Mijn Ervaringen met het Endometriose Dieet

Ongeveer een jaar geleden kreeg ik bij de dokter de diagnose: endometriose (lees: eengrote verandering).

Onlangs onderging ik een operatie. Ik had endometriose in het ergste stadium (niveau vier), met de griezelige benaming frozen pelvis. Dat houdt in dat het endometrium alle organen in je onderbuik aan elkaar “kleeft”, wat voor pijn en ontstekingen zorgt. Ook had het weefsel mijn darmen aangetast: er was daar een belemmerde doorgang – de verklaring voor de heftige krampen die ik had ervaren.

Zowel mijn aangetaste blindedarm als een ander stuk darm werden weggenomen. De gehele operatie duurde acht uur. Ik moest een week in het ziekenhuis blijven. Ik, die anders al twijfelt of ze één paracetamol zal slikken bij heftige pijn, kreeg nu baksters met paracetamol, ibuprofen, antibiotica en andere chemische substanties toegediend. Nu moet ik acht weken revalideren.

Een jaar geleden schreef ik op deze blog over mijn endometriose levens – en voedingsplan. Na de eerste schok van de diagnose wil je natuurlijk weten of er iets is, dat je zelf kan doen, om erger te voorkomen. Zodoende had ik thuis op het internet zitten opzoeken. Ik kwam uit op het endometriose dieet, en op wetenschappelijke studies die het ontstaan van endometriose linken aan o.a. stress. En ook aan ons vervuilde leefmilieu. 

Ik geloof sterk in het feit dat voeding je gezondheid bepaalt, en dus gooide ik mijn hele eetwijze om. Ik at al veganistisch, maar nu schrapte ik ook alle gluten, soja, alle verwarmde vetten behalve kokosvet, alle suiker. Ook koffie en alcohol zijn uit den boze. Als veganiste is een dergelijk dieet aanvankelijk een behoorlijke uitdaging, want je mag geen seitan (gluten), tofu (soja) of brood meer. En ook geen gesuikerd troost-eten.

Ik schreef toen dat je me maar als een proefkonijn voor het uittesten van het endometriosedieet mocht beschouwen. Ik zou het een jaar uitproberen, en buiten het feit dat ik niet kon afkicken van met kokossuiker gezoete vegan chocolade, heb ik me behoorlijk strikt aan het dieet gehouden.

Nu volgt een verslagje van mijn ervaringen met het dieet. Daar moet je goed bij onthouden dat ieder lichaam verschillend is, en dat ik geen dokter ben.

Hoe verliep het dieet praktisch?

-Aanvankelijk was het moeilijk – een kleine ramp. Ik verorberde tevoren heel wat zelfgebakken cake en taart en koekjes, alles vegan, maar dus met gluten en suiker. Ik ontdekte glutenvrije desserten, maar vond ze vaak heel verschillend van “the real thing”. Troost eten opgeven was moeilijk, en dus slaagde ik er niet in om af te kicken van met kokosbloesem gezoete vegan chocolade. Wel ontdekte ik dat dadels eigenlijk superlekker zijn, evenals gedroogde abrikozen en gedroogde appelschijfjes.

-Ook het opgeven van makkelijke eiwitbronnen was moeilijk. Hoe vaak wij hier teruggrepen naar zo’n makkelijke, snelle en smakelijke seitanworst of geroerbakte tofu… Of zo’n plantaardige burger op basis van seitan en tofu uit de winkel.
In het begin was het moeilijk om die opties te verliezen, maar gaandeweg leerde ik de smaak van peulvruchten te herwaarderen. Ook hempfu bood een hele goeie, smakelijke en makkelijke oplossing – wel is het heel duur. Geroosterde nootjes zijn zo lekker, net als notenboters.

