bijenkasten kunnen wij redelijk wat honing oogsten, als onze bijen het tenminste overleven.  Ze hebben het moeilijk: wij wonen te midden van bespoten monocultuur velden.

Gelukkig hebben wij nog een vol vat zuurkool.  Zolang er zout is, kunnen wij groenten door middel van ze te fermenteren lang bewaren.

Wat leer ik hieruit?
-Dat wij bijlange na niet zelfvoorzienend zijn.  (maar we doen ons best :)
-Dat onze vaste planten, onze doorlevende groenten (asperges, rabarber, nine-star broccoli, welsh onion, kervel, ...) belangrijk zijn.
-Dat eetbaar "onkruid" belangrijk is.
-Dat droogbonen belangrijk zijn.
-Dat tarwe in ons menu minder belangrijk moet worden.
-Dat de makkelijkste manier om voedzaam te eten wanneer er weinig is (bijvoorbeeld ook geen hout om op te koken) rauw en plantaardig is (groene smoothies, fermenteren).
-Dat volledige zelfvoorziening enkel mogelijk is door samenwerking met (vele) anderen.  Vele handen maken het werk licht.  Samen staan we sterk.
Heeft er iemand nog meer ideeen om te overleven na een ramp?
  

Boekbespreking: Anna Jones - Een nieuwe kijk op eten

Vegetarische en veganistische kookboeken schieten als paddenstoelen uit de grond, en zo hebben we het graag!

Boekbespreking: Anna Jones, Een nieuwe kijk op eten, Alledaags vegetarisch in meer dan 200 smakelijke recepten, uitgegeven bij Fontaine.  

Anna Jones kreeg haar opleiding o.a. van Jamie Olliver - die laatste is in zijn voorwoord tot haar boek heel erg lovend.
In haar inleiding vertelt Anna hoe ze vegetarisch ging eten.  Tegenwoordig zijn we ons allemaal heel erg bewust van wat we eten.  Anna wil inspelen op die trend en aantonen dat vegetarische gerechten spannend, heerlijk en creatief kunnen zijn.  Aangezien veel van haar vrienden en familie veganistisch eten, stelt ze in haar recepten regelmatig alternatieven voor, waardoor je alles makkelijk kan "veganiseren".

Het is een mooi boek met een strakke stijl.

Doorheen het boek vind je aangename aanwijzingen van Anna om van je maaltijden iets creatiefs en unieks te maken.
Zo begint ze met "Hoe ik een gerecht meestal samenstel".  Ze vertrekt van een hoofdingredient (bv bloemkool), en bedenkt vervolgens op welke manier ze dat wil bereiden (stomen, bakken, grillen,...).
Daarna beslist ze welk ander ingredient een belangrijke rol krijgt, hoe ze een ander accent kan toevoegen, en een ander smaakje, welke kruiden erbij gaan, wat voor soort krokants erbij kan, en hoe het eindgerecht op smaak gebracht kan worden.
Ze stelt deze kookwijze heel schematisch voor - ideaal voor wie geen inspiratie heeft of voor wie niet kan improviseren.
Op dezelfde manier gaat ze te werk voor o.a. soep, salades, pesto en "onderschatte groenten."  Vooral dat laatste stukje vond ik interessant, wat kan je zo allemaal met bv radijsjes of warmoes doen, of met aardperen, en welke combinaties zijn daar lekker bij.
Het dessertenhoofdstuk is naar mijn mening te Brits (ik hou niet zo van Engelse nagerechten, maar misschien doe jij dat wel), behalve de super rauwe brownies sprak me daar weinig in aan.

Andere recepten die me wel aanspraken:

-Topinamboersalade
-Spaghetti met avocado en citroenrasp
-Sushi van boerenkool en zwart sesamzaad in een kommetje
-Snijbiet aloo met citroen
-Bourguignon van rode biet en laurier
-Geroosterde bloemkool met laurier en saffraan
-Gegrild witlof met zoete balsamico

Recept: vegan quiche met boerenkool

Deze quiche is perfect voor herfstige avonden!  Voor het recept baseerde ik me op Classic Quiche uit het Amerikaanse kookboek Vegan Vittles, dat geschreven werd door een bezielster van Farm Sanctuary, een zorgboerderij voor verwaarloosde of mishandelde dieren.

Recept: Vegan Quiche met Boerenkool
Nodig voor de bodem:
-1.5 cups bloem
-1/4e tl zout
-1/4e cup olijfolie
-4 el sojamelk, of water
-taartbodem
-bakpapier
-deegrol
Nodig voor de quiche vulling:
-1/2 pakje tofu
-3/4e cup sojamelk (of gebruik het water uit het tofupakje)
-1/2 cup bloem
-1/4e cup edelgistvlokken
-snuf zout
-1/4e tl gemalen nootmuskaat
-kurkumapoeder naar smaak
-witte peper naar smaak
-provencaalse kruiden naar smaak
-4 uien, in ringetjes gesneden
-een vergiet vol krulkool (boerenkool)
-(optioneel) een kleine gele paprika, in reepjes, voor een mooie presentatie
-olijfolie naar smaak
-keukenmachine
Hoe maak je de quiche bodem?
1.Meng bloem en zout met een vork.
2.Voeg de olie toe en roer hem met de vork door de bloem, tot je groffe kruimels krijgt.
3.Besprenkel de sojamelk over het mengsel.
4.Maak met je handen snel een bal van het mengsel.
5.Volgens het kookboek moet je de bal nu tussen twee lagen bakpapier leggen, en hem zo (onder het papier) uitrollen met je deegrol.  Ik vind dat teveel moeite en rol de bal gewoon redelijk plat uit met de deegrol.  Achteraf duw ik het deeg dan uit in de taartvorm zelf.
6.Bekleed je taartvorm met bakpapier en leg het platte deeg daar nu in.
7.Met je vingers duw je het deeg net zo lang in tot de hele taartvorm bedekt is.
8.Prik met de vork gaatjes in het deeg. (opdat de lucht kan ontsnappen wanneer je bakt).
9.Verwarm je oven voor op 200 graden C.
10.Bak de bodem blind in 12-15 minuten - de randjes worden goud.
11.Haal uit de oven en laat afkoelen voor je de vulling er in doet.
Hoe maak je de quiche vulling?
1.Snij de boerenkool in fijne stukjes, ik gebruikte ook de stelen.
2.Meng de tofu (die je met de hand verbrokkelt), sojamelk, bloem, gistvlokken, zout, nootmuskaat, kurkuma en peper in een keukenmachine.
3.Blend tot je een egale mix hebt.  Zet apart.
4.Verhit de olie in een wok.
5.Voeg de uiringen toe en wok ze gaar.
6.Voeg dezelfde kruiden als in het tofumengsel toe, naar smaak (kurkuma, nootmuskaat, provencal, peper).
7.Voeg de boerenkool toe en wok verder tot alles er mooi gaar uit ziet.
8.Doe nu het boerenkool mengsel bij het tofumengsel en roer goed.
9.Verwarm de oven op 180 graden C.
10.Giet de vulling in je gebakken deegvorm.
11.Schik de gele paprikareepjes in een mooie vorm bovenop het mengsel en druk ze er lichtjes in.
12.Bak de quiche 40 a 45 minuten op 180 graden.
13.Laat liefst nog tien minuutjes afkoelen voor je de quiche opeet!

Boekbespreking: Alweer 2 nieuwe vegan kookboeken!

Nog geen twee weken geleden kon je hier  lezen hoe er dit najaar maar liefst 4 Nederlandstalige vegan kookboeken in de winkel liggen.  Welnu, lieve lezer, ondertussen zijn dat er zes!  Moest je nog niet weten wat je onder de kerstboom wil vragen, of wat je wil geven, hieronder een hint!

Ik bespreek opnieuw het boek dat me het meest aanspreekt laatst, maar beide boeken zijn van hoge kwaliteit!

1. De Dunne Vegan - lekker snel, lekker makkelijk, lekker gezond, door Antoinette Hertzenberg en Jacinta Bokma, uitgegeven bij Karakter.

