Bij mijn moemoe hing vroeger het schilderij De Arenleessters omhoog. Op dat doek zijn drie vrouwen op het veld aren aan het "lezen" (vroeger betekende dit verzamelen of zoeken) die op de grond zijn blijven liggen. Arme mensen kregen vroeger vaak toelating om alle graanhalmen die men bij het oogsten vergeten was op te rapen. Op die manier hadden ze gratis voedsel en was er geen verspilling.
In sommige landen bestaat er nog steeds een regelgeving rond aren lezen. Ook vandaag de dag komen er nog veel mensen na de oogst naar de velden - een uitstekende kritische documentaire over het fenomeen van modern aren lezen is Les Glaneurs et la glaneuse, zie link:
http://vimeo.com/37089032
De moderne varianten van het aren lezen, waarbij mensen als politiek statement gedumpt of weggegooid of wild voedsel gaan redden van de verspilling, wil ik hier graag bespreken. Moderne arenlezers/sters recycleren het voedsel dat onze verwende maatschappij weggooit.
Enkele voorbeelden van modern arenlezen:
-appels en peren oogsten: voor veel boeren zijn de kosten van het plukpersoneel vandaag te hoog om echt alle appels/peren te plukken. Op een grote boomgaard na de oogst ligt er nog enorm veel perfect eetbaar fruit op de grond of hangt het zelfs nog aan de takken. Veel boeren laten het toe dat je een paar zakken van deze vergeten appels komt plukken. Vraag het wel, want vaak bespuit de boer de boomgaard na de oogst met een sterk middel. Nog beter is een biologische boomgaard...
-aardappelen: op een wandeling passeerden mijn vriend en ik een enorme berg aan aardappelen op een veld dat duidelijk al geoogst was. Deze aardappelen waren al aan het rotten - schijnbaar was er geen enkele reden waarom men ze had laten liggen. In de documentaire Les glaneurs et la glaneuse wordt dit probleem eveneens besproken: daar wordt getoond hoe op monocultuurvelden de grote reuzenaardappelen uit de oogst gesorteerd worden, om daarna achtergelaten te worden op het veld... om te rotten. De reden? De consument wil geen giga-grote aardappelen.
Toch zijn deze groot uitgevallen patatten perfect eetbaar en is het zonde om ze weg te gooien. Het is altijd beter om uit te zoeken wie de boer is, en of je na de oogst de resten mag rooien.
-skippen: deze term komt uit het engels, andere woorden zijn containerduiken, dumpster diven, ... Skippen houdt in dat je - tenzij je een deal hebt kunnen sluiten met de uitbaters! - NA sluitingstijd langsgaat bij de supermarkt om eens te neuzen in hun afval containers. Dat klinkt misschien vies en doet denken aan bedelaars, in werkelijkheid zit het voedsel vaak nog netjes verpakt of gestapeld in blauwe bakken. Het is de verspilling die vies is - de "dark side of the supermarket". Supermarkten verkopen niet alles dat in de rekken staat. Er wordt een schandalige hoeveelheid nog perfect eetbaar voedsel weggegooid. Dat voedsel staat klaar, verborgen achter bv een muur waar de klanten het niet zien, en wordt opgehaald door een vrachtwagen met bestemming verbrandingsoven.
Ik heb veel geskipt en ik zou een boek kunnen schrijven over de ongelofelijke dingen die ik zoal gevonden heb.
In eerste instantie werd ik telkens onpasselijk bij het zien van de enorme hoeveelheden aan nog perfect eetbare groenten en fruit, die zomaar weggegooid werden. Ik bekeek de bergen paprika's, bananen en champignons met argwaan: het kon toch niet dat dit allemaal weggegooid werd, zomaar? Met zoveel honger en armoede in de wereld! Er moest wel iets mis zijn met deze etenswaren.
Maar helaas, 98 procent van het voedsel dat ik ben tegengekomen was nog perfect eetbaar.
Ik leerde mijn verontwaardiging omwille van dit weggegooide eten om te zetten in blijheid met al dat eten. Ik leerde veel nieuwe recepten bij. Wat doe je met 3 kilo passievruchten, een kilo advocado's, ...
Ondertussen ben ik skipper-af: ik geef de voorkeur aan het steunen van mijn lokale biowinkel, en ik wil niet afhankelijk zijn van de weggooiertjes van grote kapitalistische multinationals. Ik vind het belangrijker om te leren hoe ik zelf eten kan verbouwen - ik gooi quasi nooit eten weg... Maar ik blijf wel nog steeds woest op het beleid dat supermarkten omtrent "vervallen" voedsel voeren.
Enkele voorbeelden van absurditeiten:
-er zit een vlekje op de paprika, een bluts in de tomaat, de banaan wordt een beetje bruin: niet meer verkoopbaar.
-er zit 1 beschimmelde appelsien of 1 rotte aardappel in een zak van 5 kilogram, alle andere sinaasappels/aardappelen zien er nog perfect uit: niet meer verkoopbaar.
-een klant vult een plastic zakje gevuld met wortelen ergens in de winkel om het vervolgens te vergeten: niet meer verkoopbaar.
-allerlei etenswaren met een "tenminste houdbaar tot" datum die verstreken is: niet meer verkoopbaar.
Ik begrijp dat consumenten hoge eisen stellen en dat supermarkten enkel perfect ogende producten willen verkopen, maar door bovenstaande maatregelen worden echt gigantische hoeveelheden eten weggegooid. Een schandaal, als je bedenkt hoeveel honger er in de wereld is. Oplossingen zouden kunnen zijn dat men op een product, ipv de "tenminste houdbaar tot" datum de datum waarop het product geproduceerd werd zou vermelden. Dan kan je zelf je oordeel vormen. De supermarkt zou het voedsel aan voedselbanken kunnen schenken, ze zouden een composthoop kunnen aanleggen, of op zijn minst een hoek "goedkoper" inrichten in de winkel zelf. De reden dat vervallen producten nu niet "mogen" worden verkocht of weggegeven is dat je de supermarkt dan kan aanklagen als je na het eten van de vervallen spullen ziek bent geworden. Absurd.
