zaterdag 25 februari 2023

Wat kan je allemaal met zeep restjes doen?

Een zeep uit mijn webshop, met een restje zeep erop 'geplakt' (gewoon mbv water): een van de vele mogelijkheden om zeeprestjes te hergebruiken...

Wat kan je allemaal met zeep restjes doen?

Met 't Is Om Zeep maak en verkoop ik al een hele tijd ambachtelijke, natuurlijke zepen. 

Wanneer je zeep maakt, zijn er altijd zeeprestjes. Ook wanneer je een stuk zeep koopt blijven er steeds kleine stukjes over. Dus zocht ik uit waar je die restjes allemaal voor kan gebruiken -- het werd een hele lijst!

Uiteraard hoef je niet te wachten tot je zeeprestjes hebt: je kan ook gewoon hele stukken zeep voor onderstaande doeleinden gebruiken. 


Voordelen van Natuurlijke Zeep: 

-Met natuurlijke zeep (restjes) werken is ecologischer (amper verpakking, geen plastic afval, zeep is sowieso zachter voor de natuur dan chemische poetsmiddelen)

-Natuurlijke zeep is ook goedkoper en gaat langer mee dan dure fabrieksreinigingsmiddelen

-Met natuurlijke zeep kan je onwijs veel kanten uit: zie onderstaande toepassingen!

 

Wat kan je allemaal doen met een stuk natuurlijke zeep of met restjes zeep?


1.Eerst en vooral: nieuwe zeep maken van oude zeep

Je maakt heel makkelijk nieuwe zeep van oude restjes:

Nodig:

-restjes zeep, in kleine stukjes gebroken 

-een weinig water

-pot 

-spatel 

-lepel

-mal (siliconen mallen werken goed, maar je kan ook kleine diepvriesdoosjes nemen, of drankkartons, ...) 

-optioneel: essentiële olie, kleurpoeders, ...

Hoe maak je het?

1.Doe de zeeprestjes in de pot.

2.Voeg een beetje water toe. Hoe meer water je toevoegt, hoe langer het zal duren voor de zeep uithardt en bruikbaar is.

3.Zet het vuur laag en roer vaak om aanbranden te voorkomen.

4.Je moet een homogene 'pap' bekomen. Het is ok als er nog kleine stukjes zeep inzitten die niet smelten.

5.Zet het vuur uit.

6.Voeg optionele essentiële olie toe of natuurlijke kleurpoeders (zoals kaneel, paprika, cacao, ...: neem niet teveel!)

7.Schep de zeeppap met een lepel in de vormen.

8.Laat de zeep nu uitdrogen: dit kan makkelijk twee weken duren. Wanneer de zeep hard genoeg is om uit de mal te halen, laat je ze nog wat nadrogen.


2. Gebruik je restjes zeep zo efficiënt mogelijk

Bewaar je kleine stukjes zeep en doe ze samen in een zeepnetje of in een washandje (nylon kous zou ik niet aanraden vanwege de microplastics...). Dit netje of washandje kan je dan naast je kraan hangen. Je maakt het nat en doet het schuimen, en zo gebruik je alle restjes op.

Zeep met zeepnetje uit hennepgaren...

3. Zeep gebruiken als vlekkenverwijderaar

Natuurlijke zepen zijn prima als eco vlekverwijdermiddel, niet alleen voor kleren -- ook op meubels, deuren, ...! 

Hoe doe je het?

1.Maak het kledingstuk/meubel/deur nat

2.Wrijf erover met het stuk zeep.

3.Spoel uit/af.


4.Zelf wasmiddel voor de wasmachine maken met zeep (restjes)

Wil je je eigen makkelijke en goedkope wasmiddel maken? Lees hier hoe

Moppen met een sopje...

5.Zelf vloerzeep, lavabo en toiletreiniger maken

Je eigengemaakte wasmiddel (op basis van zeep, water en soda) kan je ook gebruiken als vloerzeep, toiletreiniger en gootsteen/lavabo poetsmiddel! 

Hoe maak je het?

1.Neem een emmer (regen)water en giet er een geut zelfgemaakt wasmiddel in. 

Opgelet: gebruik nooit soda op marmer, eiken meubelen, zilver, aluminium, goud, en ook niet voor wol, zijde of keramisch glas. Om een gewone tegelvloer mee te dweilen werkt het prima! 


6.Gebruik een stuk zeep en wat water als autoreinigingsmiddel

Ja, ok, een auto is niet eco. Maar mocht je er toch een hebben, en hij kan een wasbeurt gebruiken, dan kan je hem ecologisch schoonmaken met een emmer regenwater en een stuk zeep. 