-De belangrijkste ontdekking die ik door het endometriose dieet deed ivm proteïnen, is dat je NIET in de richting “vleesvervanger-patat/rijst/pasta-groente” moet denken, en krampachtig een bron van eiwitten in elk menu moet proppen. Wat je in de plaats daarvan kan doen, is VARIATIE aanbrengen. 
Meer groenten. Kleur op je bord. Leuke combinaties. Groenten en fruit uitproberen die je 
anders niet eet.

-We moesten het afleren om afhaalmaaltijden te halen. Niks qua snelle, makkelijke hap was namelijk helemaal “juist” voor mijn dieet. Dat deed wel even pijn, wanneer we moe waren en geen zin hadden om te koken. Oplossing: zelf snelle, makkelijkeen gezonde vegan fastfood maken. 

Ter “beloning” na een onderzoek, toen de operatie al vastlag en ik mezelf vrijaf gaf van mijn dieet, gingen we naar een vegan fastfood resto’tje. En wat bleek: de eerste hap van die vegan burger smaakte zout, flets, vet en…smaakloos. Saai. Het meest interessante qua smaak was de sla. Oplossingen voor je los leren maken van makkelijke afhaalmaaltijden is op voorhand in het groot gezond koken en dan invriezen. 

-Sociaal gezien was het endo-dieet een absolute ramp, aanvankelijk toch. Leg maar eens uit aan mensen die je uitnodigen dat je niks dierlijks mag eten, dat alles wat gebakken wordt enkel in kokosvet mag braden, dat er geen suiker mag inzitten, en geen soja behalve gefermenteerde, en oh ja, ook nog eens geen gluten.

Gelukkig was mijn familie heel begripvol, en heb ik een aantal vrienden die graag en goed kunnen koken. Zij vonden het een uitdaging om lekker voor me te koken, en daar zijn ze met glans in geslaagd!

Wat opviel, tijdens dergelijke etentjes? Dat alles wat op tafel stond, heel puur, en heel gezond was.

-Groenten in alle soorten bereidingen, rauw, gefermenteerd, gebakken, gestoofd, gekookt, gepureerd, … Volwaardige glutenvrije granen: rijst, quinoa, boekweit, haver. Nootjes, zaden en pitten. Linzen, bonen en peulvruchten. Traditionele gefermenteerde glutenvrije heerlijkheden die veel eiwit bevatten: 
idli, dosa, injera. Fruit. Paddenstoelen en zwammen. Hypergezond.


Belangrijke vraag: werkte het dieet tegen de endometriose?

Aangezien ik een operatie van acht uur moest ondergaan omwille van endometriose, na een jaar het endometriose ieet te hebben gevolgd, zou je op die vraag onmiddellijk “nee” kunnen antwoorden. Het endometriose dieet heeft absoluut niet geholpen om de verklevingen en de cystes te doen verdwijnen.

Maar. Toen ik de diagnose kreeg, was de endometriose al behoorlijk gevorderd. En op dat moment at ik nog veel gluten, suiker, soja en vetten. Mochten alle vrouwen preventief het endometriose dieet volgen, dan vermoed ik dat deze gezonde levensstijl heel wat ziektes, waaronder endometriose, zou kunnen tegengaan of voorkomen. Maar dat is slechts een vermoeden.

Ok, dus het endo-dieet werkte niet tegen de ziekte zelf. Was het dan verloren moeite en inspanning?

Nee, absoluut niet. Ik zou het endometriose dieet aanraden aan iedereen met endometriose die pijn heeft als gevolg van de endometriose. Toen ik met het dieet begon, schreef ik een tijdje op welke pijnen ik ervoer, en welke niet meer. Ik vind pijn iets heel moeilijks om te beschrijven. Het gevoel van pijn is iets dat ik snel vergeet. Ik vind het op dit moment weer moeilijk om te geloven, maar ten tijde van het omschakelen naar het dieet schreef ik dat ik zestig procent minder pijn ervoer! Dat is gigantisch veel!
Enkele zaken die ik toen opschreef:

Voor ik de diagnose kreeg, waren dit mijn klachten:



-heel vervelende en langndurende PMS met stemmingswisselingen, hoofdpijn, spierpijn, lusteloosheid