Karakter uitgeverij heeft al een hele reeks prachtige vegetarische kookboeken in de aanbieding, denk bv aan de Dikke vegetarier.  Nu gaan ze dus ook de vegan toer op!  Antoinette is in nederland gekend als Tros presentatrice, en Jacinta is de hoofdredactrice van devegetarier.nl .
Deze twee dames mogen met recht trots zijn op hun prachtige kookboek!  Alles is perfect: de foto's en de stijl, de uitleg achter de maaltijden, en - niet onbelangrijk - de recepten zien er picobello uit.
Dit boek richt zich op een breed publiek: het wil verleiden tot het leren kennen van de vegan keuken als een nieuwe, fascinerende en uitdagende manier van koken, evenals een manier om gezonder te leven, een gezonder gewicht te bereiken (de titel is in dit opzicht veelzeggend) en om en passant al etend voor een gezonder milieu en een betere wereld te zorgen.  Ideaal!
In haar voorwoord vertelt Antoinette over haar gesprek met Mark Bittman over veganisme.  In zijn kookboek VB6 (zie bespreking) toont hij aan dat vegetarisch eten goed is voor vanalles en nog wat (zie hierboven) tenzij je als vegetarier het vlees en de vis gewoon vervangt door eieren, room, kaas enzovoort. Op dat moment help je in feite niet veel mee aan een schoner leefmilieu, of aan betere leefomstandigheden voor dieren, veel zuivel etc is niet goed voor je gezondheid, en afvallen zal je ook niet doen.  Hoe plantaardiger je eet, hoe beter, is de conclusie.  Voor zowat alles!

Ook Jacinta schrijft een sterke intro tot het kookboek, met als titel: "Laat me je verleiden"...  Hierin vertelt ze haar persoonlijke verhaal, over hoe ze aan de veganistische keuken begon met veel zin voor avontuur - het was een creatieve uitdaging, want "pasta zonder kaas, kan dat wel?! - en hoe ze gaandeweg plots allerlei complimenten kreeg.  Zonder het te beseffen was ze door haar vegan eetwijze kilo's kwijtgeraakt, voelde ze zich fitter en gezonder - beter.  Ze bedacht: dit gevoel wil ik iedereen gunnen!  
En zo ontstond een nieuwe uitdaging... Een kookboek schrijven dat voor iedereen toegankelijk is en dat aantoont dat vegan eten gewoon puur genot is! Sexy, happy en healthy recepten.
Leuk vond ik hoe Jacinta je aanmoedigt om niks tegen je gasten te zeggen, en om hen dan te verbazen met het feit dat de heerlijke gerechten die je hen voorschotelt geen vis, vlees,eieren, kaas of zuivel bevatten.
Het hele boek heeft een feel good attitude, die aangenaam relaxed aandoet.  Zo staan er snelle en luxere weekendversies van een gerecht in, is het bedoeld zowel voor gezinnen (snel koken) als voor hobbykoks (no fish sushi), of tips voor tuiniers met een teveel aan courgettes (draai ze in muffins).  Maak je eigen cajun kruidenmengsel, leer bij van time management tips tijdens het koken en knutsel als crea klusje een mooie eigengemaakte azijn of olie in elkaar - om cadeau te doen.

Je krijgt suggesties voor een vegan picknick (voor mijn eigen vegan picknickverhaal, lees hier) en voor een plantaardige bbq.  Verder bieden de auteurs je een keur aan alternatieven aan in de recepten, bv andere soorten meel, of gezondere zoetmiddelen.
Mijn enig puntje van kritiek: op p 64 worden quorn stukjes gebruikt - terwijl quorn niet vegan is...

Recepten die mij aanspraken:

Bij Ontbijt - en brunchgerechten:
- wentelteefjes
-ontbijtmuffins met wortel, appel, en of courgette
Bij Voorgerechten:
- groene rawfood gazpacho
-kokosquinoa salade met spinazie
Bij hoofdgerechten:
-venkelgratin met notencrust
-knoflook-room aardappels met sinaasappelzeste
-paella zarzuela met spaanse sperziebonen
-fish flavoured aubergine
-penne met avocado, erwten en zeekraal
-no fish sushi
Bij toetjes, taart en ander zoet:
- mango roomijs met een twist van munt


2.Vegan, meer dan 130 veganistische recepten door Sue Quinn, uitgegeven bij Good Cook Publishing

Wat een mooi boek, zucht.  Een mens vergaart veel te veel kookboeken in zijn/haar leven, en dit is alweer een verleidelijke!
Prachtig gestileerd, grafisch zeer sterk (zowel qua foto's als tekeningen), en met overheerlijk klinkende recepten.
De inleiding begint al goed: de veganistische keuken wordt steeds populairder, en dit omwille van verschillende redenen.  Sommige mensen gaan vegan omwille van de dieren, anderen omwille van het milieu, nog anderen omdat ze deze creatieve keuken als een nieuwe kookkunst bekijken, en nog weer anderen omdat ze gezonder willen gaan leven of slanker willen worden.  De auteur heeft toe dat vegan eten om aanpassing vraagt, maar eens je de basics kent, zal je als vegan gevarieerder dan ooit eten!

De info over voedingswaarden en het eiwitgehalte van voedingsmiddelen is in leuke tekeningetjes gegoten: erg verhelderend en duidelijk.
In een oogopslag zie je bv hoe de combinatie van 100 g cashewnoten + 100 g gekookte erwten = 1 portie (100 g) biefstuk.
Ook de tekeningen van bekende veganisten zijn goed gedaan en grappig - ik wist niet dat Christine Lagarde van het imf veganistisch at!

Ook de hoofdstukjes "in de voorraadkast" en " hoe maak je een recept vegan proof" zijn erg mooi gebracht.
In De Basis leer je hoe je plantaardige melk (van noten, zaden, haver,rijst, soja en gecondenseerde melk) maakt, evenals yoghurt, room, mayonaise, boter, groentenbouillon, pastadeeg en een basiskorstdeeg.  Een hoog DIY gehalte dus, daar hou ik van!
Doorheen het boek verspreid staan leuke korte hoofdstukjes met als titel: "6 ideeen voor..." en dan geeft Sue iedeetjes voor burgers, voor vegan kaas, voor vegan ijs, en voor hartige taart.
Heel wat recepten spraken mij aan in de hoofdstukken Brunch, Voorgerechten en hapjes, Soepen en koude salades, Warme salades en bijgerechten, Pasta rijst en noedels, Hoofdgerechten en Zoetigheden, ik noem ze hier:

- quinoa muesli met gekaramelliseerde banaan en kokosyoghurt
-geroosterd brood met ricotta, avocado en chilivlokken
-karwijzaadkoekjes met chili-mangojam
-kikkererwtenkoekjes met tapenade van geroosterde paprika
-gevulde zoete aardappel met citroenroom
-pompoen mais blini s met zure room
-salade met perzik, haricots verts en amandelen
-koriander-pinda pesto met penne
-risotto met geroosterde bloemkool en tahinroom
-geroosterde rijst met cashewnoten en snijbiet
-shepherd s pie met pastinaak-aardappelpuree
-pistachetaart met oranjebloesemwater
-amarettikoekjes
-creme  brulee
-cheesecake met aardbeien

De lange avonden: alternatieven voor tv

Daar zijn ze weer: de lange avonden!
Veel mensen vullen de donkerte van de winter met tv-kijken.  Al meer dan zes jaar kijk ik zelf geen tv meer.  We hebben hier nog een tv staan, maar die is niet aangesloten op het netwerk: we gebruiken de tv enkel om naar films (op dvd en video) te kijken.
Ik ben erg blij dat ik van de tv (en van beeldreclame)verlost ben.  Ondertussen is tv niet meer zo supermachtig in de maatschappij, vanwege de nieuwe media (internet, youtube, etc,...)
Toch gelden volgende nadelen aan tv kijken wat mij betreft nog steeds:

1.TV kijken is verslavend en brainwashend: zelfs als je het programma eigenlijk supersaai vindt, blijf je toch vaak kijken.
In het boek "Four arguments for the elimination of television" legt auteur Jerry Mander uit hoe dat komt.
We kunnen ons slechts enkele seconden concentreren op iets.  Stel dat je naar een stoeptegel kijkt, dan hou je dat vaak niet langer dan 10 seconden vol zonder dat je gedachten afdwalen.  Maar als er plots een mier over de tegel loopt, ben je weer even geconcentreerd.
TV werkt ook op die manier: er worden constant nieuwe impulsen aan je brein aangeboden, opdat je geconcentreerd en gefocust blijft.  Niet alleen verspringt de camera vaak van perspectief, tegenwoordig zijn er ook balkjes onderaan het scherm met extra info, muziek, split-screens, ...
De TV-momenten waarop je het duidelijkst kan merken dat tvmakers de tactiek van het "nieuwe impulsen aan het brein geven" toepassen is bij de reclame.  Nergens anders wordt er zo snel van beeld versprongen, met trucs en muziek en voice-overs gewerkt als bij reclame.