Maak een sopje, eventueel mbv een zeepklopper, of wrijf een spons goed over een stuk zeep. Zeep daarna de vuile stukken in en was het sop weg. Wat je ook kan doen is je auto wassen terwijl het regent (als het niet te koud is): dan verspil je een heleboel minder water :) 


7.Leg een krakende houten vloer 'het zwijgen op' mbv zeep

Hoe?

Wrijf met een droog stuk zeep over de piepende gedeeltes. 

 

8.Maak allerhande dingen die 'vast' zitten los met een stuk zeep!

Ritssluitingen, stroeve lades, een sleutel die moeilijk in het slot gaat: wrijf er met een droog stuk zeep over en het functioneert opnieuw perfect!

 

Afwassen met zeep! En een zelfgehaakt sponsje...

9.Makkelijkste en goedkoopste DIY afwasmiddel ooit: Doe de afwas met zeep!

Ik schreef ooit over hèt DIY goedkope en makkelijke afwasmiddel bij uitstek van vroeger (soda), maar eigenlijk is eenvoudigweg met een stuk zeep afwassen nog makkelijker! 

Nodig:

-vuile vaat!

-stuk natuurzeep

-een zeepbakje dat water afvoert of de zeep verhoogd laat drogen is ook handig (anders smelt ze sneller weg)

-teiltje of gootsteen

-spons (je kan zelf sponsjes haken met ruwer garen, zoals hennepgaren)

Hoe doe je het?

1.Vul je wasbekken met water.

2.Wrijf met een natgemaakte spons over het stuk zeep.

3.Dompel je vuile bord/lepel/kopje/... onder in water.

4.Schrob de vaat met de spons.

5.Herhaal.

 


10.Een stuk zeep om je haren, oksels, en voor mannen: snor en baard mee te scheren

Eenvoudigweg nat maken, inzepen, en scheren. Aluinsteen achteraf stelpt en ontsmet kleine wondjes.

11.Makkelijkste en goedkoopste alternatief voor tandpasta ooit: zeep!

Met zeep kan je, echt waar, je tanden poetsen. Zeep was zelfs een vast onderdeel van tandpasta tot in de jaren '40 (daarna verving men het door goedkopere schuimveroorzakende middelen). In deze tekst schreef ik er nog veel meer info en how to over. 

Het enige wat ik niet weet, is of zeep zou kunnen reageren met vullingen (waar ik er helaas, als zoetekauw, veel van heb). Als iemand info heeft hierover, laat ajb van je horen! Ps: ik mailde de tandartsenvereniging over dit onderwerp. Volgens hen reageert zeep niet met amalgaam vullingen. Wat volgens hen wel een nadeel is: zeep bevat geen fluoride. 

Echt een fotomodel, vind je niet?

12.Zeep ook voor je hond en paard!

In principe moet je je huisdieren niet wassen: hun huid reguleert zichzelf.

Onze hond vindt echter niets leuker dan af en toe in dode, stinkende egels te rollen, of in mest te gaan kopjeduikelen. Dan vind ik wassen toch echt wel nodig.

Met 't Is Om Zeep maak ik een zeep speciaal op maat van honden, met veilige en kalmerende, ontspannende essentiële oliën: 't Is Hondenzeep!

 

13.Behangpapier makkelijk afsteken met behulp van zeep!

Behangpapier afsteken is een vervelende klus. Maar als het papier goed loskomt, krijgt dat afsteken bijna iets verslavends! Als je een sopje maakt van water en zeep, en het af te steken papier vijf minuten op voorhand nat maakt mbv een plantenspuit, dan lukt het heel vlot en wordt het karweitje leuk!

 

14.Kunstwerken maken met zeep

Zeep snijden, oftewel Soap Carving, is een hit! Het is een hobby/kunstvorm waar je weinig investeringskosten, materiaal of ruimte voor nodig hebt, met weinig opruimwerk, èn ecologisch: geen afval! Zeeprestjes kan je namelijk steeds omsmelten tot nieuwe zeep. 

Soap carving is een kunst geschikt voor elke leeftijd, en het is een handige en goedkope voorbereiding voor als je wil gaan experimenteren met snijden en werktuigen hanteren vooraleer je aan beeldhouwen, kleien of houtbewerking begint. 