-Tijdens maandstonden: hevige krampen, hevige buikpijn, slechte spijsvertering, vooral na het eten van look en soja, hevige spierpijn (benen, armen) zoals bij griep, hevige rugpijn (onderrug), het afwisselend warm/koud krijgen

- de eerste maandstonden, na enkele weken dieet,verliepen met ongeveer 60 procent minder pijn. Er was dus nog wel pijn: steken, krampen, en rugpijn, maar VEEL minder dan voorheen. Ik wijt deze sterke (eigenlijk ongelofelijk sterke) pijnvermindering aan het stoppen met gluten. Ik ben niet gluten-intolerant (dat heb ik laten testen), maar ik merkte wel vaker pijn in de darmen en buik op na het eten van brood etc.

- ik had en heb veel minder last van stemmingswisselingen  sinds ik het dieet volg.

-toeval of detox verschijnsel: in de hele eerste week nadat ik gluten, soja en geraffineerde suiker schrapte (ik at al vegan) had ik de hele tijd hoofdpijn. Geen 'aaah ik moet gaan liggen' hoofdpijn, ik kon functioneren, maar het was wel, zeurend, aanwezig op de achtergrond.

-tweede keer maandstonden: ik had veeeeeeeel minder last van buik/darmkrampen en zelfs winderigheid (dacht altijd dat dat aan mijn vezelrijke vegan 'voer' lag, maar het werd dus m.n. door gluten en soja veroorzaakt.)

-het was niet volledig pijnvrij: de rugpijn was er nog (maar veel minder erg - voor mijn dieet voelde het een week lang aan alsof iemand constant met een vuistgrote schroef in mijn onderrug zat te draaien). In de week na de maandstonden had ik wel last van wat ik niet anders kan beschrijven dan 'pincetpijn': het voelt alsof er met een pincet in je binnenste wordt geknepen.

-Bij de derde keer maandstonden had ik opnieuw veel minder rugpijn, minder buikpijn, en nadien veel minder venijnige "pincetpijn," nog slechts een klein beetje.

Betekent het, dat ik na en tijdens het dieet volledig pijnvrij was?

Nee. Ik herinner me dat ik me elke ochtend wel in een bepaalde hurkhouding wrong, om zodoende minder krampen te ervaren. Toch waren die krampen veel minder intens dan voor ik met het dieet begon.

-Ik ben me ervan bewust dat het dieet als een soort van placebo kan werken, en daar heb ik volledige vrede me. Zo lang het maar werkt! Voor mij persoonlijk gaf het dieet me het gevoel, alsof ik weer de 
controle over mijn lichaam kon opnemen. Dat gevoel deed deugd en gaf me hoop. Ik had het gevoel dat ik iets goeds en nuttigs deed.

-Ik lichtte een van de dokters er over in. Ze keek kritisch. Ik zei: “Maar natuurlijk kan het ook zijn dat ik minder krampen en pijn ervaar, omdat het dieet als een placebo werkt.”
Toen antwoordde ze: “Nee, nee, het is heel goed mogelijk dat het werkt, zeker in jouw geval, met de verklevingen aan de darmen. Door de belemmerde darmdoorgang kunnen gluten bijvoorbeeld irriterend werken.”

Ga ik door met het dieet?

Ik denk niet dat ik het endo-dieet even strikt zal blijven volgen als het afgelopen jaar, maar ik wil zeker in deze richting verder eten: Whole Foods. Ik vermoed dat ik wel eens een uitzondering zal maken op seitan en brood, op tofu. Kokossuiker is zo lekker en hoewel men zegt dat het niet veel verschilt van geraffineerde suiker ervaar ik het toch als anders. Na het eten van gewone suiker voel ik me jachtig en hongerig, iets wat ik niet heb bij kokossuiker.