In ieder geval houdt het geen steek dat mensen als de Muffinman aangehouden kunnen worden voor het redden van een paar vervallen cakejes...
Wees voorzichtig als je het een keer wil proberen. Strict gezien is het niet legaal (ook afval meenemen wordt aanschouwd als diefstal, in onze moderne maatschappij), dus je gaat best na sluitingstijd en in het donker. Hou er rekening mee dat er camera's kunnen staan. Laat alles netjes achter, anders breng je de buit voor medeskippers "in gevaar". Neem nooit weggegooide bloem mee: de kans is groot dat er meelmot in zit - ook supermarkten krijgen met ongedierte te maken... Deel wat je gratis gevonden hebt met behoeftigen, of richt een volkskeuken op. Het is beter om een lokale boer of biowinkel te steunen dan een grote multinational - je kan raden wie het meeste afval creëert.
Enkele leuke teksten over skippen:
http://www.oneworld.nl/lezen/reportage/afval-om-op-te-eten
http://www.verontwaardiging.be/2012/02/samen-skippen-2/
http://www.esmeraldatijhoff.nl/dumpster-diving-in-nederland/
-Markten: ook op markten kan je, tegen sluitingstijd, gaan vragen of er eventuele overschotten zijn, want ook marktkramers gooien heel veel eetbare waren weg. Als je het eten voor bv een soepbedeling gebruikt of voor een buurtfeest, zijn de meeste marktkramers vriendelijk bereid om je hun overschotten mee te geven.
-Wildplukken: vooral in de herfst is het een feest om in de natuur je eten te gaan plukken. Hazelnoten, beukenoten, kastanjes, ... liggen zomaar voor het oprapen. In veel landen bestaat nog steeds de traditie van het paddestoelenplukken, iets wat bij ons zo goed als uitgestorven is... Ontzettend jammer, ik zou zo graag eens mijn eigen champignons plukken, maar ik durf niet omdat niemand mij de kennis over de eetbare en de giftige heeft doorgegeven, en omdat ervaren gidsen niet makkelijk te vinden zijn...
Veel modern arenlees plezier!
maandag 30 september 2013
zondag 22 september 2013
De bijen in september
De bijen in mijn tuin doen het goed! 's Morgens zie ik ze op de stalkaars vliegen, met oranje stuifmeelklompjes aan hun pootjes - een prachtig zicht.
In het begin van augustus heb ik de kast in zijn geheel gewogen. Het bijenvolk dunt fel uit aan het eind van de zomer. In het midden van augustus komt er vaak echter wat meer broed bij, en al die larfjes moeten eten. Dan kan het zijn dat de voorraden slinken.
In een Top-Bar-Hive kast bestaat dan het gevaar dat de bijen eerst de honing het dichtst bij hun broed gaan opeten. Ze hebben dan nog wel honing over, in raten die verderop hangen, maar als het koud is kunnen ze daar niet meer aan geraken. Zelfs een centimeter overbruggen gaat dan niet meer, zodat het kan voorkomen dat een volk van honger sterft als de kast (aan de uiteindes) nog vol honing zit. En uigehongerde bijen wil ik vermijden!
Daarom heb ik de kast eind augustus opnieuw gewogen, maar er was geen gewichtsverlies.
Ik vermoed dat de bijen veel voeding hebben kunnen halen uit de solidago (guldenroede, die overvloedig gewoekerd heeft), de citroenmelisse die ik overal heb aangeplant (meli betekent honing: een plant waar bijen van houden, dus), de stalkaars die zich had uitgezaaid, en de herik die terug was opgekomen.
Ik vind het fijn om voor mijn bijen te "cateren" : om in elk seizoen na te gaan wat de meest waardevolle planten voor hen zijn en die dan en masse te zaaien.
In september breekt er een karige periode aan voor de bijen. Er bloeit niet meer zo heel veel waar ze wat aan hebben. Er bestaat kans op roverij, en daarom heb ik mijn kastingangen verkleind. (lees ook : de bijen zijn beroofd!)
Waardevolle planten voor het najaar voor onze bijen:
-asters: prachtige bloemen in allerlei kleuren! Er zijn asters die fel woekeren, maar je kan ook soorten krijgen die compact blijven.
-hemelsleutel: vroeger hield ik niet van deze plant omdat hij het einde van de zomer zo opvallend aankondigt... Hij kleurt namelijk roze bij het begin van de herfst. Het is echter een plant die zoveel overlevingskracht heeft dat je er respect voor moet hebben! Hij is heel makkelijk te stekken, en de bijen zijn er dol op.
-mosterd: gele mosterd ontkiemt en groeit heel snel, en levert prachtige gele bloempjes op waar de bijen van snoepen! Mosterd heeft de naam dat het de grond "geneest", dat het slakken afweert, dat het een groenbemester is, en dat het de grond opentrekt. Om al deze redenen en omdat je mosterdzaad ook nog eens kan opeten, heb ik dit jaar op alle percelen waar ik aardappels had gepoot na de aardappeloogst mosterd gezaaid. Omdat ik niet alle aardappelen in een keer oogst (sommige wat vroeger, sommige wat later), wordt de mosterd in fasen gezaaid, zodat de bijtjes steeds wat te eten hebben.
Mocht je ook willen experimenteren: mosterdblad kan je in slaatjes eten, de rijpe zaadjes zijn heerlijk in curry's, en uiteraard kan je met de zaden ook mosterd maken! Iets wat ik nog van plan ben, zodra mijn bijen alle mosterdbloempjes bestoven hebben...