In Azië is zeepsnijden al lang gekend, en het is er gerelateerd aan de kunst van het groenten en fruit snijden. De Thaise kunstenaar Narong maakt de prachtigste kunstwerken... uit zeep!

In het Westen introduceerde Procter & Gamble het zeepsnijden als hobby aan de hand van een wedstrijd. Ze wilden het negatieve imago dat zeep bij kinderen had (het prikt in je ogen, je moeder verplicht je je ermee te wassen, ...) met behulp van een leuke wedstrijd, euh... 'om zeep' helpen! 

Hun opzet was meer dan geslaagd: maar liefst 20 miljoen kinderen namen deel!

Beeldhouwster Brenda Putnam maakte zeep als alternatief voor klei en was bij ons populair: ze maakt de prachtigste beeldhouwwerken uit zeep. 

Ook ASMR fans zijn dol op zeepsnijden: zij vinden het geluid dat zeep snijden maakt enorm rustgevend... 

Nog een voordeel: van deze hobby krijg je absoluut géén vuile handen!


15.Zeep als jeukverzachtend middel bij muggenbeten

Jeuk na een muggenbeet? Los het op door eenvoudigweg een stuk zeep nat te maken, en het even op je muggenbeet te leggen. 

Het voordeel van muggen is wel, dat je je er belangrijk door doet voelen. Als je denkt dat jij alleen geen verschil maakt, probeer dan maar eens in een kamer met muggen te slapen! Dat is een uitspraak van niemand minder dan de Dalai Lama!!!  

May all beings be free from suffering!


16.Vlooien vangen met behulp van zeep

We blijven nog even in de categorie 'Vervelende Beestjes': wist je dat je vlooien kan vangen mbv een stuk zeep? Het is een ouderwetse truc: heeft je huisdier vlooien binnengebracht, neem dan een kom, vul ze met een sopje van water en zeep, en laat dit de hele nacht onder een felle lamp staan. De vlooien springen het water in: ze worden aangetrokken door de weerspiegeling en het licht, maar de zeep belet hen er weer uit te springen: ze verdrinken. In vroegere tijden plaatste men een brandende kaars in een diep bord, maar vanwege brandgevaar raad ik dat niet aan!

17.Zeep als hulpmiddel bij kleren naaien en verstellen

Zet een stuk zeep in als handig speldenkussen, of gebruik een stuk zeep als een onopvallende markering voor waar je de steek gaat zetten.     


18.Zeep als hulpmiddel bij het klussen

Je krijgt nagels en schroeven makkelijker in hout geboord, geklopt en geschroefd als je ze eerst langs een droog stuk zeep wrijft. 


19.Spoor een luchtlek op mbv zeep

Zowel bij een fietsband als bij een autoband, en - handig in de zomer - bij openluchtzwembadjes kan je met zeep een lek opsporen! Ook als je een gaslek vermoed (fornuis, camping) kan een stuk zeep uitkomst bieden. Het principe: je wrijft zeepsop over de band, het zwembadje of de gasslang. Zie je belletjes (veroorzaakt door ontsnappende lucht) verschijnen? Daar zit een lek!

 

20.Bescherm je meubels tegen bijtgrage pups

Kauwt jouw huisdier ook wel eens op meubels? Wil je je tafel, kasten en stoelen vrijwaren van scherpe tandjes? Wrijf ze dan in met een stuk zeep! Je ziet er niks van, maar je huisider zal die stoelpoot plots minder lekker vinden!  


21.Bescherm je (eetbare) kamerplanten met een stuk zeep

Hier kan je meer lezen over eetbare kamerplanten! Bescherm al je planten tegen bladluizen door een sopje te maken en deze vloeistof over de bladeren te verstuiven. De plant kan ertegen, de luizen niet. Sommige planten bevatten van nature saponinen (zeep elementen) als beschermingslaagje. Wist je dat quinoa, bv, vers geoogst zo sterk naar zeep smaakt dat de Spaanse kolonisatoren het verboden? De quinoa die je in de winkel koopt is reeds gespoeld en van saponinen ontdaan. Je zou dus kunnen stellen, dat je met een stuk zeep ook kolonisatoren kan ontraden, ha ha! En als je meer wil weten over zelf quinoa telen: lees hier hoe.

Ken jij nog meer zepige toepassingen?



zondag 19 februari 2023

Gastblog: Leni van Ont-moeten: '3 Vragen Om Meer Mindful te Consumeren'

 


Gastblog: Leni van Ont-moeten: '3 Vragen Om Meer Mindful te Consumeren'

Nieuwe Reeks: Gastblogs op de Zelfvoorzieningsbijbel van mensen die ook met zelfvoorziening of met bewust leven bezig zijn. 

