Rondkomen met een klein budget

Veel mensen dromen van minder werken, van meer tijd voor hun geliefden, voor hun kinderen, voor hun eigen interesses.
Ook mijn vriend en ik vinden tijd een waardevoller goed dan geld.  We kozen daarom bewust voor een deeltijdse job.  Op die manier kunnen we meer tijd besteden aan het zelf verbouwen van ons huis, aan het kweken, oogsten en verwerken van eigen groenten en fruit, aan vrijwilligerswerk, aan elkaar, aan onze vrienden en familie, en aan hobbies en interesses.
Veel mensen begrijpen niet hoe we rond kunnen komen.  Officieel zijn we net niet "arm"!  We verdienen heel weinig, en toch slagen we er in om al ons eten biologisch te kopen, en leven we zo ecologisch mogelijk.  Daarenboven voelen we ons allesbehalve arm: we zijn zo ongelofelijk rijk!  We hebben elkaar en we zijn gelukkig, tevreden met wat we hebben, waar we leven, en wie we zijn.  We slagen er bovendien in om een deel van ons loon opzij te zetten.  We nemen liever het zekere voor het onzekere.

Maar hoe spelen we dat klaar, praktisch gezien?
In het kort: wij kopen erg weinig.  Als we wel iets kopen, dan is het
-biologisch
-van goede kwaliteit
-in grote hoeveelheden (zodat het goedkoper wordt)
-ecologisch in de mate van het mogelijke
-(meestal) tweedehands of gerecycleerd
We proberen zoveel mogelijk zelf te maken, zelf te doen.  

Uitgebreidere info: ik zal per uitgavepost bespreken wat en hoe we kopen en waar we op letten.

Latere update: ik heb meer linken toegevoegd naar tekstjes die ik over de betreffende onderwerpen heb geschreven, er zullen er nog volgen!

Eten en drinken

-We bakken zelf ons brood.  Niet dat ons dit altijd lukt - soms is er eenvoudigweg geen tijd en kopen we alsnog een brood bij de bakker.  Altijd een biologisch brood.
Meestal kneden we echter zelf.  De verschillende soorten biologische bloem kopen we in grote verpakkingen bij de biowinkel.  Gezond, lekker, en gratis fitness bij het kneden!  Voordelen: goedkoper, ecologischer, lichaamsbeweging door het kneden, lekkerder, minder (zelfs geen) zout, en we kennen alle ingrediënten.
Lees hier over zelf zuurdesem maken, over een experiment zuurdesem maken van oud brood, en over brood maken van oud brood.   

-We maken ons broodbeleg meestal ook zelf.  Confituren met fruit uit eigen tuin, en de vele broodbeleg voorbeeldjes die ik op deze blog geef.  Zelf broodbeleg maken is gezonder, het kost minder, je bespaart er afval mee en het is leuk.  Lees meer over mijn motivatie om zelf broodbeleg te maken hier.  Als je bij "zoeken in deze blog" op "broodbeleg" zoekt, vind je heel wat recepten.  Ik heb een hele tijd lang een "vegan broodbeleg van de maand" recept gepost!

-We halen weinig afhaalmaaltijden.  We proberen te anticiperen op drukke dagen waarop er geen tijd is om te koken door af en toe in het groot te koken en dan porties in te vriezen.  Wanneer er veel tomaten zijn, maken we veel spaghettisaus - voor wanneer we eens geen zin hebben om te koken.  Of we maken seitan in enkele porties, recept hier.

-We kopen weinig "bereide" producten.  We proberen altijd het meest natuurlijke ingrediënt te kopen.  Zo koop ik bijvoorbeeld nooit muesli, maar wel havervlokken.  Die kan ik namelijk zelf mengen met de door mij gewenste ingrediënten in muesli, zoals zonnebloempitjes en pompoenpitten.
We kopen geen chocolade, maar cacaopoeder, om zelf chocolade mee te maken.  Maar af en toe zo'n reep moet kunnen...  We zijn niet dogmatisch. 
We kopen ook nooit koekjes - die maken we zelf.  De meeste "bereide" producten bevatten immers melk, zuivel of eieren, en we willen ons geld niet uitgeven aan dierenleed: wij eten plantaardig.  Wij geven dus nooit geld uit aan vlees, vis, gevogelte enzovoort. 
Een verklaring voor ons soort "veganisme" (ook hierin zijn we niet dogmatisch want we hebben eigen kippen, eenden en bijen) lees je hier.  Onze keuze om enkel plantaardige producten te eten is gezonder, spaart dierenleed, en het is goedkoper.
Meer lezen over veganisme?
Check volgende posts:
-het slimste varken van de klas
-de veganist in de kledingwinkel
-recensie: vier nederlandstalige vegan kookboeken
- dit moet er even uit
-vegan picknick
-vegan nieuwigheden
-vegan ziekenhuiseten
-de vrolijke veganist 
-makkelijke vegan snack

-We proberen wel een keer per maand op restaurant te gaan, om nieuwe smaken te ontdekken en om ons samenzijn te vieren.  We kiezen altijd voor een vegetarische en liefst veganistische maaltijd.