2.Volgens Mander is het feit dat die technieken gebruikt worden om je aandacht op te eisen op zich al een reden om te stoppen met kijken: je wordt immers onbewust beïnvloed.
Het klopt dat je, na het zien van een flashy auto-reclame op tv, niet meteen de deur uitrent om zo'n auto te kopen.  Maar ik geloof wel dat je onbewust beïnvloed wordt door de beelden die in die auto-reclame gebruikt werden.  Beelden van perfect ogende mensen, die in enorm dure auto's rijden en in enorm dure huizen wonen.  Misschien wekt de reclame wel een ontevredenheidsgevoel op bij je eigen "status," opdat je meer zou gaan consumeren - terwijl dat nergens voor nodig is.  Ik ben er ook van overtuigd dat tv-reclame veel meer impact op ons heeft dan bv een reclame-advertentie.  In zijn boek legt Mander mooi uit hoezeer wij door beelden (en al helemaal door bewegende beelden) beinvloed worden.

3.Niet enkel tv-reclame, maar ook tv-programma's kunnen ons op deze manier onbewust beïnvloeden: we spiegelen ons niet meer aan onze buren, maar aan de (vaak veel rijkere) personages uit de soap opera.  Vreselijk, als we die personages onbewust als rolmodellen zouden gaan vereren...

4.Ook de vooroordelen van de tv-programma makers (vaak vermogende mensen) zullen weerspiegeld worden in wat wij te zien krijgen.  En als je van kleins af aan bepaalde vooroordelen mee krijgt via tv, wie weet ga je dan zelf ook in die vooroordelen geloven...

5.Tenslotte is tv gewoon enorm tijdrovend.  Ik herinner me nog goed de ontevredenheid die ik voelde nadat de pre-verkiezing voor het songfestival waar ik naar gekeken had gedaan was.  Ik had me het hele programma door zitten ergeren aan de saaiheid ervan, maar leek me er niet van weg te kunnen trekken.  (zie uitleg boven: je brein wordt steeds opnieuw geprikkeld, waardoor het moeilijk is te stoppen met kijken).  Achteraf bedacht ik met spijt alle dingen die ik in die tijd gedaan had kunnen krijgen...

Misschien kan jij gecontroleerd tv-kijken (enkel bepaalde programma's) en zet je de tv nooit uit verveling aan, maar enkel omdat je er plezier aan beleeft.  In dat geval: blijven kijken.
Als je toch zou besluiten om de tv-stekker uit te trekken en het abonnement op te zeggen, wat kan je dan in de plaats van tv-kijken doen?

Alternatieven voor tv-kijken:

1.vrienden en familie bezoeken, buren gedag gaan zeggen, op cafe gaan, uitgaan
2.kaartspelen
3.gezelschapsspelen
4.lezen
5.een hoorspel beluisteren
6.muziek beluisteren
7.wandelen
8.knuffelen
9.taarten bakken
10.mediteren
11.sporten
12.elkaar een massage geven
13.een gezichtsstoombadje nemen, of een voetbad
14.tekenen of schilderen of kleien, ...: knutselen
15.musiceren
16.Tijd nemen voor al die kleine opruimpraktijken die je "ooit nog wel eens" wil doen: recepten in een schrift plakken, brieven schrijven, je dagboek bijhouden, je mailbox uitkuisen, ...
17.dansen
18.breien, naaien, haken, verstellen
19.zingen!

Ik schrijf dit stukje naar aanleiding van de zanggroep waar ik bij ben, en die nu opnieuw begint.  De hele winter door komen we eens per maand samen om liederen te zingen onder leiding van een muziekjuf.  Een heerlijke manier om de donkere dagen door te komen, en iets wat je makkelijk met wat vrienden kan opzetten.  Echt de perfecte manier om de batterijen weer op te laden en de lange winter door te komen!
Lees ook: de zelfvoorziener en de winter

De lange avonden: alternatieven voor tv

Daar zijn ze weer: de lange avonden!
Veel mensen vullen de donkerte van de winter met tv-kijken.  Al meer dan zes jaar kijk ik zelf geen tv meer.  We hebben hier nog een tv staan, maar die is niet aangesloten op het netwerk: we gebruiken de tv enkel om naar films (op dvd en video) te kijken.
Ik ben erg blij dat ik van de tv (en van beeldreclame)verlost ben.  Ondertussen is tv niet meer zo supermachtig in de maatschappij, vanwege de nieuwe media (internet, youtube, etc,...)
Toch gelden volgende nadelen aan tv kijken wat mij betreft nog steeds:

1.TV kijken is verslavend en brainwashend: zelfs als je het programma eigenlijk supersaai vindt, blijf je toch vaak kijken.
In het boek "Four arguments for the elimination of television" legt auteur Jerry Mander uit hoe dat komt.
We kunnen ons slechts enkele seconden concentreren op iets.  Stel dat je naar een stoeptegel kijkt, dan hou je dat vaak niet langer dan 10 seconden vol zonder dat je gedachten afdwalen.  Maar als er plots een mier over de tegel loopt, ben je weer even geconcentreerd.
TV werkt ook op die manier: er worden constant nieuwe impulsen aan je brein aangeboden, opdat je geconcentreerd en gefocust blijft.  Niet alleen verspringt de camera vaak van perspectief, tegenwoordig zijn er ook balkjes onderaan het scherm met extra info, muziek, split-screens, ...
De TV-momenten waarop je het duidelijkst kan merken dat tvmakers de tactiek van het "nieuwe impulsen aan het brein geven" toepassen is bij de reclame.  Nergens anders wordt er zo snel van beeld versprongen, met trucs en muziek en voice-overs gewerkt als bij reclame.

2.Volgens Mander is het feit dat die technieken gebruikt worden om je aandacht op te eisen op zich al een reden om te stoppen met kijken: je wordt immers onbewust beïnvloed.
Het klopt dat je, na het zien van een flashy auto-reclame op tv, niet meteen de deur uitrent om zo'n auto te kopen.  Maar ik geloof wel dat je onbewust beïnvloed wordt door de beelden die in die auto-reclame gebruikt werden.  Beelden van perfect ogende mensen, die in enorm dure auto's rijden en in enorm dure huizen wonen.  Misschien wekt de reclame wel een ontevredenheidsgevoel op bij je eigen "status," opdat je meer zou gaan consumeren - terwijl dat nergens voor nodig is.  Ik ben er ook van overtuigd dat tv-reclame veel meer impact op ons heeft dan bv een reclame-advertentie.  In zijn boek legt Mander mooi uit hoezeer wij door beelden (en al helemaal door bewegende beelden) beinvloed worden.

3.Niet enkel tv-reclame, maar ook tv-programma's kunnen ons op deze manier onbewust beïnvloeden: we spiegelen ons niet meer aan onze buren, maar aan de (vaak veel rijkere) personages uit de soap opera.  Vreselijk, als we die personages onbewust als rolmodellen zouden gaan vereren...

4.Ook de vooroordelen van de tv-programma makers (vaak vermogende mensen) zullen weerspiegeld worden in wat wij te zien krijgen.  En als je van kleins af aan bepaalde vooroordelen mee krijgt via tv, wie weet ga je dan zelf ook in die vooroordelen geloven...

5.Tenslotte is tv gewoon enorm tijdrovend.  Ik herinner me nog goed de ontevredenheid die ik voelde nadat de pre-verkiezing voor het songfestival waar ik naar gekeken had gedaan was.  Ik had me het hele programma door zitten ergeren aan de saaiheid ervan, maar leek me er niet van weg te kunnen trekken.  (zie uitleg boven: je brein wordt steeds opnieuw geprikkeld, waardoor het moeilijk is te stoppen met kijken).  Achteraf bedacht ik met spijt alle dingen die ik in die tijd gedaan had kunnen krijgen...

Misschien kan jij gecontroleerd tv-kijken (enkel bepaalde programma's) en zet je de tv nooit uit verveling aan, maar enkel omdat je er plezier aan beleeft.  In dat geval: blijven kijken.
Als je toch zou besluiten om de tv-stekker uit te trekken en het abonnement op te zeggen, wat kan je dan in de plaats van tv-kijken doen?

Alternatieven voor tv-kijken:

1.vrienden en familie bezoeken, buren gedag gaan zeggen, op cafe gaan, uitgaan
2.kaartspelen
3.gezelschapsspelen
4.lezen
5.een hoorspel beluisteren
6.muziek beluisteren
7.wandelen
8.knuffelen
9.taarten bakken
10.mediteren
11.sporten
12.elkaar een massage geven
13.een gezichtsstoombadje nemen, of een voetbad
14.tekenen of schilderen of kleien, ...: knutselen
15.musiceren
16.Tijd nemen voor al die kleine opruimpraktijken die je "ooit nog wel eens" wil doen: recepten in een schrift plakken, brieven schrijven, je dagboek bijhouden, je mailbox uitkuisen, ...
17.dansen
18.breien, naaien, haken, verstellen
19.zingen!