In het begin van augustus heb ik de kast in zijn geheel gewogen. Het bijenvolk dunt fel uit aan het eind van de zomer. In het midden van augustus komt er vaak echter wat meer broed bij, en al die larfjes moeten eten. Dan kan het zijn dat de voorraden slinken.
In een Top-Bar-Hive kast bestaat dan het gevaar dat de bijen eerst de honing het dichtst bij hun broed gaan opeten. Ze hebben dan nog wel honing over, in raten die verderop hangen, maar als het koud is kunnen ze daar niet meer aan geraken. Zelfs een centimeter overbruggen gaat dan niet meer, zodat het kan voorkomen dat een volk van honger sterft als de kast (aan de uiteindes) nog vol honing zit. En uigehongerde bijen wil ik vermijden!
Daarom heb ik de kast eind augustus opnieuw gewogen, maar er was geen gewichtsverlies.
Ik vermoed dat de bijen veel voeding hebben kunnen halen uit de solidago (guldenroede, die overvloedig gewoekerd heeft), de citroenmelisse die ik overal heb aangeplant (meli betekent honing: een plant waar bijen van houden, dus), de stalkaars die zich had uitgezaaid, en de herik die terug was opgekomen.
Ik vind het fijn om voor mijn bijen te "cateren" : om in elk seizoen na te gaan wat de meest waardevolle planten voor hen zijn en die dan en masse te zaaien.
In september breekt er een karige periode aan voor de bijen. Er bloeit niet meer zo heel veel waar ze wat aan hebben. Er bestaat kans op roverij, en daarom heb ik mijn kastingangen verkleind. (lees ook : de bijen zijn beroofd!)
Waardevolle planten voor het najaar voor onze bijen:
-asters: prachtige bloemen in allerlei kleuren! Er zijn asters die fel woekeren, maar je kan ook soorten krijgen die compact blijven.
-hemelsleutel: vroeger hield ik niet van deze plant omdat hij het einde van de zomer zo opvallend aankondigt... Hij kleurt namelijk roze bij het begin van de herfst. Het is echter een plant die zoveel overlevingskracht heeft dat je er respect voor moet hebben! Hij is heel makkelijk te stekken, en de bijen zijn er dol op.
-mosterd: gele mosterd ontkiemt en groeit heel snel, en levert prachtige gele bloempjes op waar de bijen van snoepen! Mosterd heeft de naam dat het de grond "geneest", dat het slakken afweert, dat het een groenbemester is, en dat het de grond opentrekt. Om al deze redenen en omdat je mosterdzaad ook nog eens kan opeten, heb ik dit jaar op alle percelen waar ik aardappels had gepoot na de aardappeloogst mosterd gezaaid. Omdat ik niet alle aardappelen in een keer oogst (sommige wat vroeger, sommige wat later), wordt de mosterd in fasen gezaaid, zodat de bijtjes steeds wat te eten hebben.
Mocht je ook willen experimenteren: mosterdblad kan je in slaatjes eten, de rijpe zaadjes zijn heerlijk in curry's, en uiteraard kan je met de zaden ook mosterd maken! Iets wat ik nog van plan ben, zodra mijn bijen alle mosterdbloempjes bestoven hebben...
De bijen in september
De bijen in mijn tuin doen het goed! 's Morgens zie ik ze op de stalkaars vliegen, met oranje stuifmeelklompjes aan hun pootjes - een prachtig zicht.
In het begin van augustus heb ik de kast in zijn geheel gewogen. Het bijenvolk dunt fel uit aan het eind van de zomer. In het midden van augustus komt er vaak echter wat meer broed bij, en al die larfjes moeten eten. Dan kan het zijn dat de voorraden slinken.
In een Top-Bar-Hive kast bestaat dan het gevaar dat de bijen eerst de honing het dichtst bij hun broed gaan opeten. Ze hebben dan nog wel honing over, in raten die verderop hangen, maar als het koud is kunnen ze daar niet meer aan geraken. Zelfs een centimeter overbruggen gaat dan niet meer, zodat het kan voorkomen dat een volk van honger sterft als de kast (aan de uiteindes) nog vol honing zit. En uigehongerde bijen wil ik vermijden!
Daarom heb ik de kast eind augustus opnieuw gewogen, maar er was geen gewichtsverlies.
Ik vermoed dat de bijen veel voeding hebben kunnen halen uit de solidago (guldenroede, die overvloedig gewoekerd heeft), de citroenmelisse die ik overal heb aangeplant (meli betekent honing: een plant waar bijen van houden, dus), de stalkaars die zich had uitgezaaid, en de herik die terug was opgekomen.
Ik vind het fijn om voor mijn bijen te "cateren" : om in elk seizoen na te gaan wat de meest waardevolle planten voor hen zijn en die dan en masse te zaaien.
In september breekt er een karige periode aan voor de bijen. Er bloeit niet meer zo heel veel waar ze wat aan hebben. Er bestaat kans op roverij, en daarom heb ik mijn kastingangen verkleind. (lees ook : de bijen zijn beroofd!)
Waardevolle planten voor het najaar voor onze bijen:
-asters: prachtige bloemen in allerlei kleuren! Er zijn asters die fel woekeren, maar je kan ook soorten krijgen die compact blijven.
-hemelsleutel: vroeger hield ik niet van deze plant omdat hij het einde van de zomer zo opvallend aankondigt... Hij kleurt namelijk roze bij het begin van de herfst. Het is echter een plant die zoveel overlevingskracht heeft dat je er respect voor moet hebben! Hij is heel makkelijk te stekken, en de bijen zijn er dol op.
-mosterd: gele mosterd ontkiemt en groeit heel snel, en levert prachtige gele bloempjes op waar de bijen van snoepen! Mosterd heeft de naam dat het de grond "geneest", dat het slakken afweert, dat het een groenbemester is, en dat het de grond opentrekt. Om al deze redenen en omdat je mosterdzaad ook nog eens kan opeten, heb ik dit jaar op alle percelen waar ik aardappels had gepoot na de aardappeloogst mosterd gezaaid. Omdat ik niet alle aardappelen in een keer oogst (sommige wat vroeger, sommige wat later), wordt de mosterd in fasen gezaaid, zodat de bijtjes steeds wat te eten hebben.