-We kopen altijd biologische producten.  Voorbeelden van producten die we nog kopen: gistvlokken, bloem, linzen, cacaopoeder, pasta, suiker, olie en sojamelk.
Wanneer we onze verbouwingen achter de rug hebben kunnen we meer tijd gaan investeren in het zelf maken van pasta, zie bv hoe je lasagnavellen maakt en bewaart; en in het zelf maken van sojamelk of andere plantaardige melken.  Waarom we voor bio kiezen lees je hier en hier.

-In bulk kopen zorgt voor minder afval en een betere prijs.

-Tot slot proberen wij in onze permacultuurtuin zoveel mogelijk eigen groenten en fruit te kweken.  Hoe begin je aan zo'n permacultuurtuin?  Ontdek het hier.  Heb je zelf geen tuin?  Geen probleem.  Probeer eens te "samentuinen" (meer info op velt.be), of vraag rond in je buurt.  Ik ken iemand die de tuin van een gepensioneerde mag mee gebruiken.  Tuinieren kan je beginnen leren vanop je balkon: het is mogelijk allerlei eetbaars in potten en bakken te kweken.  Zie eetbare kamerplanten, bijvoorbeeld.  Misschien is een volkstuin iets voor jou?  Of misschien wil je samen met anderen een braakliggend stukje grond kraken en aan guerilla gardening doen?
Tuinieren lukt overigens niet altijd even goed, lees mijn tuinevaluatie 2015 bijvoorbeeld: er zijn altijd successen en mislukkingen, dat hoort erbij.  Gelukkig hebben wij op de drukste momenten hulp in de tuin van vrijwilligers. 
Lukt het tuinieren op geen enkele manier, dan nog kan je aan goedkoop en seizoensgericht lokaal voedsel geraken, bv via de voedselteams.  Of ga een praatje maken met de lokale boer.
Lukt ook dat niet, dan kan je voor modern aren lezen gaan: gratis voedsel redden van de verspilling. 

-We drinken meestal enkel water en thee.  Ik fermenteer soms eigen thee uit de tuin.
Wel kopen we nog sojamelk, voornamelijk om veganaise mee te maken.  Op termijn willen we onze eigen sojamelk maken - dat creëert minder afval en het is ook goedkoper.
Onze gasten willen we wel iets lekkers kunnen aanbieden.  Voor hen hebben we biologisch vruchtensap of wijn.  Voorlopig kopen we nog wijn, op termijn wil ik experimenteren met zelfgemaakte wijnen (vooral rabarberwijn is erg lekker!) uit de tuin.  Afgelopen zomer hebben we zelf appelsap en bramensap gesteriliseerd, gemaakt mbv een sapketel.
Voorlopig maken we wel al waterkefir in allerlei creatieve vormen : een lekker, gezond, goedkoop en origineel drankje!

-Wij hebben geen koelkast!  Meer uitleg over hoe we toch overleven zonder vind je hier.  

Lichaamsverzorging

-Ik gebruik geen schmink en geen huidproducten.  Enkel een zonnemelk olie koop ik.  Ik geloof dat wat je op je huid smeert eetbaar moet zijn, of tenminste niet schadelijk.  Af en toe smeer ik kokosolie op mijn huid - dat is gezond, kokosolie biedt een natuurlijke zonnebeschermingsfactor 4 en je kan er ook nog eens mee bakken!  ook heb ik een agaveplantje, het sap is een weldaad voor de huid. 

-We gebruiken geen shampoo, geen conditioner.  We wassen onze haren gewoon met zeep.

-Wij gaan eigenlijk nooit naar de kapper.  We houden er allebei van om ons haar lang te dragen - we knippen enkel af en toe de puntjes bij, zelf.  Zie je dit niet zitten, dan kan je als oplossing bij een Letsgroep gaan - misschien zit daar iemand bij die jouw haar in ruil voor een wederdienst komt knippen.  In Nederland bieden studenten die voor het beroep van kapper/ster leren hun kunsten gratis aan, om te oefenen!