-Ik blijf uiteraard plantaardig eten, bio. Ik wil, zoals het aan endo patiënten op het internet aangeraden wordt, elke dag wel een brassica (kool) soort op mijn bord. Ik blijf variëren met verschillende groentenbereidingen bij elk maal. Ik kies eerder voor gedroogd of vers fruit en nootjes als zoete snack dan voor bereide desserten.

-Ik kies voor variatie, voor vers. Ik wil meer gefermenteerde dingen eten. Minder bereide maaltijden. Het klopt echt: hoe gezonder je eet, hoe meer je ook trek krijgt in gezond eten.

Dit schreef ik ten tijde van het dieet:

-Het is geen makkelijk dieet. Loop eens door een supermarkt, til gelijk welk product op dat geen fruit of groente is, en je zal merken: je kan het niet eten als je dit dieet volgt. Zit er geen suiker in, dan wel palmolie, zonnebloemolie, of het is gefrituurd in zonnebloemolie, of het bevat gluten, of eieren, of boter, room, melk, vis of vlees. En als het geen olieën, gluten, suiker of dierlijke ingrediënten bevat, dan bevat het waarschijnlijk wel soja.

Wat zijn de voordelen?

-Als je door een supermarkt loopt, is het endo-dieet iets dat je wilt vervloeken. Ik herinner me een dag dat we (iets wat zelden gebeurd) door een grote ketensupermarkt moesten lopen omdat we aardappelen nodig hadden. Ik had trek (geen honger) in iets lekkers. Maar van elk mooi verpakt, kleurrijk "voedsel" dat ik oppakte en waarvan ik de ingrediënten las, moest ik vaststellen: het bevat iets wat ik niet eet. In die hele, reusachtige, gigagrote supermarkt was er buiten fruit, groenten en noten niks wat ik zo in mijn mond kon stoppen.

Niets!

Dat zou je als een nadeel kunnen zien, maar eigenlijk leerde ik zo om opnieuw puur te eten. Ik heb, dankzij dit dieet, opnieuw mogen beseffen hoeveel 'nep' eten er in omloop is, en hoeveel mensen zulk nepeten kopen!

Eerlijk: ik ben blij dat ik zulke brol zo lang niet meer gegeten heb, en dat ik nu beter inzie hoezeer de fabrikanten je proberen te verleiden tot het WEL eten ervan.

Ik zag vrolijke verpakkingen voor koekjes, hamburgers, snoep, chips, kant-en-klaar maaltijden enzovoort. Mijn conclusie was: pseudo eten ziet er fantastisch en verleidelijk uit, maar wat je koopt is
vaak gewoon vet, suiker, zout en... Lucht. En plastiek afval.

Ik ben blij dat ik de kunst van het echte eten opnieuw onder de knie heb.

-Hoewel het even omschakelen is, is het koken zonder dierlijke ingrediënten, soja, gluten, suiker, bepaalde olieën en bewerkte producten niet moeilijk. Eens je het gewoon bent, is het logisch.
En je hebt veel minder keuzestress!

Ik at 's morgens haver met fruit en water.

's Middags at ik meestal het restje avondeten van de dag ervoor op.

's Avonds at ik volle rijst, aardappelen, quinoa of glutenvrije pasta met groenten en soms een eiwitbron (noten of peulvruchten).

Tussendoortjes: gedroogd fruit en noten

De grote teleurstelling van het ziekenhuiseten

-Dat het eten in het ziekenhuis over het algemeen niet te vreten valt, wist ik al. Ik schreef er zelfs een post over: vegan eten in het ziekenhuis.

-Maar kan je je mijn teleurstelling inbeelden toen ik mijn eerste ziekenhuismaaltijd na…

°een jaar lang het endo-dieet volgen

° twee dagen vasten vanwege operatie

°daarvoor: een week van megasaai restenarm eten ter voorbereiding van de operatie
 …voorgeschoteld kreeg, en op mijn plateautje net datgene zag liggen, wat ik volgens mijn endometriose dieet absoluut niet mocht eten?