Ik schrijf dit stukje naar aanleiding van de zanggroep waar ik bij ben, en die nu opnieuw begint.  De hele winter door komen we eens per maand samen om liederen te zingen onder leiding van een muziekjuf.  Een heerlijke manier om de donkere dagen door te komen, en iets wat je makkelijk met wat vrienden kan opzetten.  Echt de perfecte manier om de batterijen weer op te laden en de lange winter door te komen!
Lees ook: de zelfvoorziener en de winter

Recensie: 4 Nederlandstalige vegan kookboeken!

Dit najaar zijn er maar liefst 4 Nederlandstalige veganistische kookboeken in de winkel!
Ik bespreek ze hieronder.  Ik hou het beste voor het laatst: ik begin met de kookboeken die ik het minst goed vind, en eindig bij de geweldigste!
Met de wijzers van de klok mee:

1.Groen is geweldig, 150 hippe, lekkere, vegan recepten, door Rebecca Leffier, uitgegeven bij Spectrum

Begrijp me niet verkeerd, ik ben echt heel blij met zoveel mooie nieuwe vegan kookboeken, maar dit exemplaar heeft toch enkele issues...  Ik wil je graag (mijn persoonlijke,) eerlijke kritiek bieden.
Rebecca Leffier is een New Yorkse francaise die een blog heeft en ook op tv komt.
Het boek is mooi vormgegeven, met recepten vooral gericht op de beginnende vegan.  Hoewel, vegan?  Vaak wordt er met het ingrediënt honing gewerkt - een zoetigheid die door bijen gemaakt wordt en die dus allerminst vegan is.  Nogal vreemd. 
Ook het klakkeloos overnemen van het gebruik van gojibessen door veel nieuwe kookboeken vind ik storend.  Gojibessen worden gehypet door slimme marketingmensen - het zijn zogenaamde  "superfoods".  Persoonlijk ken ik echter iemand die begon te trippen (helemaal niet aangenaam, want ze moest naar haar werk maar kon niet meer bewegen) na het eten van goji bij haar ontbijt.  Op het net vind je nog veel andere getuigenissen terug van mensen die misselijk of ziek werden na het eten van deze bessen.  Niet verwonderlijk, want gojibes is een nachtschade plant,(zoals het giftige wolfskers) en de bessen bevatten atropine,(denk aan belladonna atropa, voornoemde giftige wolfskers) een stof die nogal wat bijwerkingen kan veroorzaken.  Ook dit kookboek biedt recepten met goji, zonder te waarschuwen voor de mogelijke nare neveneffecten ervan.
Verder vond ik nergens in het boek een verwijzing naar dierenrechten, dierenleed, of het milieu.  Het is niet zo dat ik vind dat elk vegan kookboek een hele opsomming van gruwelen uit de vleesindustrie moet tentoon spreiden.  Toch komt het hele boek op mij persoonlijk nogal gehypet over.  Best leuk dat er yogatips in staan, of receptjes om huidmaskers te maken, of beautytips van experten.
Maar in combinatie met de wat mij betreft betuttelende, kinderachtige en bovendien slecht vertaalde schrijfstijl vond ik het allemaal nogal "diva-achtig" overkomen.  Het interesseert mij echt niet wat voor dieet Gwyneth Paltrow volgt, bijvoorbeeld.  Ik kan me best inbeelden dat er mensen zijn die bovengenoemde tips en stijl WEL leuk vinden, en des te beter!  Maar zelf stoorde ik me er aan.
Zo lijkt het bijvoorbeeld ook alsof het boek enkel en alleen voor vrouwen geschreven is: regelmatig spreekt Rebecca de lezer aan met: "Meisjes".
Een laatste puntje van kritiek voor ik aan het positieve begin :) :
op pagina 13 beweert de schrijfster dat je je huisdieren beter geen vegan voeding geeft.  Lees mijn stuk de vele voordelen van vegan hondenvoer om jezelf van het tegendeel te overtuigen!
En dan nu de leuke kanten aan het boek:
Rebecca publiceert handige tabellen met vervangingsproducten.  Fijn vond ik bijvoorbeeld dat ze zowel eiervervangers voor zowel hartige als zoete gerechten aangeeft.  Een andere tabel om uit te knippen en op te hangen is die met de week - en gaartijden voor granen, zaden en peulvruchten. 
Er staan recepten in "Groen is geweldig" om zelf melk, kaas, room en boter te maken - allemaal vegan!
De fotos en de vormgeving zijn super!
Recepten die mij aanspraken:

-(rauwe) worteltjestaart
-rauwe love-lasagne van courgette
-falafel van zoete aardappel
-beautiful brownies (met groen glazuur van avocado)
-spruitjes met appel uit de oven
-vegan foie gras - als je deze blog leest, weet je dat ik met kerst ook faux gras ofte joie gras serveer!
-vegan slakken (origineel en toch eenvoudig!)
-amandel chocolade toffee

2.Vegan, eenvoudig genieten - meer dan 80 heerlijke veganistische recepten uitgegeven bij  Lantaarn
Dit mooie boek is vertaald uit het Duits.  De gerechten worden verdeeld in salades en soepen, bijgerechten en snacks, hoofdgerechten, en desserts.  De inleiding somt de voordelen van een veganistische eetwijze op.  Vegan eten is een trend, waarnaar vele mensen nieuwsgierig zijn.  Het boek wil tonen dat vegan eten geen beperking is, maar net een nieuwe, heerlijke manier van koken.
Er is een kort hoofdstuk over de veganistische voorraadkast en over vervangingsmiddelen.
Mooie fotos, en recepten die zowel de beginner (spaghetti sojonese, chili senza carne) als de gevorderde kok (feestgebraad in bladerdeeg ) aanspreken.  Enkele recepten die ik leuk vond:
-spinazie salade met rode bieten
-veganistische leverworst
-aardappelravioli met salsa verde
-gerstrisotto met pompoen en rode wijn
Bij sommige gerechten had ik graag wat meer uitleg gewild.  Ongetwijfeld zijn dit recepten die bekend zijn in de Duitse keuken, zoals Obarzda en Bulgur-kibbeh...

3.Het vegan kookboek, Adele McConnell, 100 moderne veganistische recepten, uitgegeven bij Veltman.
Zoals dat bij de meeste non-fictie van Veltman het geval is, is ook dit boek bijzonder fraai uitgegeven: compact, met prachtige foto s.
Adele schrijft een populaire foodblog: vegiehead.com.
De hoofdstukken zijn verdeeld in ontbijt en brunch, lunch, snacks en zoet, hoofdgerechten en nagerechten.
In de inleiding vertelt McConnell hoe ze ertoe kwam om veganistisch te gaan eten.  Ze wil je niet vertellen wat je niet mag eten, ze wil je tonen welke mogelijkheden er allemaal wel zijn.
En die belofte maakt ze waar!
Mijn enige kritiek is dat ook Adele zomaar gojibessen in recepten opneemt...
Je krijgt ambachtelijke recepten voor o.a. feta, kruidenamandelkaas, kaassaus en plantaardige melk.  Handige icoontjes geven aan of het recept gluten, soja of suikervrij is dan wel of het rauw is of zaden bevat.

Enkele recepten die mij aanspreken:
-vruchtenpompoenspread
-in thee gepocheerde pruimen
-winterse linzensoep
-aardappel-kokossamosa s
-hartige koekjes
-bananenmuffins met chai specerijen
-kokos kulfi
-pana cotta met lavendel
-chocolade bananen wontons

4.Veganistisch koken - vervangers van vlees, vis, zuivelproducten, gluten, honing en dierlijke vetten, door Caroline Steen en Joni Marie Newman, uitgegeven bij Librero.

Het compactste en het goedkoopste boekje van de vier, en mijn persoonlijke favoriet!  wat een handig naslagwerk, en wat een interessante recepten!
De auteurs zijn tevens de mensen achter de blogs justthefood.com en havecakewilltravel.com 
Het doel van het boek is om veganisten tools te bieden om elk recept op heerlijke en haalbare wijze te "veganiseren".  Heb je een oud, non-vegan traditioneel familie recept in de schuif liggen?  Met dit boek maak je het na op ethisch verantwoorde wijze, en nog lekker bovendien!
Handige en leuk getekende icoontjes wijzen aan of iets gluten, noten, soja, tarwe of suikervrij is.  Ook wordt aangegeven welke recepten rauw, vetarm etc zijn.
In de verschillende hoofdstukken worden vervangingsmiddelen besproken.  Aan de hand van een traditioneel recept tonen de auteurs hoe het ook vegan kan - erg helder en duidelijk, vaak creatief en origineel.  Je krijgt overzichtelijke tabellen en lijsten met vervangers.