-We maken ons eigen wasmiddel voor onze kleren aan de hand van soda en zeep.  Recepten zijn in overvloed terug te vinden op het internet.

-We gebruiken een zelfgemaakte deodorant op basis van bicarbonaatpoeder en maïsmeel.  Recepten genoeg op het net!

-Als tandpasta gebruik ik vaak gewoon een blaadjes salie, de natuurlijkste en goedkoopste zelfgemaakte tandpasta ooit.  Maar aangezien mijn vriend niet mee wil in dat verhaal, is hier nog wel wat verbetering mogelijk...

-Als milieuvriendelijk want bijzonder goedkoop en afvalarm maandstondenmiddel gebruik ik de mooncup.  Ook enorm handig op reis!

Huishouden

-We maken ons eigen afwasmiddel met soda.


-Poetsen doen we eveneens met natuurlijke middelen zoals azijn en soda.

-We maken ons eigen wasmiddel, (alweer op basis van soda en zeep) en we gebruiken azijn als natuurlijke wasverzachter.

-Wat elektrische apparaten betreft: daarvan steken er slechts twee constant in het stopcontact, namelijk de computer en de diepvries.  We zorgen er altijd voor dat we alle andere stekkers uittrekken.  We laten geen lampen branden als dat geen nut heeft.

-Ik ben een echte geluksvogel op vlak van electronika: mijn papa heeft een voorliefde voor de nieuwste snufjes, en heel vaak geeft hij de "oude" aan mij!  Op die manier verkrijg ik die apparaten gratis, en ben ik ze bovendien aan het recycleren!  Als ik zelf een smartphone zou willen kopen (ondertussen zie ik er de vele voordelen van in) dan zou ik voor de fairphone kiezen.  Of ik zou een tweedehands exemplaar aanschaffen.

-We proberen op ons waterverbruik te letten.  We besparen enorm veel water door onze droge wc of composttoilet.  Bovendien levert onze wc ons een heel rijke compost op.  Hoe we tegen onze binnenshuis compostwc aankijken na zes maanden gebruik, lees je hier. 

 -We zetten de boiler voor warm water enkel op de nacht voor we een douche nemen (1 keer per week).  Verder wassen we ons met koud water. 

Reizen en pendelen

-We kunnen op dit moment de auto van mijn vriend zijn ouders lenen, waardoor we alweer echte geluksvogels zijn.
Hoewel ik vind dat de auto voor veel vervuiling, lawaai, stank en verlelijking zorgt, om maar te zwijgen van dodelijke ongelukken, moet ik bekennen: een auto is enorm handig.  Op dit moment kunnen wij dankzij de ouders van mijn vriend veel geld besparen.  Want naast benzine betaal je natuurlijk ook aan verzekeringen, garagebezoeken en taksen.  Op termijn willen we misschien niet helemaal zonder auto, maar zullen we kiezen voor autodelen.

-We leggen veel afstanden met de fiets, te voet en met de bus af.

-Ik investeerde in een elektrische fiets om mee naar mijn werk te pendelen.  Lees mijn bespreking van de elektrische fiets hier.

-Zonder rijbewijs op het platteland leven is niet altijd makkelijk: lees hier over mijn ervaringen en het zoeken naar alternatieve reisopties, hopelijk is Blablacar, of soortgelijke initiatieven, een oplossing.  

-Na onze studies investeerden wij in lange en verre reizen.  We trokken naar India.
Het ideale moment om lang en ver te reizen is wanneer je nog geen eigen huis, job, huisdieren of kinderen hebt: het is dan makkelijker om alles achter te laten voor een langere periode.

Vliegeizen naar bestemmingen die niet eens zo ver weg zijn, zijn allesbehalve ecologisch.  Jammer genoeg maken instituten als Ryan Air zulke reizen wel goedkoop - waardoor het wel heel verleidelijk wordt om toch te vliegen binnen Europa voor een korte reis.  Met de trein duurt zoiets langer, en kost het vaak het vierdubbele! 

Na onze lange reis beslisten wij echter dat onze ecologische voetafdruk al groot genoeg was en kozen we ervoor om nooit meer het vliegtuig te nemen.