 

Ken of BEN jij iemand die hier ook een gastblog of interview rond zelfvoorzienend leven, bewust leven, anders leven, ... wil publiceren?! Neem dan zeker contact met me op: dezelfvoorzieningsbijbel@gmail.com !

 

Vandaag is deze (vasten) gastblog geschreven door Leni van Ont-moeten -- een website rond Aandachtig Leven, met als moto:

In een wereld die almaar doorraast

is tijd nemen om niets te doen,

om even niets te moeten,

haast een revolutionaire daad.

Ik ontmoette Leni toen we samen een afdeling van Eva (nu Proveg) opstartten in Vlaams-Brabant. Wat ik enorm bewonderenswaardig aan haar vind, is dat ze als kind al, helemaal zelf, de link legde tussen dierenleed en het vlees op haar bord. Ze wou geen vlees eten, snapte ze als klein meisje al, omdat ze konijntjes lief vond. 

 

In haar gastblog vandaag behandelt Leni eveneens voeding en waar we ons mee voeden, maar dan op een veel bredere manier:

Mindless scrollen of bewust bingewatchen?
3 vragen om meer mindful te consumeren


Facebook, Instagram, Spotify, YouTube, Netflix, … De mogelijkheden om onszelf af te leiden zijn eindeloos. We hoeven ons tegenwoordig geen moment meer te vervelen. Trein vertraging? Aan het wachten aan de kassa? Hups: de smartphone wordt bovengehaald. Om toch maar bezig te kunnen blijven en vooral niet stil te vallen.

Natuurlijk is er niets mis met scrollen op Facebook of naar Netflix kijken. Het kan heel ontspannend en inspirerend zijn. Ik kan ook erg genieten van een gezellig filmavondje, lekker languit op de zetel. Mindful consumeren gaat niet zozeer over goed of fout, maar over de manier waarop je consumeert. Brengt het jou werkelijk vreugde en vervulling, of verlies je jezelf in het zoeken naar afleiding? Ervaar je nog voldoende balans tussen online en offline tijd?


Ik wil je uitnodigen om meer bewustzijn te brengen in wat je allemaal consumeert. De vastenperiode is hier een ideale gelegenheid voor, maar je kan er op elk moment mee beginnen. Wil je meer stilstaan bij je consumptiegedrag en in welke mate het werkelijk voedend is voor je? De volgende drie vragen kunnen je helpen om hier meer inzicht in te krijgen:


1) Wat laat ik mijn bewustzijn binnenkomen?

Consumeren is veel meer dan eten. Het gaat ook over alle andere dingen die je tot je neemt via de zintuigen. Waar je naar kijkt, wat je leest, de gesprekken die je voert, … Mindful consumeren omvat dus ook de series die je kiest op Netflix, de berichten die je leest op social media en het aantal keren per dag dat je je mails checkt.


De eerste stap is om bewust te worden van hoeveel input je krijgt op een dag. Merk op wat er allemaal jouw bewustzijn binnenkomt via radio, telefoon, films, series, boeken, tijdschriften en gesprekken. Misschien merk je dat het soms wat te veel is? Dat je tureluut wordt van alle mailtjes, berichten, foto’s en meldingen?


TIP: Take a break
Zet je telefoon op vliegtuigmodus wanneer je je overweldigd voelt door alle prikkels. Of wanneer je gewoon even nood hebt aan een pauze (want dat mag je jezelf gerust gunnen!).


2) Welke impact heeft dit op mij?


Soms kan ons eten zwaar op de maag liggen. Misschien zijn we allergisch aan bepaalde voedingsstoffen of intolerant voor gluten of soja. Dan helpt het om daar rekening mee te houden, zodat we onze maag en darmen wat kunnen sparen. Voor onze geest geldt eigenlijk net hetzelfde: soms kan een boek, film of nieuwsuitzending ook zwaar vallen. Of een vreemde nasmaak nalaten. Meestal zijn we ons niet zo bewust van de impact die dingen hebben op onze geest.


Als je naar een serie kijkt of een boek leest, wat doet het dan met je? Merk op of het bepaalde gevoelens naar boven brengt, zoals vreugde en plezier, of eerder angst en frustratie. Naar het nieuws kijken kan bijvoorbeeld wanhoop of moedeloosheid teweeg brengen. Sociale media-berichten kunnen in hun vluchtigheid heel wat aanraken op enkele minuten tijd. Hoe voedend is jouw newsfeed? Biedt het jou verbinding en vervulling of laat het je eerder leeg en gespannen achter?