De recepten zijn tof, en de fotos mooi.  Ik heb een heeeele lijst met recepten uit dit boek die ik wil proberen, onderaan noem ik er enkele.
De hoofdstukjes:
1.Zuivelvervangers, met recepten voor o.a. zelfgemaakte "yoghurt," pindamelk, witte en melkchocoladerepen...
2.Kaasvervangers: in dit hoofdstuk leggen de auteurs uit hoe caseine, een bestanddeel in kaas, verslavend werkt (vandaar al die kaasfreaks :).  Nieuw voor mij was het gebruik van macapoeder om kaas vegan na te maken.
Recepten voor o.a.: tofu feta en ricotta, gemarineerde tofumozarella, gebakken macadamiabrie, peper-cashewkaas, nache queso, en fondue!
3.Eivervangers: hier beschrijven Joni en Caroline hoe in WO II de Wacky Cake populair werd: een cake zonder eieren!  Zij verbeteren het recept van de wacky cake om hem helemaal te gek te maken.  Leuke receptjes hier: pulp not fiction muffins (met notenpulp als je notenmelk maakt), mayonaise, "hoe kom je aan je eiwitten? - taart" (de taart bevat tempeh!), kruidige cupcakes, walnootkoeken, ...
4.Vleesvervangers: hoe je vlees, kip, zeevruchten en vis kan vervangen.  Interessante receptjes hier: salisbury steak met champignons, ui en saliesaus, balletjes zonder vlees (op basis van o.a. pompoenpuree), tacovlees, Amerikaanse hotdogs, spareribs (die je echt af kan kluiven!), spekvarianten, en vissticks met tartaarsaus.
Verder zijn er nog de hoofdstukjes Dierlijke bijproducten vervangen (bv gelatine of cochenil), Hoe gluten vervangen (want je zal maar een veganist met coeliakie zijn...), en Hoe soja vervangen (of een soja-allergische veganist...).  Interessante recepten hier: provencaalse socca (kikkererwtenpannenkoekjes, voor een eenvoudige versie zie mijn stukje over farinata, een andere benaming voor socca), glutenvrije gembercake (met linzen gemaakt!), wittebonenkoteletten, tandoori seitan.
Als kers op de taart zijn er dan ook nog de hoofdstukjes Hoe geraffineerde suiker vervangen en Hoe vet vervangen.

Een supernaslagwerk!

De Zelfvoorziener en de Winter

Als je zelfvoorzienend(er) wil gaan leven, dan kies je voor een bewust en actief leven.
Zelfvoorzienend zijn betekent hard werken.  Je voorziet immers in zoveel mogelijk zaken zelf: je eten, je verwarming, je huishouden, ...
In de praktijk betekent dat een heel jaar lang: onkruid wieden, zaaien, oogsten, voedsel verwerken en inmaken, brood bakken, hout hakken, je huis poetsen, de was en de afwas doen en daarvoor zelf afwasmiddel en wasmiddel maken, je dieren verzorgen, enzovoort enzoverder.
Ik kan perfect begrijpen dat sommige mensen het dan verkiezen om te gaan werken, met de auto.  Ik begrijp dat mensen het vaak verkiezen om hun brood in een supermarkt te kopen en hun avondeten bij de Chinees, en dat ze een poetsvrouw nemen.
Maar ik wil mijn eigen baas zijn en ik wil genieten van groenten die ik zelf gezaaid heb.  Lees meer over mijn motivatie om zelfvoorzienend te zijn hier.  Onafhankelijk zijn en je eigen baas zijn betekent - dat begin ik steeds beter te begrijpen - keihard werken.
Van maart tot november zijn we in 2014 eigenlijk constant bezig geweest met onze tuin.  Altijd is er wel iets dat dringend moet gebeuren!
In maart en april wordt er volop gezaaid, geplant, verplant en gewied.
In mei, juni en juli draait de natuur om zo te zeggen door, alles knalt uit de grond, en je kan amper bijbenen.
Dacht je in augustus uit te rusten, omdat het onkruid dan -eindelijk!- minder snel groeit?  Niks daarvan: augustus, september en oktober zijn top oogstmaanden, alles is tegelijk klaar en rijp, en wil je er iets aan overhouden, dan moet je haast elke dag pluk - en oogstrondes doen, om daarna het fruit en de groentes te verwerken: te drogen, er confituur van te maken, etc.
Tegen november, als de herfst al echt haar intrede heeft gedaan, ben je bekaf.  En dan moet de tuin nog opgeruimd worden!
Gelukkig is daar dan de winter...  Vroeger haatte ik dit seizoen uit de grond van mijn hart: ik ben een koukleum, en het commerciele kerstmis (zie link) is niks voor mij.

Maar nu begin ik er anders over te denken, met dank aan John Seymour, auteur van HET cultboek voor zelfvoorzieners: Leven van het land.
Volgens John - en hij heeft honderd procent gelijk - moet je de winter niet als een vervelend, saai, donker en koud seizoen zien.  Nee, de winter is de kroon op je werk.  Het is DE tijd om te genieten van al het lekkers dat je inspanningen gedurende de andere seizoenen je hebben opgeleverd.
De winter is een tijd om te rusten: dat is ook duidelijk in de natuur te zien, waar alles in rustmodus is.  Ook de mensen mogen het ervan nemen.  Lekker suffen en lezen bij het haardvuur, met een zelfgefermenteerde thee uit eigen tuin .  Of genieten van lange wandelingen - daar is nu eindelijk tijd voor... en je krijgt het er warm van!  Bij thuiskomst kan je een heerlijke chai of chocomelk maken, gezoet met vegan melkconfituur met kruiden...Mmmh!
De winter biedt ook tijd voor mij om alle ideeen en inspiratie die ik via internet, andere blogs en boeken heb opgedaan te sorteren en uit te schrijven in mijn receptenmappen.  Tijd ook om die nieuwe recepten uit te proberen!
Ik eindig met de wijze woorden van John Seymour: "De winter is voor de zelfvoorziener dus ook een tijd om feest te vieren!"

Vegan Recept: Herfstige Soep van Pompoen en Kweepeer

Vegan Recept: Herfstige Soep van Pompoen en Kweepeer

Ik had dit jaar bij de kweepeeroogst geen zin om kweeconfituur met kruiden en rozenwater te maken.
Ik wou eens proberen of hartige gerechten met kweepeer ook lekker zijn.  Deze soep was alvast echt een winner: zurig zoet, een aparte, warme smaak!  Je zou deze maaltijd zowel als soep en als pastasaus kunnen eten.  Wij kozen voor het laatste, met griekse pasta: heerlijk!

Zoek je nog meer kweepeerrecepten? Probeer ook:

-Zelf Kweepeersap maken in de Sappan 

-Zelf Kombucha maken met o.a. Kweepeer

-Zelf o.a. een Kweepeer Hydrolaat maken met een sappan! 

-Zelf Kweepeersiroop en Gedroogde Kweepeerschijfjes maken!

 
Recept: Herfstige Soep van Pompoen en Kweepeer (voor 2 personen)
Nodig:
-300g pompoen
-1 dikke kweepeer
-4 kleine uien
-2 el olijfolie
-gemberpoeder
-chilipoeder
-currypoeder
-provencaalse kruiden
-zout
-bouillon
-water
-mixer
Hoe maak je het?
1.Snij pompoen in blokjes (de schil mag er aan blijven)
2.Schil en snij uien en kweepeer in blokjes.
3.Verhit de olijfolie in een pot.
4.Laat alle groenten samen kennismaken in de olie.  Bak ze even op.
5.Voeg de kruiden en zout toe, naar smaak.  Ik gebruikte slechts weinig provencaalse kruiden, in verhouding.
6.Zet het deksel op de pot en draai het vuur laag, laat even bakken.
7.Zet nu alles onder water en voeg de bouillon toe.  Breng aan de kook.
8.Laat 25 minuten koken.
9.Mix de soep.
10.Smakelijk!

Je Urine als meststof gebruiken

Aangezien ons toilet een tijdje niet meer doorspoelde, zijn we ons (buiten) compost-toilet in gebruik gaan nemen.
Het enige probleem: vanwege verbouwingen konden we nog geen binnen-compost-toilet zetten, en lui als ik ben zag ik het niet zitten om 's avonds door het donker naar buiten te gaan.

Ik plaste dan maar binnen in een po.