Dat betekent niet dat we uitgereisd zijn!  We houden van lange, verre reizen.  Je moet voor zulke reizen echter de tijd nemen.  We bekijken mogelijkheden om ooit per schip of trein duurzaam op reis te gaan.  We hopen alvast dat reisbureaus de trend zullen zetten en dat ze lange, duurzame reizen opnieuw makkelijk en hip zullen maken.  Slow travel!  De romantiek van een dagenlange treinreis, waarbij het landschap elke dag anders is - daar kan geen ryanair tegenop.  Tegelijkertijd zouden de reisbureaus dan allerlei hulpmiddelen kunnen introduceren om het "lang weggaan" makkelijker te maken:  diensten in het leven roepen om mensen zolang je weg bent op je huis te laten passen, je tuin te onderhouden en je dieren te verzorgen.  Taxistop en huizenruil bieden zulke diensten nu al aan.

-We zijn altijd te vinden voor korte weekendjes weg.  Samen met een hoop vrienden reserveren we dan bijvoorbeeld een huis in de Ardennen.  Omdat we met velen zijn, is de prijs zacht.  We carpoolen en maken samen eten.  Gezellig!

-Tot slot reizen wij tegenwoordig van huis uit: sinds we op de drukste momenten vrijwilligers uitnodigen om ons in de tuin te komen helpen, komt de wereld naar onze huiskamer toe!  Heerlijk om al die verhalen te horen, en om exotisch eten te proeven...

Ontspanning en uitgaan

-We zijn lid van de bibliotheek - daar kunnen we zowel voor boeken,cd's als films terecht.

-In de kringloopwinkel hebben we al vaak prachtige boeken en films gevonden voor een zachte prijs.

-In onze vriendenkring creëren we onze eigen cultuur.  We organiseren zelf volkskeukens, filmavonden (met vegan filmsnacks), concerten, info avonden, zangavonden, ruilmomenten en expo's.  Leuk, creatief, goedkoop en duurzaam. 

-We hoeven geen fitness of sport abonnement, want we werken in eigen tuin (fitness genoeg!) en fietsen naar het werk.  Wandelen (met of zonder hond) is een sport die niets kost en die alle spieren van je lichaam op een zachte manier traint.  Bovendien kan je het zowel alleen als in groep doen.

-We hebben een vaste telefoonlijn en een gsm.  We beperken het bellen en sms 'en tot ongeveer 15 euro per maand.  We werken met heroplaadbare kaart - niet met een abonnement.

-We hebben geen abonnement op tv-kanalen.  Wel hebben we een dvd-speler om films te kijken, en een gerecycleerde videospeler voor video's uit de kringwinkel.  Op die manier kiezen we zelf naar wat we kijken, en beperken we het blootgesteld worden aan reclame tot een minimum.  Lees ook alternatieven voor tv kijken!

Kledij en schoenen

-Wij hebben geen droogkast, wel een waslijn en een wasrek.

-We strijken niet.

-We kopen zelden nieuwe kleren.  Als we nieuwe kleren kopen, dan zijn ze biologisch, fairtrade en ecologisch.  We willen de juiste prijs betalen, maar die kunnen we ons niet vaak veroorloven.  We zijn dus voorzichtig met onze kledij. Als we dat kunnen, dan herstellen we onze kleren.  En kopen we iets nieuws, dan is het de bedoeling dat we dat kledingstuk jaren zullen dragen.  Lees hier meer over de veganist in de kledingwinkel!

-We kopen de meeste kledij echter tweedehands.  Vaak krijgen we ook kleren van familie of ruilen we met vrienden.  Soms vinden we op rommelmarkten prima tweedehandskledij.  Als ik echt iets bepaalds zoek, dan zoek ik het op een tweedehandssite op het internet en bewaar ik de zoekopdracht.  Met een beetje geduld (waardoor ik tegelijkertijd lekker kan verlangen) vind ik het gezochte kledingstuk wel!

-Met schoenen is het wat anders: die vind je ten eerste niet vaak naar je zin of maat in tweedehandszaken.  Ten tweede moet je bij tweedehandsschoenen oppassen dat de schoen zich niet reeds naar de voet van de vorige eigenaar gezet heeft.  Liever nieuw dus.  Wanneer we schoenen kopen willen we fairtrade, vegan (geen leer), biologische (indien mogelijk of toepasbaar) en ecologische schoenen die ook nog eens mooi zijn, tegen de regen kunnen, en lang mee gaan.  Meestal kopen we schoenen van het merk vegetarian shoes.  In de meeste winkels vind je die voorlopig nog niet, dus kopen wij online, bv bij vega-life.nl.
We proberen onze schoenenparen regelmatig af te wisselen, zodat ze minder snel verslijten.