Mocht je ook willen experimenteren: mosterdblad kan je in slaatjes eten, de rijpe zaadjes zijn heerlijk in curry's, en uiteraard kan je met de zaden ook mosterd maken! Iets wat ik nog van plan ben, zodra mijn bijen alle mosterdbloempjes bestoven hebben...
In het begin van augustus heb ik de kast in zijn geheel gewogen. Het bijenvolk dunt fel uit aan het eind van de zomer. In het midden van augustus komt er vaak echter wat meer broed bij, en al die larfjes moeten eten. Dan kan het zijn dat de voorraden slinken.
In een Top-Bar-Hive kast bestaat dan het gevaar dat de bijen eerst de honing het dichtst bij hun broed gaan opeten. Ze hebben dan nog wel honing over, in raten die verderop hangen, maar als het koud is kunnen ze daar niet meer aan geraken. Zelfs een centimeter overbruggen gaat dan niet meer, zodat het kan voorkomen dat een volk van honger sterft als de kast (aan de uiteindes) nog vol honing zit. En uigehongerde bijen wil ik vermijden!
Daarom heb ik de kast eind augustus opnieuw gewogen, maar er was geen gewichtsverlies.
Ik vermoed dat de bijen veel voeding hebben kunnen halen uit de solidago (guldenroede, die overvloedig gewoekerd heeft), de citroenmelisse die ik overal heb aangeplant (meli betekent honing: een plant waar bijen van houden, dus), de stalkaars die zich had uitgezaaid, en de herik die terug was opgekomen.
Ik vind het fijn om voor mijn bijen te "cateren" : om in elk seizoen na te gaan wat de meest waardevolle planten voor hen zijn en die dan en masse te zaaien.
In september breekt er een karige periode aan voor de bijen. Er bloeit niet meer zo heel veel waar ze wat aan hebben. Er bestaat kans op roverij, en daarom heb ik mijn kastingangen verkleind. (lees ook : de bijen zijn beroofd!)
Waardevolle planten voor het najaar voor onze bijen:
-asters: prachtige bloemen in allerlei kleuren! Er zijn asters die fel woekeren, maar je kan ook soorten krijgen die compact blijven.
-hemelsleutel: vroeger hield ik niet van deze plant omdat hij het einde van de zomer zo opvallend aankondigt... Hij kleurt namelijk roze bij het begin van de herfst. Het is echter een plant die zoveel overlevingskracht heeft dat je er respect voor moet hebben! Hij is heel makkelijk te stekken, en de bijen zijn er dol op.
-mosterd: gele mosterd ontkiemt en groeit heel snel, en levert prachtige gele bloempjes op waar de bijen van snoepen! Mosterd heeft de naam dat het de grond "geneest", dat het slakken afweert, dat het een groenbemester is, en dat het de grond opentrekt. Om al deze redenen en omdat je mosterdzaad ook nog eens kan opeten, heb ik dit jaar op alle percelen waar ik aardappels had gepoot na de aardappeloogst mosterd gezaaid. Omdat ik niet alle aardappelen in een keer oogst (sommige wat vroeger, sommige wat later), wordt de mosterd in fasen gezaaid, zodat de bijtjes steeds wat te eten hebben.
Mocht je ook willen experimenteren: mosterdblad kan je in slaatjes eten, de rijpe zaadjes zijn heerlijk in curry's, en uiteraard kan je met de zaden ook mosterd maken! Iets wat ik nog van plan ben, zodra mijn bijen alle mosterdbloempjes bestoven hebben...
zondag 15 september 2013
Creatief met venkelzaad
De venkel in de tuin is doorgeschoten en heeft lang prachtige gele bloemschermen gedragen, die nu allemaal rijpe zaden aan het vormen zijn. Af en toe snoep ik zo'n zaadje: heerlijk fris en zoet.
De smaak voerde me zo terug naar India, mijn favoriete reisbestemming, waar je op restaurant vaak als digestief een lepeltje venkelzaad aangeboden krijgt.
Het wordt op zijn Indisch gepresenteerd: in de goedkopere eettentjes krijg je een eenvoudig metalen kommetje voorgeschoteld waar je met een lepeltje het droge zaad in je mond mikt. Soms krijg je suiker apart ernaast geserveerd.
Een hapje venkelzaad na het eten helpt de vertering, en als bonus krijg je er een frisse adem door. Ik denk met weemoed terug aan de "saunf" (zo heet "gepimpt" venkelzaad in India) in de iets duurdere restaurantjes ginds: een metalen kommetje vol versuikerde venkelzaadjes, vaak met gekleurde suikerbolletjes en rozenblaadjes erdoor gemengd.
Als je teveel venkelzaadjes in je tuin hebt kan je, net zoals ik, de mooie Indische traditie starten van een lepeltje zoet venkelzaad voor na het eten! En mocht je met suiker willen minderen: ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik neem aan dat iets als agavesiroop evengoed zou kunnen werken...
Recept: Saunf
Nodig:
-een half koffiekopje venkelzaadjes
-1 el water
-suiker naar smaak
-steelpan (die vuil mag worden)
-houten lepel
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Verhit de venkelzaadjes in de steelpan op een medium vuur. Roer en gooi ze rond met de houten lepel, tot je ze begint te ruiken en ze een beetje rood/bruinachtig verkleuren.
2.Terwijl de zaadjes bakken, giet je de el water in het lege koffiekopje. Voeg suiker naar smaak toe, tot je een papje hebt.
3.Giet het suikerpapje over de venkelzaadjes: de suiker begint nu te koken. WEES VOORZICHTIG: kokende suiker is gloeiend heet! Proef ook niet tussendoor, suiker blijft heel lang heel warm en je kan je lelijk verbranden.