Er lag: 

-een sojamelkpuddingkje (ik had aangegeven dat ik vegan at) => soja en suiker, en bovendien smaakte deze substantie hartstikke chemisch en naar plastic (na al dat vasten was mijn smaakgevoel erg sterk). Naast een metalen mes en vork was er een plastic wegwerplepeltje in plastic ingepakt. Endometriose zou ook met lekkende substanties in plastic te maken hebben: waarom kon die lepel niet uit metaal zijn, zoals het andere bestek?

-een koemelkpuddingkje (heel jammer dat ze me zoiets aanboden, zelfs nadat ik had gezegd dat ik vegan at – wat een verspilling…): dierlijke melk en suiker

-beschuiten => gluten en waarschijnlijk suiker

-confituur => suiker

Zucht. 

-Ik schreef achteraf een vriendelijke brief naar de ombudsdienst met de vraag of ze hun plantaardige beleid zouden willen aanpassen. Op dit moment is het zo, dat er geen vegan maaltijden worden 
aangeboden in het ziekenhuis. Gezien de vooralsnog geringe vraag naar vegan eten, valt dat nog te begrijpen. Ik snap ook de logistieke problemen die een ziekenhuis geeft: het is moeilijk om vers, vezelarm fruit aan te bieden vanwege contaminatieproblemen, suiker geeft energie aan patiënten, beschuit is licht verteerbaar, enzovoort. 
Maar dat je, wanneer je voor de optie “vegetarisch” kiest,  wel kip en vis aangeboden krijgt...is toch enigszins verbijsterend. Euh, hallo? Het is bijna 2018! Kippen en vissen zijn dieren en worden door vegetariërs niet gegeten! En dat voor een wereldvermaard, universitair ziekenhuis…  

Wat ik een endometriose patiënt zou aanraden? 

-Ik heb hier uitgebreid beschreven wat ik aan het endometriose dieet gehad heb. Eén aspect van mijn endometriose voedings – en levensplan dat ik een jaar lang wou volgen, heb ik echter nog niet besproken. En nu, na de ervaring, denk ik dat net dat aspect het meest belangrijke is. 

-Ik bedoel: ontspanning en rust nemen. Ik heb me een jaarlang geconcentreerd op wat ik at. Ik heb wel moeite gedaan om rust te nemen en te ontspannen, maar op een of andere manier was dat veel moeilijker dan letten op mijn eten.  Ik probeerde een zelf-massage, en gaf het na een keer al op omdat ik koude handen heb. (oplossing: gebruik een massagekaars die je handen verwarmt). Ik probeerde meditaties uit, maar slaagde er niet in om ze echt consequent te doen. 

Daarom deze raad:

-Boek echt tijd voor jezelf. Zorg dat je genoeg slaapt. Neem op tijd een pauze. Neem op tijd rust. Gun jezelf een vrije dag. Zorg ervoor dat je heel regelmatig eens helemaal niets moet. Doe dingen die je leuk vindt, en dingen die je energie geven. 

-Verder is er ook nog de vreselijke kwestie van ons vervuilde leefmilieu. Lekkend plastic. Vervuild regenwater. Vervuilde grond. Plastic overal en alomtegenwoordig. Wat kan je hier zelf nog aan doen? 
°proberen zelf zo weinig mogelijk aan de vervuiling bij te dragen
°kiezen voor bio in eten en kleding en levenswijze
°vegan eten en leven
°plastic zo veel mogelijk vermijden. Heel. Erg. Moeilijk, als je in dit tijdperk in dit deel van de wereld leeft. 
°bewegen
°regelmatig de natuur intrekken 

-Ik wil over ontspannen nog een aparte post over schrijven, binnenkort: een voor jezelf zorgen dagboekje maken. Ook wil ik binnenkort iets schrijven over hoe je een restenarm dieet kan overleven als je vegan eet. 

Bedankt om helemaal tot hier te lezen, ik hoop dat je er iets aan hebt! Heb je zelf ervaringen of vragen om te delen?