Uit nieuwsgierigheid probeerde ik de in de po opgevangen urine uit als meststof.  Ik had namelijk ergens gelezen dat als je urine verdunt met water (1deel urine op 10 delen water), je een prima meststof verkrijgt.
Ik probeerde dit middeltje uit op onze peperplanten.

En wat een resultaat!

Ze schoten de hoogte in, en zagen er vitaal en gezond uit!

Het lijkt zo'n zonde om urine zomaar weg te spoelen.  Het zit vol voedingsstoffen voor planten.  Verdunde urine stinkt niet - ik heb alleszins nooit iets geroken bij onze peperplanten.  En het watergeven van die serrepepers zat al in onze dagelijkse routine: ik hergebruik altijd het 1 dag -oude drinkwater van onze kippen als plantenwater.  Met dit "kippenwater" verdunde ik de urine.

We willen mijn plasjes nu ook uitproberen op onze kolen!

Vind je het maar een vies idee?  Bedenk dan dat alle gewassen die je in de winkel koopt groot geworden zijn dankzij dierlijke mest (van varkens, kippen, kalkoenen, runderen, etc etc).  Als je niet bio groenten koopt, is het eveneens zo dat de mest die bij deze groenten gebruikt werd, afkomstig is uit de vleesindustrie. Mest die dus "gewonnen" is uit zo n veestal met op elkaar gepropte dieren, waar af en toe dode dieren tussen liggen die bezweken zijn aan stress, angst of ziektes.  En het geheel is nog aangevuld met bloedmest (van bloed), en mogelijks ook nog met kunstmest.

Dan toch liever eigen urine!  Die is "goud" waard :)
Eens je plant begint te bloeien, moet je wel ophouden met het toedienen van stikstof (urine).  De plant kan zich op die manier concentreren op de vruchtvorming en niet langer op het groeien.
Onze peperplanten staan samen in de serre, maar de kolen staan verspreid doorheen de tuin.  Ik ben benieuwd of mijn verdunde urine ook de woelmuizen zal afschrikken.  Ik heb al gehoord van mensen die hun tuin met urine (onverdund) markeren om katten, vossen en dergelijke weg te houden.
Wie weet helpt het ook tegen woelmuizen??
Hebben jullie ervaring met het gebruiken van urine als meststof?

Je Urine als meststof gebruiken

Aangezien ons toilet een tijdje niet meer doorspoelde, zijn we ons (buiten) compost-toilet in gebruik gaan nemen.
Het enige probleem: vanwege verbouwingen konden we nog geen binnen-compost-toilet zetten, en lui als ik ben zag ik het niet zitten om 's avonds door het donker naar buiten te gaan.

Ik plaste dan maar binnen in een po.

Uit nieuwsgierigheid probeerde ik de in de po opgevangen urine uit als meststof.  Ik had namelijk ergens gelezen dat als je urine verdunt met water (1deel urine op 10 delen water), je een prima meststof verkrijgt.
Ik probeerde dit middeltje uit op onze peperplanten.

En wat een resultaat!

Ze schoten de hoogte in, en zagen er vitaal en gezond uit!

Het lijkt zo'n zonde om urine zomaar weg te spoelen.  Het zit vol voedingsstoffen voor planten.  Verdunde urine stinkt niet - ik heb alleszins nooit iets geroken bij onze peperplanten.  En het watergeven van die serrepepers zat al in onze dagelijkse routine: ik hergebruik altijd het 1 dag -oude drinkwater van onze kippen als plantenwater.  Met dit "kippenwater" verdunde ik de urine.

We willen mijn plasjes nu ook uitproberen op onze kolen!

Vind je het maar een vies idee?  Bedenk dan dat alle gewassen die je in de winkel koopt groot geworden zijn dankzij dierlijke mest (van varkens, kippen, kalkoenen, runderen, etc etc).  Als je niet bio groenten koopt, is het eveneens zo dat de mest die bij deze groenten gebruikt werd, afkomstig is uit de vleesindustrie. Mest die dus "gewonnen" is uit zo n veestal met op elkaar gepropte dieren, waar af en toe dode dieren tussen liggen die bezweken zijn aan stress, angst of ziektes.  En het geheel is nog aangevuld met bloedmest (van bloed), en mogelijks ook nog met kunstmest.

Dan toch liever eigen urine!  Die is "goud" waard :)
Eens je plant begint te bloeien, moet je wel ophouden met het toedienen van stikstof (urine).  De plant kan zich op die manier concentreren op de vruchtvorming en niet langer op het groeien.
Onze peperplanten staan samen in de serre, maar de kolen staan verspreid doorheen de tuin.  Ik ben benieuwd of mijn verdunde urine ook de woelmuizen zal afschrikken.  Ik heb al gehoord van mensen die hun tuin met urine (onverdund) markeren om katten, vossen en dergelijke weg te houden.
Wie weet helpt het ook tegen woelmuizen??
Hebben jullie ervaring met het gebruiken van urine als meststof?

Tuin evaluatie

Elk jaar rond deze tijd, wanneer de look bijna de grond in moet, maak ik mijn tuinplan voor het volgende seizoen.
Ik neem dan ook altijd even de tijd om de tuin te evalueren.
Misschien is het leuk voor (beginnende) moestuiniers om zo'n evaluatie te lezen, kwestie dat je je gesteund voelt: lang niet alles lukt bij iedereen!
Dus hier gaat ie:

Tuin Evaluatie 2014

1.Look: we plantten 60 teentjes (6 bollen look).  De opbrengst was ok, hoewel het kleine teentjes bleken, maar we moeten onze look beter leren bewaren.  Enkele dagen laten drogen op het land, en dan in strengen vlechten en ophangen.  Nu bleek een deel van onze look beschimmeld.

2.Ui: heel erg slecht...  Vanwege het droge voorjaar is er niets van wat ik gezaaid heb opgekomen, op drie ui-sprietjes na...  Wat leren we hieruit: niet TE vroeg zaaien (onze tuin ligt in een koude zone, naast een beek) en in droge periodes het gezaaide water geven (hoewel dat veel werk is).

3.Wortel: de opkomst was ok, maar we zijn niet tevreden over de dikte en lengte van onze wortels.  Ze zijn dun en spichtig...  We vermoeden dat dit aan ons type grond ligt (lemige klei), en we zullen volgend jaar de grond voor wortelbedden beter voorbereiden.  Ook blijven we zoeken naar een rond soort wortelras, dat eerder wortelknollen gaat: das beter geschikt voor zware grond.  Helaas verdwijnt het grootste deel van de wortels in de hongerige mondjes van de veelvoorkomende woelmuizen in onze tuin...

4.Biet: een mooie opkomst en lekkere bietjes.  Helaas is ook dit jaar de woelmuis met een heel aantal
exemplaren gaan lopen.  We hopen dat urine-meststof (waarover ik het de volgende keer zal hebben) uitkomst zal bieden.

5.Pastinaak: als er iets is wat onze woelmuizen NOG liever eten dan bieten, dan is het wel pastinaak.  Dit is het vierde jaar op rij dat ze ALLE pastinaak hebben opgepeuzeld, en we zijn het beu.  Volgend jaar telen we onze pastinaak in emmers.  Vreemd genoeg staat er rond de tuin wel wilde pastinaak, waar ze van af blijven!  Wij denken ook aan een hond en een kat (zie vegan hondenvoer) die graag op muizen jagen.  Een terriertype dus.

6.Aardappelen: een heel magere opbrengst dit jaar, dankzij het droge voorjaar en de extreem natte en vochtige zomer.  Alle patatten kregen "de ziekte".  Volgend jaar willen we als experiment aardappels telen in een big bag die we over hebben van onze verbouwingen (zie ook "aardappelobrengst verzekerd"), evenals op een zonnigere plek in de tuin.

7.Pompoen: een superoogst!  Vorig jaar hadden we amper pompoenen, dit jaar zijn alle gezaaide exemplaren opgekomen, evenals talloze pompoenen uit de compost die we in maart over onze bedden verspreid hebben.  Ook een aantal vreemde types hierbij, naast de kleine oranje hokaidos.  Onze bijen bestuiven namelijk komkommers, courgettes, pompoenen etc kriskras door mekaar, zodat de pitjes wel eens "gemengde straatraspompoenen" kunnen opleveren!

8.Courgette: heel goed, drie planten zijn voor ons tweeën voldoende.

9.Aubergine: niet zo goed, vooral mijn fout omdat ik de plantjes te laat heb overgeplant, waardoor ze een groeiachterstand opliepen.

