De Prachtige Paardenbloem...

Ja, ik weet het: deze blogtitel klinkt als een Suske en Wiske album!

Vandaag wil ik graag vertellen over de schoonheid van de lente en de lelijkheid van pesticiden.

Wat mij betreft symboliseert de prachtige paardenbloem de lente door haar fleurige fel gele kleur.
Overal kan je haar nu zien bloeien: velden vol geel, overal zoemende insecten.  

Ik vind de paardenbloem in al haar stadia mooi: de donkergroene, getande bladeren, die haar haar Franse en Engelse naam Dandelion (dent de lion) verlenen, het intense geel van de bloemen als ze bloeit, en de prachtige uitgebloeide pluizenbollen. Heb jij ook als kind zo'n bol vastgepakt en proberen uitblazen tot er geen enkel parachutezaadje meer over was, zodat je een wens mocht doen?

Dan heb ik het nog niet over het nut van deze plant gehad! Allereerst vormt ze een bijzonder belangrijke waardplant voor de eerste solitaire bijen, voor hommels en honingbijen die nu beginnen vliegen, voor vlinders en tal van andere insecten.
De bladeren worden in sommige delen van Frankrijk nog als molsla (gebleekt) gekweekt. Groen smaken ze bitter, maar je weet wat bitter in je mond met je hart doet: 't is gezond! Je kan het paardenbloemgroen dan ook wokken of fermenteren om het bitterste er af te krijgen. De paardenbloem werkt vochtafdrijvend (zo sterk, zelfs, dat ze in het Frans de bijnaam "pis-en-lit" draagt), en biedt verder allerlei mineralen en vitaminen.
De prachtige bloemen staan vrolijk in een slaatje. De bloemknopjes, daar kan je heerlijke kappertjes van maken. Ik probeerde deze godendrank uit: venkel, paardenbloem en gember plus zelfgemaakte kombucha - een zegen voor de spijsvertering.

Wilde oogst naast de irissen: paardenbloemen -en knopjes voor thee, kappertjes en kombucha!

De bloemen en ook de wortels (in de herfst zijn ze klaar) van de paardenbloem kan je drogen voor thee: nog iets om bij te zetten op mijn thee menu kaart! Ook kan je ze, in stukjes gesneden, wokken.

In de lente, wanneer al die machtig mooie kruiden en bloemen en bloesems opduiken, worden wij hier op het platteland helaas ook weer geconfronteerd met dat andere, meer sinistere, ook jaarlijks terugkerende fenomeen: de boeren rijden voor het eerst hun velden weer op met machines die pesticiden spuiten.

Voor ik "op den buiten" kwam wonen had ik die geur van pesticiden nog nooit geroken. Het is een chemische stank die wel lijkt uit te schreeuwen dat je maar beter niet te dicht komt. Heel anders dan het delicate aroma van de paardenbloem is de pesticidenwalm een aanslag op je zenuwen. Ik vlucht altijd naar binnen wanneer ik de sproeiwagen zie komen, en ik sluit de ramen.

Enkele dagen nadat de sproeiers hun werk hebben gedaan, kan je het resultaat reeds zien: het landschap en alle planten die er op groeiden, verkleuren in een lelijk, onnatuurlijk aandoend ros.

 Hier zie je duidelijk waar er gesproeid is, en waar niet...

Het kleurverschil doet griezelig onnatuurlijk aan, vind ik.  

 De tractorsporen staan in de grond gestempeld: deze aarde is helemaal verdicht.

 Ook hier kan je heel goed zien waar er gesproeid is en waar niet.

Van de traditionele boeren die nooit anders gekend hebben, begrijp ik het nog: dat spuiten. Onkruid kan enorm snel een plot land overwoekeren. Er bestaan alternatieven, de bio landbouw is in opkomst. Permacultuur, mengculturen, mulchen - het kan allemaal een uitkomst bieden, maar ik snap dat die overgang maken voor de traditionele boeren niet makkelijk is.

Gewone bewoners, die met zo'n gifbus op hun rug, handschoenen aan en een mondmasker voor hun gezicht hun oprit aan het sproeien zijn: daar heb ik het wat moeilijker mee.

Ik heb dat nooit gesnapt: is zo'n groen gazon vol felgele paardenbloemen, witroze madeliefjes, donkerpaarse hondsdraf en zachtpaarse dovenetel nu niet veel en veel mooier dan de rossige, neergeknakte grassprieten die na de sproeibeurt achterblijven???

Zou je niet liever een gazon vol leven hebben, waar insecten vrolijk zoemend neerstrijken op de pracht van de lente, dan een doods, egaal en bovendien roestbruin verkleurde grasmat?

Laten we ook niet vergeten dat al die snelle pesticidenmiddeltjes niet alleen uiterst schadelijk zijn voor de prachtige paardenbloem, maar ook voor onze eigen gezondheid - kanker.

Ik hoorde ooit het verhaal van een man die kanker had gekregen na zijn pensioen. Zijn bloedwaarden waren heel slecht. Het zag er niet goed uit.
De man had sinds jaar en dag zijn tuin en oprit met pesticiden onkruidvrij gehouden. Maar zijn ouders hadden hem wel verteld over de bloedzuiverende eigenschappen van de brandnetel.
En toen zijn eigen bloedwaarden dus op hun slechtst waren, trok hij er op uit in de natuur - in die stroken naast de bespoten monocultuur velden waar hij nog netels kon vinden.
Hij zette er thee van. Misschien was het te laat, want uiteindelijk bezweek hij alsnog aan kanker.
Dit verhaal kwam op mij bijzonder cynisch over. Wat een sinistere cirkel: eerst spuit je de netels
dood. Dan word je ziek, wie weet ook mee door het gif dat je tegen dat onkruid gebruikte. In je wanhoop herinner je je de kruidenkennis van je ouders. Ga je net datgene zoeken wat in jouw ordelijke tuin niet meer groeit. Te laat...

Een buurvrouw van ons is zich heel erg bewust van het gevaar van het gif dat ze gebruikt om haar voortuin netjes mee te houden.
Maar, zegt ze: ik heb last van mijn rug en benen. Dat gif is gemakkelijk. Een andere oplossing is er niet.

Het is misschien moeilijk om nog te veranderen, maar oplossingen? Die zijn er zeker! Neem bv een kijkje op de Velt website...

In de hoop dat onze bermen en voortuinen, onze weides en velden volgende lente vrolijk geel mogen kleuren! 

 Mooi? Liefelijk? Of iets dat uitgeroeid moet worden - wat vind jij?