4.Roer drie a vier minuten tot het water verdampt is en de suiker wit wordt. Ik roerde nog wat langer, maar daardoor werd de suiker caramelachtig en smaakte hij niet meer zo lekker. Goed timen dus.
Laat afkoelen en roer af en toe nog eens rond, zodat je pan niet aankoekt.
5.Eens afgekoeld in een luchtdicht potje bewaren.
6.Een lepeltje na de maaltijd!
Deze mondverfrisser is makkelijk te maken - mocht je ook een makkelijk recept willen voor het maken van je eigen tandenborstels en je eigen tandpasta, klik dan hier:
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/08/zelf-tandpasta-en-tandenborstels-maken.html
De smaak voerde me zo terug naar India, mijn favoriete reisbestemming, waar je op restaurant vaak als digestief een lepeltje venkelzaad aangeboden krijgt.
Het wordt op zijn Indisch gepresenteerd: in de goedkopere eettentjes krijg je een eenvoudig metalen kommetje voorgeschoteld waar je met een lepeltje het droge zaad in je mond mikt. Soms krijg je suiker apart ernaast geserveerd.
Een hapje venkelzaad na het eten helpt de vertering, en als bonus krijg je er een frisse adem door. Ik denk met weemoed terug aan de "saunf" (zo heet "gepimpt" venkelzaad in India) in de iets duurdere restaurantjes ginds: een metalen kommetje vol versuikerde venkelzaadjes, vaak met gekleurde suikerbolletjes en rozenblaadjes erdoor gemengd.
Als je teveel venkelzaadjes in je tuin hebt kan je, net zoals ik, de mooie Indische traditie starten van een lepeltje zoet venkelzaad voor na het eten! En mocht je met suiker willen minderen: ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik neem aan dat iets als agavesiroop evengoed zou kunnen werken...
Recept: Saunf
Nodig:
-een half koffiekopje venkelzaadjes
-1 el water
-suiker naar smaak
-steelpan (die vuil mag worden)
-houten lepel
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Verhit de venkelzaadjes in de steelpan op een medium vuur. Roer en gooi ze rond met de houten lepel, tot je ze begint te ruiken en ze een beetje rood/bruinachtig verkleuren.
2.Terwijl de zaadjes bakken, giet je de el water in het lege koffiekopje. Voeg suiker naar smaak toe, tot je een papje hebt.
3.Giet het suikerpapje over de venkelzaadjes: de suiker begint nu te koken. WEES VOORZICHTIG: kokende suiker is gloeiend heet! Proef ook niet tussendoor, suiker blijft heel lang heel warm en je kan je lelijk verbranden.
4.Roer drie a vier minuten tot het water verdampt is en de suiker wit wordt. Ik roerde nog wat langer, maar daardoor werd de suiker caramelachtig en smaakte hij niet meer zo lekker. Goed timen dus.
Laat afkoelen en roer af en toe nog eens rond, zodat je pan niet aankoekt.
5.Eens afgekoeld in een luchtdicht potje bewaren.
6.Een lepeltje na de maaltijd!
Deze mondverfrisser is makkelijk te maken - mocht je ook een makkelijk recept willen voor het maken van je eigen tandenborstels en je eigen tandpasta, klik dan hier:
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/08/zelf-tandpasta-en-tandenborstels-maken.html
Creatief met venkelzaad
De venkel in de tuin is doorgeschoten en heeft lang prachtige gele bloemschermen gedragen, die nu allemaal rijpe zaden aan het vormen zijn. Af en toe snoep ik zo'n zaadje: heerlijk fris en zoet.
De smaak voerde me zo terug naar India, mijn favoriete reisbestemming, waar je op restaurant vaak als digestief een lepeltje venkelzaad aangeboden krijgt.
Het wordt op zijn Indisch gepresenteerd: in de goedkopere eettentjes krijg je een eenvoudig metalen kommetje voorgeschoteld waar je met een lepeltje het droge zaad in je mond mikt. Soms krijg je suiker apart ernaast geserveerd.
Een hapje venkelzaad na het eten helpt de vertering, en als bonus krijg je er een frisse adem door. Ik denk met weemoed terug aan de "saunf" (zo heet "gepimpt" venkelzaad in India) in de iets duurdere restaurantjes ginds: een metalen kommetje vol versuikerde venkelzaadjes, vaak met gekleurde suikerbolletjes en rozenblaadjes erdoor gemengd.
Als je teveel venkelzaadjes in je tuin hebt kan je, net zoals ik, de mooie Indische traditie starten van een lepeltje zoet venkelzaad voor na het eten! En mocht je met suiker willen minderen: ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik neem aan dat iets als agavesiroop evengoed zou kunnen werken...
Recept: Saunf
Nodig:
-een half koffiekopje venkelzaadjes
-1 el water
-suiker naar smaak
-steelpan (die vuil mag worden)
-houten lepel
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Verhit de venkelzaadjes in de steelpan op een medium vuur. Roer en gooi ze rond met de houten lepel, tot je ze begint te ruiken en ze een beetje rood/bruinachtig verkleuren.
2.Terwijl de zaadjes bakken, giet je de el water in het lege koffiekopje. Voeg suiker naar smaak toe, tot je een papje hebt.
3.Giet het suikerpapje over de venkelzaadjes: de suiker begint nu te koken. WEES VOORZICHTIG: kokende suiker is gloeiend heet! Proef ook niet tussendoor, suiker blijft heel lang heel warm en je kan je lelijk verbranden.
4.Roer drie a vier minuten tot het water verdampt is en de suiker wit wordt. Ik roerde nog wat langer, maar daardoor werd de suiker caramelachtig en smaakte hij niet meer zo lekker. Goed timen dus.