10.Paprika en pepers: redelijk goed.  De paprikaatjes zijn klein, maar zien er wel goed uit.  We
onthouden dat we onze binnen voorgezaaide plantjes al snel in de buitenserre kunnen zetten, en dat
kamerpepers de hoogte inschieten als je ze urine meststof geeft!

11.Tomaten: helaas, een tomatenrampjaar.  We zaaiden voor in cocopeat, kokosaarde (zie potgrond probleem).  De plantjes kwamen goed op, maar liepen daarna een groeiachterstand op wegens gebrek aan voeding.  Daarop volgde een extreem natte en vochtige zomer...  Onze serre overstroomde ook.  We onthouden: volgend jaar in compost voorzaaien!

12.Maïs: heel goed, we kozen een zonnige plek uit.  Zowel binnen voorgezaaide als buiten ter plaatse gezaaide maïs doet het goed.

13.Selder: goed en niet goed.  De selder die ik zaaide, kwam niet op.  De selder die zichzelf zaaide, doet het prima.  Lees ook: de zichzelf zaaiende moestuin!

14.Venkel: niet zo goed.  We waren te laat met het afsnijden van de stengels, en alle planten schoten door.  Als voordeel leverde dit wel prachtige bloemen (en rupsen van de koninginnepage, die van schermbloemigen houdt!) op, evenals lekker venkelzaad voor in de keuken, maar dus weinig groenten.  We proberen volgend jaar om onze venkel pas laat (in de nazomer) te zaaien: naar het schijnt houdt hij daar meer van.

15.Basilicum: niet goed - waarschijnlijk vanwege nat en te koud weer.  Volgend jaar proberen we enkel basilicum in potten te zaaien.

16.Koolsoorten: zeeer goed!  We hebben broccoli, spruiten, witte en rode kool, savooikool, en koolrabi en masse!  Het ging goed om alles op 1 zaaibed voor te zaaien, om dan te verplanten wanneer de kolen stevig waren.  Op ons pad stond dit voorjaar ook plots een wilde kool.  We lieten haar groeien, en groeien - wat een kool!  Het bleek een kruising tussen een witte en een rode kool te
zijn: een ROSE kool!  Voor prinsessen!  En voor rose kool met appeltjes!

17.Snijbiet: heel goed, binnen voorgezaaid.  Vier planten ruim voldoende.

18.Sla: uitzonderlijk goed, dit jaar.  We lieten veel sla vorig jaar in bloei raken, opdat hij zichzelf zou zaaien, en dat hebben onze sla's dus overvloedig gedaan.  Verder zaaiden we met succes andere soorten snijsla en kropsla, en ook de veldsla, ruccola, en de zomer en winterpostelein waren een succes.

19.Erwten: heel goed!  Lekkere capucijners en groene erwten.

20.Boontjes: heel goed!  Heerlijke en overvloedige boter sperzieboontjes, hooggroeiende snijboontjes, en superlekkere peultjes in het voorjaar.  Enkel de edamame soja en de tuinbonen deden het slecht: heel weinig opkomst...

21.Radijsjes: heel goed - een makkelijk gewas.

22.Rammenas: heel goed.  Meer weten over allerlei toepassingen met rammenas?  Check dit!

23.Spinazie: heel goed!  Zowel in voorjaar als najaar kunnen zaaien.  Bingheim is een goed merk.

24.Asperges: heel goed!

25.Rabarber: heel goed!

26.Welsh Onion of doorlevende stengelui: heel goed!  Deze laatste drie gewassen zijn uiteraard vaste en doorlevende planten, waar je zelden zorgen mee hebt.  We zullen nu ook de doorlevende Brave
Hendrik in de tuin planten, evenals Zeekool, Artisjok en Nine-Star Broccoli.

27.Rode aalbes, zwarte bes, blauwbes: heel goed.

28.Kruisbes: weinig opbrengst, waarschijnlijk omdat we vorig jaar te heftig gesnoeid hebben.

29.Vlierbes: matig: vanwege het natte weer waren veel bessen verdroogd of net beschimmeld...

30.Appels: overvloedig!

31.Peren: de laagstammetjes beginnen een beetje op te leveren.

32.Perzik en Pruim: slecht - we hebben vorig jaar niet gesnoeid.

33.Aardbei: heel goed!  Vooral die verfijnd smakende muskaataardbeitjes...

34.Prei: heel slecht, heel weinig opkomst.  We vermoeden dat het aan het zaad lag (dat al een jaartje te oud was, eigenlijk).

35.Knolselder: slecht.  Deze groente is bij ons nog nooit gelukt - we vermoeden omdat we op zware grond telen.

36.Citroenkomkommertjes: overvloedig, makkelijk en lekker!

Volgend jaar willen we ook augurkjes zetten, jippie!!!

Culi trip Amsterdam

Om de Mofo 2014 feestelijk af te sluiten nog een klein verslagje van onze culitrip naar Amsterdam de afgelopen drie dagen!

Ons hoofddoel om naar die grootstad te gaan was om nieuwe vegan schoenen te gaan kopen bij vegalife, de winkel voor vegan benodigdheden in Amsterdam.  Ze hebben een prima webwinkel, maar wij wilden toch graag eens schoenen passen.  We kopen niet vaak nieuwe schoenen (zie "rondkomen met een klein budget"), dus als we er nieuwe kopen dan moet het helemaal juist zijn!

Aangezien we dan toch de trip zouden maken, wilden we er ineens een culinair en cultureel weekendje aan vastbreien!

De eerste avond gingen we heerlijk eten bij Maoz, een symphatieke falafelketen.  Als je zegt dat je vegan eet, tonen zij je heel vriendelijk welke sauzen non-vegan zijn.  Verder is alles er vegetarisch... En.... Er is een unlimited salad bar! Super concept! Naast de olijfjes, pepers, zuurkool, cousous, uitjes in tomatensaus en gefermenteerde aubergine waren er nog talloze "salad" keuzemogelijkheden...

De volgende dag aten wij een heerlijk ontbijt van pannekoekjes (met kokosmelk gemaakt en bloem, mm!) en appeltjes in de pan gebakken met stemgembersiroop.
Daarna was het een uur lang aanschuiven in de rij voor het Anne Frank museum.  Dit museum is het wachten waard: ik heb als kind "het Achterhuis" gelezen, en toen ik die steile smalle trap naar de verstopplaats opliep, kreeg ik het echt benauwd.  Wat afgrijselijk, om twee jaar lang opgesloten te zitten, in het donker, en altijd stil te moeten zijn.  Wat een vreselijk lot.  Wat een ongelofelijk moedige mensen.  Otto Frank, Annes vader, wilde de kamers van het Achterhuis, toen er een museum van gemaakt werd, niet opnieuw bemeubelen.  Hij wilde dat ze leeg waren, als symbool voor die andere leegte, het feit dat de bewoners nooit teruggekeerd waren.
En die lege, donkere, stille kamers versterkten het gevoel van ontreddering.
Indrukwekkend.
Na dit interessante maar zware museum waren we toe aan troost.  We zochten naar Koffie ende koeck, een vegan zoetigheidsplekje, maar vonden het helaas niet....
We zijn dan gaan lunchen bij het Vegabond Cafe, en dat bleek een schot in de roos!
Speltboterhammetje met scrambled tofu, spinazie en avocado:

Wrap met tempeh, komkommer en dadel - een verrassend lekkere combinatie!

Zoete afsluiter: zelfgemaakte pralines met notenboters... Mmmh!

Daarna shopten we een hoop schoenen bij elkaar bij Vega-life, en nadien reden we per bus naar het Van Gogh museum. Ik hoopte daar mijn lievelingsschilderij van hem live te zien, het is een schilderij van de bank in de tuin van het ziekenhuis, maar helaas hadden ze het niet in de collectie.  Ik heb wel een aantal andere doeken gezien die ik nog niet kende en die prachtig zijn, zoals de chinese bieslook en de siernetel in pot.

Na het museum waren we bekaf, en hadden we behoefte aan veel en vettig eten.
Aan die behoeftes werd ruimschoots voldaan in Terrazen.  Dikke noedels, gefrituurde champignons, zoete aardappel en tempeh, en gestoofde prei.  Misschien niet superverfijnd, maar wel vullend en lekker.

Een fijne uitstap was het zeker!  Ik moet er wel bij zeggen dat ik, na vier jaar leven op de buiten, me echt vervreemd voel van de grote stad.  Zoveel mensen, en zoveel indrukken, en zo weinig dat niet door mensenhanden gemaakt is!  Het deed deugd om er eens uit te zijn, en het deed ook heel veel deugd om weer terug te zijn in de stilte, tussen het groen!

Vegan Broodbeleg van de Maand: Melkconfituur met Chaikruiden!