Huisdieren

We hebben bijen, een hond, een kat, twee kippen en twee Indische loopeenden.   We houden van onze dieren en we denken - hopen - dat zij het omgekeerd ook fijn hebben bij ons. 
Kippen en eenden:
We kopen biologisch pluimveevoer voor de eend en kippen in een samenaankoop via Velt.
Verder geven we hen veel ruimte en liefde, waardoor ze tot nu toe nog nooit ziek geworden zijn.  Bij kleine kwaaltjes passen we kippenhuismiddeltjes toe! 
In ruil voor het voer en onze bescherming bieden onze dieren ons eieren, bemesting, het opruimen van schadelijke insecten en slakken.  We voelen veel bewondering voor hen; lees: kippentaal maar ns!  En ze geven ons ook vaak de slappe lach, met hun koddige uiterlijk!

We hebben ook nog een hond en een kat, die we biologisch en vegetarisch eten voeden.  Lees de voordelen van vegan hondenvoer om te ontdekken waarom, en ook ervaringen met een vegetarische pup.  We hebben onze redenen om dieren te houden, maar tegelijkertijd vinden we het moeilijk om dieren in gevangenschap te houden.  Hierover wil ik in de toekomst zeker nog een stukje schrijven.

Cadeautjes

-Cadeautjes zijn een regelmatig terugkerende kostenpost.  We vinden het niet erg om geld uit te geven aan familie en vrienden in de vorm van een cadeautje.
Wat we wel erg vinden is de (vaak onnodige) vervuiling die we met het kopen van al die nieuwe luxeproducten genereren.
In onze westerse contreien heeft iedereen alles al, waardoor we vaak ietwat onnozele dingen gaan kopen in de hoop toch nog te kunnen verrassen.  Zie voor meer uitleg hierover en tips mijn stukje kerst in een meer zelfvoorzienende richting.
De traditie van het cadeautjes geven is zo gedwongen en nutteloos, ik hoop dat deze op termijn kan vervangen worden door de traditie van het "geven aan een goed doel" in plaats van een kado geven aan iemand die al alles heeft. 
Geven we toch kadootjes, dan proberen we die tweedehands (recyclage) te vinden op rommelmarkten, via internet of in de kringloopwinkel.  We proberen ook kadootjes te geven of maken die je kan planten of opeten, die duurzaam en ecologisch zijn.

-Ook wenskaartjes maken deel uit van zo'n ongemakkelijke traditie die nog maar 50 jaar bestaat, maar die ondertussen "moet".  Je MOET tegenwoordig een kaartje geven, bij allerlei gelegenheden - dat is de ongeschreven, dwingende wet.  En de kaartjes handel is big business, waardoor de managers van die bedrijven steeds meer en meer gelegenheden bedenken waarbij je een kaartje moet geven.  Denk maar aan secretaressedag!  Die hele lucratieve handel genereert een enorme berg aan papier en plastiek afval...want al die prachtige kaartjes komen in de winkel toe verpakt in plastic...

Wij lossen dit probleem op door een e-kaartje te sturen (gratis en geen papierafval, daarentegen wel elektronisch energieverbruik...), door zelf een kaartje te maken van gerecupereerde materialen, of door tweedehandskaartjes (ja, ze bestaan!) te kopen in de kringloopwinkel.

Medicijnen

-Wij zijn zelden ziek.  Onze algemene gezondheid (ik heb het nu even niet over kanker of andere serieuze ziektes die je niet kan beïnvloeden door je manier van leven) hebben we, volgens ons, mee te danken aan het feit dat we bewust leven (we hoeven ons niet schuldig te voelen over onze aankopen, bv, want die zijn allemaal eco, zonder dierenleed en fairtrade), aan het feit dat we veel fysieke oefeningen doen (in de tuin, door te fietsen en wandelen), door plantaardig te eten, en doordat we gelukkig zijn met wat we hebben en wie we zijn.

-Verkoudheden overvallen ons nog wel eens, maar die lossen we op met eigengemaakte vliersiroop uit de tuin, en met deze middeltjes, deze lekkere gezondheidssoep en zelfgemaakte gembersnoepjes.

-We eten veel gefermenteerde voedingsmiddelen, zoals zuurkool, en gefermenteerde wortels, en ik ben ervan overtuigd dat die heel gezond zijn.

Heb je zelf nog tips? Of vragen? Ik hoor er graag van!