Laat afkoelen en roer af en toe nog eens rond, zodat je pan niet aankoekt.
5.Eens afgekoeld in een luchtdicht potje bewaren.
6.Een lepeltje na de maaltijd!
Deze mondverfrisser is makkelijk te maken - mocht je ook een makkelijk recept willen voor het maken van je eigen tandenborstels en je eigen tandpasta, klik dan hier:
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/08/zelf-tandpasta-en-tandenborstels-maken.html
De smaak voerde me zo terug naar India, mijn favoriete reisbestemming, waar je op restaurant vaak als digestief een lepeltje venkelzaad aangeboden krijgt.
Het wordt op zijn Indisch gepresenteerd: in de goedkopere eettentjes krijg je een eenvoudig metalen kommetje voorgeschoteld waar je met een lepeltje het droge zaad in je mond mikt. Soms krijg je suiker apart ernaast geserveerd.
Een hapje venkelzaad na het eten helpt de vertering, en als bonus krijg je er een frisse adem door. Ik denk met weemoed terug aan de "saunf" (zo heet "gepimpt" venkelzaad in India) in de iets duurdere restaurantjes ginds: een metalen kommetje vol versuikerde venkelzaadjes, vaak met gekleurde suikerbolletjes en rozenblaadjes erdoor gemengd.
Als je teveel venkelzaadjes in je tuin hebt kan je, net zoals ik, de mooie Indische traditie starten van een lepeltje zoet venkelzaad voor na het eten! En mocht je met suiker willen minderen: ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik neem aan dat iets als agavesiroop evengoed zou kunnen werken...
Recept: Saunf
Nodig:
-een half koffiekopje venkelzaadjes
-1 el water
-suiker naar smaak
-steelpan (die vuil mag worden)
-houten lepel
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Verhit de venkelzaadjes in de steelpan op een medium vuur. Roer en gooi ze rond met de houten lepel, tot je ze begint te ruiken en ze een beetje rood/bruinachtig verkleuren.
2.Terwijl de zaadjes bakken, giet je de el water in het lege koffiekopje. Voeg suiker naar smaak toe, tot je een papje hebt.
3.Giet het suikerpapje over de venkelzaadjes: de suiker begint nu te koken. WEES VOORZICHTIG: kokende suiker is gloeiend heet! Proef ook niet tussendoor, suiker blijft heel lang heel warm en je kan je lelijk verbranden.
4.Roer drie a vier minuten tot het water verdampt is en de suiker wit wordt. Ik roerde nog wat langer, maar daardoor werd de suiker caramelachtig en smaakte hij niet meer zo lekker. Goed timen dus.
Laat afkoelen en roer af en toe nog eens rond, zodat je pan niet aankoekt.
5.Eens afgekoeld in een luchtdicht potje bewaren.
6.Een lepeltje na de maaltijd!
Deze mondverfrisser is makkelijk te maken - mocht je ook een makkelijk recept willen voor het maken van je eigen tandenborstels en je eigen tandpasta, klik dan hier:
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/08/zelf-tandpasta-en-tandenborstels-maken.html
maandag 9 september 2013
Broodbeleg van de maand: Vegan Feta!
Ik ben nooit echt een kaaseter geweest - het gele goedje laten staan omdat ik veganistischer wou leven was dus geen probleem.
Toch waren er enkele kaassoorten die ik wel kon smaken, ook al omdat ik een fan van gefermenteerd voedsel ben: mozarella, feta en brie.
Onlangs proefde ik op een verjaardagsfeestje waarbij iedereen een hapje vegan eten had meegenomen een goddelijk slaatje met een substantie die precies als feta smaakte!
Een vriend van me had het gemaakt van tofu. Na wat speurwerk op het internet vond ik (naast vele tofu-feta recepten) ook een heel goeie amandel feta recept terug! De tofeta van mijn vriend vraagt weinig voorbereiding (10 minuutjes), maar wel heel veel geduld: idealiter laat je de blokjes een week trekken! De amandelfeta is veel sneller klaar (1 nachtje weken erbij tellen).
Hieronder beide receptjes voor het broodbeleg van de maand:
Tofeta, ofwel faux feta
Nodig:
-een blok stevige tofu
-(lichte) miso, ongeveer een kopje
-wijnazijn (dezelfde verhouding als de miso)
-kruiden naar smaak (oregano, marjolein, thijm, basilicum, zwarte peper, ...)
-olijfolie
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Laat de tofu goed uitlekken in een vergiet, idealiter met een gewicht erbovenop, zodat hij goed droog en stevig is.
2.Snij de tofu in vierkantige blokjes
3.Kook de tofu tien minuten in water.
4.Meng ondertussen de wijnazijn met de miso en de kruiden.
5.Laat de tofu uitlekken en doe hem dan (nog warm) in het mengsel in een luchtdicht potje.
6.De tofublokjes moeten volledig ondergedompeld zijn, desnoods vul je het mengsel aan met olijfolie.
7.Laat alles afkoelen en sluit de pot daarna af. Dit mengsel moet nu een week lang trekken voor de beste smaak. Je kan de pot in de koelkast zetten, maar wij hebben geen koelkast en bewaarden de pot op tafel. Zolang er een laag olie over het mengsel ligt zou er geen bederf mogen zijn.
8.Eventueel kan je de dag voor je de tofeta gaat gebruiken de benodigde hoeveelheid "kaaz" uit het misomengsel scheppen en in een badje van olijfolie en kruiden leggen.
9.Heeeerlijk op de boterham, met verse tomaatjes erbij en sla!
Amandelfeta
Nodig:
-2 kopjes gepelde amandelen, gebruik alsjeblieft bio-amandelen, als je wil weten waarom lees dan mijn bespreking van More than Honey...
-1/2 kopje citroensap
-6 el olijfolie
-1 teen look, geperst
-2 tl zout
-extra olijfolie
-kruiden naar smaak (basilicum, orgeano, marjolijn, rozemarijn, ...)