Confiture au lait proefde ik voor het eerst in Frankrijk, toen ik nog zuivel at.  Later leerde ik ook dulche de leche kennen: de Zuid-Amerikaanse variant.  Dit soort beleg wordt gemaakt door melk met suiker in te koken tot een smeerbare, zoete en karamelachtige "confituur".
Ik vroeg mij af of ik een vegan variant kon bedenken - en het is gelukt!
Voorlopig is dit overigens mijn laatste vegan broodbeleg van de maand recept!
Dit recept is niet moeilijk, maar het vraagt wel tijd en aandacht.  Het moet lang staan pruttelen, en je moet er vaak in roeren.  Maar het resultaat is het waard!!!
Ik koos voor chai kruiden om de confituur mee op te peppen.  Maar je zou ook voor een volledig vanille versie kunnen gaan, of een volledige kaneel dulche, een anijs of venkel dulche (in dit recept niet toegevoegd), een chocolade dulche of een gember dulche.  Ik nam sojamelk, maar waarschijnlijk lukt dit recept evengoed met amandelmelk, of rijstmelk, of een mengeling...

 Ook overheerlijk in de thee, als je een snelle "chai for one" wil maken!  Dan drink je gewoon de helft van je tas op, en daarna voeg je er plantaardige melk en een theelepeltje dulche de leche aan toe!

Vegan Confiture au lait aka Vegan Dulche de leche met Chai Kruiden  
Nodig:
-1 l sojamelk (of andere plantaardige melk/en naar keuze)
-400 g suiker
-snufje zout
-1 tl vanillepoeder (gemalen, echte vanille)
-2 stokjes kaneel
-vers gemalen zwarte peper naar smaak
-gemberpoeder naar smaak
-kardemompeulen naar smaak
-nootmuskaat naar smaak
-3 kruidnagelen (of meer)
-speculaaskruiden in poeder naar smaak
-afsluitbare potjes
-pot met dikke bodem
Hoe maak je het?
1.Giet de sojamelk in de pot en voeg de suiker toe, roer goed.
2.Zet op medium vuur en breng zachtjes aan de kook.
3.Voeg ondertussen alle kruiden en het zout toe.
4.Wanneer het begint te pruttelen, zet je het op laag vuur.  Roer vaak.
5.Laat 45 minuten pruttelen.
6.Wanneer er zich schuim en kleine belletjes beginnen voor te doen is het klaar.
7.Eventueel kan je de kaneelstokjes en kardemompeulen verwijderen - mij is dat teveel moeite :) Ik hou de stokjes gewoon tegen met de spatel.
8.Giet heet in propere potjes en sluit af.  

Troost eten

In de herfst is het licht anders.  Zeker als het zonnig is buiten zijn kleuren feller, en er is een constant "late namiddag" gevoel - althans bij mij toch. 
Dit mooie herfstlicht maakt mij een tikje melancholisch, omdat het me heel erg aan India doet denken.  India is mijn favoriete reisbestemming.  Hoewel er ginds ook veel lelijkheid heerst, ken ik geen andere plek waar het licht zo mooi is en de kleuren zo helder. 
Om mezelf wat te troosten en het gemis aan dat gekke land wat te temperen, kook ik voor mezelf een troostschotel.  Ik zou natuurlijk voor een heerlijke curry kunnen gaan, maar dat maakt het missen van India alleen maar erger!
Ik kies voor een zoetzure groenteschotel met wat de tuin mij op dit moment biedt.  Zoetzuur is de ideale comfortfood, wat mij betreft.  En zoet zijn de herinneringen aan India, zuur het feit dat het zo ver weg is...
Voor de saus kan ik je enkel een basisrichtlijn bieden: je moet namelijk zelf kiezen hoe zoet, of hoe zuur je het wil.  Proef even tussendoor en pas de smaken naar behoefte aan!

Recept: Zoetzure Troostschotel 
Nodig: 
(ik gebruikte volgende groenten, maar je kan uiteraard alles aanpassen aan wat jij lekker vindt)
-een ui, medium gesneden
-enkele blaren boerenkool, in stukjes gesneden
-een verse maiskolf, met de korrels eraf geritst
-een kleine courgette, in stukjes gesneden
-een stukje pompoen, in stukjes
-een goeie handvol boterboontjes, in stukjes gesneden
-2 cm gember, geschild en gesnipperd
-2 tenen look, geperst
-1 el witte azijn (vb wijn of witte balsamico)
-2 el agavesiroop
-2 el tamari
-1 blik tomaten
-100 ml water
-optioneel: maismeel om de saus in te dikken
-wok en spatel
-2 el zonnebloemolie
Hoe maak je het?
1.Schil en snij alles.
2.Verhit de olie in de wok.
3.Kieper alle groenten behalve look, gember en tomaten in de wok.
4.Roerbak op medium tot hoog vuur tot de ui wat glazig begint te worden.
5.Voeg gember en look toe en wok nog even.
6.Blus met azijn, tamari en agave.  Proef even tussendoor en pas naar smaak zuur zoet en zout aan. 
7.Voeg het blik tomaat en het water toe.
8.Laat stoven op zacht vuur tot alles gaar is en je saus de gewenste dikte heeft. 
9.Dik de saus eventueel in met een eetlepel maismeel, opgelost in een weinig water.
10.Laat het troosten beginnen!  Ook ideaal om bij wijze van extra troost 's avonds koud uit de wok te eten!

Ik serveerde mijn comfortfood wel op een typisch Indisch bord (in de drie bovenste vakjes horen nog bijgerechtjes of dessertjes te liggen, ik ga voor saunf als nagerecht, zie hiervoor "creatief met venkelzaad")

Troost eten

In de herfst is het licht anders.  Zeker als het zonnig is buiten zijn kleuren feller, en er is een constant "late namiddag" gevoel - althans bij mij toch. 
Dit mooie herfstlicht maakt mij een tikje melancholisch, omdat het me heel erg aan India doet denken.  India is mijn favoriete reisbestemming.  Hoewel er ginds ook veel lelijkheid heerst, ken ik geen andere plek waar het licht zo mooi is en de kleuren zo helder. 
Om mezelf wat te troosten en het gemis aan dat gekke land wat te temperen, kook ik voor mezelf een troostschotel.  Ik zou natuurlijk voor een heerlijke curry kunnen gaan, maar dat maakt het missen van India alleen maar erger!
Ik kies voor een zoetzure groenteschotel met wat de tuin mij op dit moment biedt.  Zoetzuur is de ideale comfortfood, wat mij betreft.  En zoet zijn de herinneringen aan India, zuur het feit dat het zo ver weg is...
Voor de saus kan ik je enkel een basisrichtlijn bieden: je moet namelijk zelf kiezen hoe zoet, of hoe zuur je het wil.  Proef even tussendoor en pas de smaken naar behoefte aan!

Recept: Zoetzure Troostschotel 
Nodig: 
(ik gebruikte volgende groenten, maar je kan uiteraard alles aanpassen aan wat jij lekker vindt)
-een ui, medium gesneden
-enkele blaren boerenkool, in stukjes gesneden
-een verse maiskolf, met de korrels eraf geritst
-een kleine courgette, in stukjes gesneden
-een stukje pompoen, in stukjes
-een goeie handvol boterboontjes, in stukjes gesneden
-2 cm gember, geschild en gesnipperd
-2 tenen look, geperst
-1 el witte azijn (vb wijn of witte balsamico)
-2 el agavesiroop
-2 el tamari
-1 blik tomaten
-100 ml water
-optioneel: maismeel om de saus in te dikken
-wok en spatel
-2 el zonnebloemolie
Hoe maak je het?
1.Schil en snij alles.
2.Verhit de olie in de wok.
3.Kieper alle groenten behalve look, gember en tomaten in de wok.
4.Roerbak op medium tot hoog vuur tot de ui wat glazig begint te worden.
5.Voeg gember en look toe en wok nog even.
6.Blus met azijn, tamari en agave.  Proef even tussendoor en pas naar smaak zuur zoet en zout aan. 
7.Voeg het blik tomaat en het water toe.
8.Laat stoven op zacht vuur tot alles gaar is en je saus de gewenste dikte heeft. 
9.Dik de saus eventueel in met een eetlepel maismeel, opgelost in een weinig water.
10.Laat het troosten beginnen!  Ook ideaal om bij wijze van extra troost 's avonds koud uit de wok te eten!

Ik serveerde mijn comfortfood wel op een typisch Indisch bord (in de drie bovenste vakjes horen nog bijgerechtjes of dessertjes te liggen, ik ga voor saunf als nagerecht, zie hiervoor "creatief met venkelzaad")