-een blender of stevige mixer of passe-vite
Hoe maak je het?
1.Laat de amandelen in ruim water 1 nacht weken.
2.Spoel ze goed uit en giet het water weg.
3.Blend de amandelen samen met de olie, de look en het zout tot het vrij glad is (als je van knapperig houdt, niet te hard mixen!)
4.Verwarm de oven op 180 graden celcius.
5.Bekleed een bakplaat met bakpapier.
6.Lepel de kaaz op de bakplaat en wrijf uit tot je ongeveer 1.5 centimeter dikte hebt.
7.Bak ongeveer 40 minuten (tot de bovenkant droog is).
8.Laat wat afkoelen en besprenkel dan met extra olie en kruiden.
HMMM!
Meer geveganiseerde recepten? Kijk voor vegan foie gras op
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/12/vegan-broodbeleg-van-de-maand-faux-gras.html
en voor vegan martino op
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/04/broodbeleg-van-de-maand-vegan-martino.html
Toch waren er enkele kaassoorten die ik wel kon smaken, ook al omdat ik een fan van gefermenteerd voedsel ben: mozarella, feta en brie.
Onlangs proefde ik op een verjaardagsfeestje waarbij iedereen een hapje vegan eten had meegenomen een goddelijk slaatje met een substantie die precies als feta smaakte!
Een vriend van me had het gemaakt van tofu. Na wat speurwerk op het internet vond ik (naast vele tofu-feta recepten) ook een heel goeie amandel feta recept terug! De tofeta van mijn vriend vraagt weinig voorbereiding (10 minuutjes), maar wel heel veel geduld: idealiter laat je de blokjes een week trekken! De amandelfeta is veel sneller klaar (1 nachtje weken erbij tellen).
Hieronder beide receptjes voor het broodbeleg van de maand:
Tofeta, ofwel faux feta
Nodig:
-een blok stevige tofu
-(lichte) miso, ongeveer een kopje
-wijnazijn (dezelfde verhouding als de miso)
-kruiden naar smaak (oregano, marjolein, thijm, basilicum, zwarte peper, ...)
-olijfolie
-luchtdicht potje
Hoe maak je het?
1.Laat de tofu goed uitlekken in een vergiet, idealiter met een gewicht erbovenop, zodat hij goed droog en stevig is.
2.Snij de tofu in vierkantige blokjes
3.Kook de tofu tien minuten in water.
4.Meng ondertussen de wijnazijn met de miso en de kruiden.
5.Laat de tofu uitlekken en doe hem dan (nog warm) in het mengsel in een luchtdicht potje.
6.De tofublokjes moeten volledig ondergedompeld zijn, desnoods vul je het mengsel aan met olijfolie.
7.Laat alles afkoelen en sluit de pot daarna af. Dit mengsel moet nu een week lang trekken voor de beste smaak. Je kan de pot in de koelkast zetten, maar wij hebben geen koelkast en bewaarden de pot op tafel. Zolang er een laag olie over het mengsel ligt zou er geen bederf mogen zijn.
8.Eventueel kan je de dag voor je de tofeta gaat gebruiken de benodigde hoeveelheid "kaaz" uit het misomengsel scheppen en in een badje van olijfolie en kruiden leggen.
9.Heeeerlijk op de boterham, met verse tomaatjes erbij en sla!
Amandelfeta
Nodig:
-2 kopjes gepelde amandelen, gebruik alsjeblieft bio-amandelen, als je wil weten waarom lees dan mijn bespreking van More than Honey...
-1/2 kopje citroensap
-6 el olijfolie
-1 teen look, geperst
-2 tl zout
-extra olijfolie
-kruiden naar smaak (basilicum, orgeano, marjolijn, rozemarijn, ...)
-een blender of stevige mixer of passe-vite
Hoe maak je het?
1.Laat de amandelen in ruim water 1 nacht weken.
2.Spoel ze goed uit en giet het water weg.
3.Blend de amandelen samen met de olie, de look en het zout tot het vrij glad is (als je van knapperig houdt, niet te hard mixen!)
4.Verwarm de oven op 180 graden celcius.
5.Bekleed een bakplaat met bakpapier.
6.Lepel de kaaz op de bakplaat en wrijf uit tot je ongeveer 1.5 centimeter dikte hebt.
7.Bak ongeveer 40 minuten (tot de bovenkant droog is).
8.Laat wat afkoelen en besprenkel dan met extra olie en kruiden.
HMMM!
Meer geveganiseerde recepten? Kijk voor vegan foie gras op
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/12/vegan-broodbeleg-van-de-maand-faux-gras.html
en voor vegan martino op
http://dezelfvoorzieningsbijbel.blogspot.be/2013/04/broodbeleg-van-de-maand-vegan-martino.html
dinsdag 3 september 2013
Ware rijkdom
Even tussendoor: wat kan ik ervan genieten om na de lange voorbereiding van het zaaien, het opkweken, het poten en het verzorgen eindelijk de oogst binnen te halen! Een vers ruccola-slaatje, de eerste goudkleurige aardappels, heerlijk bloemig, en de nieuwe tomaatjes, in allerlei vormen en kleurtjes, elke hap een verrassing...
Om met zo'n volle mand uit de tuin te komen na een dag hard werken, je dan neer te zetten naast je geliefde en in de zon te genieten van het heerlijk eenvoudige en gezonde lekkers: dat is ware rijkdom.
Om met zo'n volle mand uit de tuin te komen na een dag hard werken, je dan neer te zetten naast je geliefde en in de zon te genieten van het heerlijk eenvoudige en gezonde lekkers: dat is ware rijkdom.
Ware rijkdom
Even tussendoor: wat kan ik ervan genieten om na de lange voorbereiding van het zaaien, het opkweken, het poten en het verzorgen eindelijk de oogst binnen te halen! Een vers ruccola-slaatje, de eerste goudkleurige aardappels, heerlijk bloemig, en de nieuwe tomaatjes, in allerlei vormen en kleurtjes, elke hap een verrassing...
Om met zo'n volle mand uit de tuin te komen na een dag hard werken, je dan neer te zetten naast je geliefde en in de zon te genieten van het heerlijk eenvoudige en gezonde lekkers: dat is ware rijkdom.
Om met zo'n volle mand uit de tuin te komen na een dag hard werken, je dan neer te zetten naast je geliefde en in de zon te genieten van het heerlijk eenvoudige en gezonde lekkers: dat is ware rijkdom.
zondag 1 september 2013
boekbespreking: een tevreden leven
Een tevreden leven
door Helen en Scott NearingVoor wie een relaas wil lezen van mensen die echt autarkisch gaan leven in een piepklein dorpje in een onherbergzame streek.
Helen en Scott besluiten in de jaren zestig om uit de stad weg te trekken. Ze hebben het gehad met de kritiek op hun ideeën (anarchistisch van aard, en ze eten plantaardig - voor die tijd ook al hoogst ongewoon) en met de maatschappij an sich.
Ze zoeken nuttig werk, ze willen genieten van het leven, ze willen zich kunnen uitleven in interesses en passies - en dit alles met respect voor de natuur.
Ze kopen een grote boerderij ergens in een onooglijk dorpje in een dunbevolkte noordelijke provincie van Amerika. Het klimaat is er bijzonder streng, en hun grond ligt vol stenen, maar toch slaagt het koppel er in een bijzonder productieve moestuin op te richten.
Hun levensverhaal is bijzonder interessant, en je kan niet anders dan je verbazen over hun moed en wilskracht. Ze bouwen zelf hun huizen, steen per steen. Die stenen kappen of graven ze uit in hun eigen aangelegde steengroeve! Ook een lange stenen muur die ze helemaal zelf funderen en metselen met natuurstenen is een van hun projecten.
Ze hebben een bijzonder strikte indeling van de dag, waaraan zijzelf en hun gasten zich altijd houden. 's Morgens vroeg staan ze op en eten ze een heel eenvoudig ontbijt. Ze bakken geen brood, maar weken granen (in hun ogen efficiënter om te eten qua voedingswaarde en arbeid dan brood bakken) en eten daar fruit bij.
Na het ontbijt werken ze drie uur aan hun huis en hun moestuin.
Dan volgt een eenvoudig middagmaal: geweekte granen en soep.
Daarna volgen drie uren van ontspanning of werk voor de gemeenschap (vrijwilligerswerk, ...) of voor je eigen interesses (in hun geval muziek en schrijven).
Tenslotte zijn er de dagelijkse taken zoals de afwas en koken, en het alweer heel eenvoudige (rauwkost) avondmaal.
Hoewel hun ritme vrij rigide is, lijkt het voor hen bijzonder goed te werken. Niet alleen zijn ze nooit ziek - ze zijn gelukkig, en ze zullen pas op heel hoge leeftijd sterven. Helen komt om in een auto-ongeval op 91-jarige leeftijd, en Scott kiest er op 101-jarige leeftijd voor om zich dood te hongeren nadat ouderdomskanker bij hem is vastgesteld.
Voor technisch aangelegde zelfvoorzieners kan de informatie die Scott en Helen bieden omtrent het bouwen en aanleggen van huizen en muren heel erg interessant zijn. Wat wel opvalt, is hoe makkelijk het in die tijd en op die plek nog was om te bouwen. Om de haverklap besluit het koppel een nieuwe schuur/ huis/ gastenverblijf etc neer te poten, waardoor je jaloers wordt op de vrijheid en de ruimte die ze hadden. Wie in belgië het minste tuinhuis wil neerzetten, moet al een stuk of twintig vergunningen hebben...
Volgens de Nearings moet je als zelfvoorziener ook een duurzame bron van inkomsten hebben. Met hun hectares aan bossen kunnen ze niet alleen zelf in brandhout en dus verwarming voorzien, maar ook in ahornsiroop. Ze tappen en verkopen die. Later specialiseren ze zich in de verkoop van blauwbessen. In alle gevallen beschikken ze over enorm veel land en hulpbronnen - zaken waarover zelfvoorzieners hier alleen maar van kunnen dromen...
Helen en Scott bespreken ook hun pogingen tot het oprichten van een echte gemeenschap. Hun verhaal is interessant maar niet echt opbeurend. Ze krijgen te maken met conservatieve dorpsgenoten. Ze organiseren praat - en zangavonden maar geen enkel project lijkt echt aan te slaan. Ze berekenen in hun boek de opbrengsten die het hele dorp zou winnen bij samenwerking en ontginning van een steengroeve, bv. De winst zou enorm zijn in de zin van duurzaam werk, uitbouw van de gemeenschap, opbouw van school en bibliotheek, bijvoorbeeld, maar het project faalt omwille van een gebrek aan interesse.
De enige keer dat werkelijk de gehele gemeenschap samenwerkt en daar plezier aan beleeft, is helaas wanneer ze tegen een gezamelijke vijand moeten vechten (de staat wil de postbedeling in hun district afschaffen).
Desalniettemin slagen Scott en Helen er in om dmv hun lezingen en hun boeken een hele schare aan geïnteresseerden naar zich toe te trekken. Van over heel Amerika stromen massa's jongeren toe die willen meehelpen. Veelal zijn het hippies. Ze beschrijven hoe ze met de bezoekers omgaan: op den duur is er zo'n massale toestroom van mensen die menen bij hen op vakantie te mogen komen, dat ze zelfs bezoekuren moeten instellen! Met andere bezoekers bouwen ze dan weer vriendschappen voor het leven op.
Een bijzonder interessant relaas van een zelfvoorzienend, andersdenkend koppel in het verleden.
Abonneren op:
Posts (Atom)