TIP: Kies bewust

Word selectiever in wat je consumeert. Wat is werkelijk voedend, en welke series of boeken liggen zwaar op de maag achteraf?


3) Wat drijft mij?


Misschien wel de meest interessante vraag van allemaal: waarom consumeren we? Wat maakt dat we soms urenlang zitten te scrollen of tot laat in de nacht willen bingewatchen? Waarom doen we wat we doen? Laten we even stilstaan bij de onderliggende drijfveren die ons kunnen aansturen.


Eet je bijvoorbeeld een koekje omdat je honger hebt, of omdat je je slecht voelt? Grijp je naar je smartphone omdat je iets dringend moet checken, of om je huidige stressniveau niet te moeten voelen? Zet je een serie op omdat je echt zin hebt om deze aflevering te kijken, of eerder vanuit een willen opvullen van de leegte? Vaak gebeurt dit trouwens totaal onbewust: we vluchten weg van onszelf zonder dat we het beseffen.


Als je merkt dat je meer tijd online spendeert dan je lief is, kan deze laatste vraag jou helpen om dieper te gaan. Wat maakt dat ik dit nu doe? Waarom heb ik nu weer WhatsApp geopend, terwijl ik enkel wilde weten hoe laat het is?


TIP: Heb geduld
Wees mild voor jezelf telkens je de mist ingaat. Feliciteer jezelf wanneer je beseft dat je afleiding zoekt en vergeef jezelf als je niet aan de verleiding kan weerstaan. De neiging voelen opkomen en er toch niet naar handelen, is een proces dat heel veel geduld vraagt. (I know!)


Ik wens je alvast een voedende vastentijd toe.


Van harte,

Leni


---

Leni Cellini is stilteliefhebber en noemt zichzelf graag een stadsmonnik.

Ze begeleidt mensen op het pad van mindfulness, mildheid en zelfliefde.


Meer info vind je op www.ont-moeten.be.

zondag 12 februari 2023

Zelf hydrolaten maken met een ontsapper!

Zelf hydrolaten maken met een ontsapper!

Je kan zelf hydrolaten maken met een sappan in je eigen keuken! Heb je geen sappan? Niet getreurd, met een grote kookpot met deksel en een grote zeef/vergiet lukt het ook! 

In deze tekst:

I.Wat is een Hydrolaat?

II.Wat kan je allemaal doen met hydrolaten?

III.Waar kan je allemaal een hydrolaat van maken? 

IV.Hoe maak je zelf een hydrolaat?


I. Wat is een Hydrolaat?

Wanneer men plantenmateriaal destilleert om essentiële olie (de essentie van de plant) te bekomen, vormt hydrolaat de vloeistof die overblijft (de essentiële olie drijft dan bovenop het hydrolaat). Je zou hydrolaat dus een nevenproduct van essentiële olie kunnen noemen. Het is een waterige oplossing: water dat heel wat bestanddelen van het gedestilleerde materiaal bevat. 

'Is dat niet gewoon thee?' vroeg mijn vriend nogal sceptisch, maar nee: het is GEEN thee. Hydrolaat wordt verkregen door stoomdestillatie: daarom bevat het veel meer kleine moleculen van de gedestilleerde plant. Je kan dat vaak zien aan de kleur: thee verkleurt helemaal, een destillaat is dikwijls vrij kleurloos. De geur van een destillaat moet rijpen: het kan dus perfect dat je tijdens het destilleren niet veel ruikt, maar dat je na twee weken 'rijping' plots een geur'bommetje' aan hydrolaat hebt.

Tot voor kort werd er niet zo veel met hydrolaten gedaan, maar ondertussen beginnen mensen de waarde van hydrolaten in te zien.

Hydrolaten zijn niet zo geconcentreerd en sterk als essentiële olie, maar ze bevatten wel heel wat waardevolle elementen en vaak geuren ze heerlijk. Ze zijn veel goedkoper en eveneens 'vriendelijker,' want relatief veilig in gebruik vergeleken met essentiële oliën. Essentiële olie is straf spul dat je bv absoluut niet zomaar in je eten of op je huid mag doen (op enkele uitzonderingen na). Je mag ook enkel bepaalde essentiële oliën en dan nog vaak sterk verdund aan kinderen en aan huisdieren geven. Met hydrolaten kan je wel experimenteren in de keuken en in zelfgemaakte cosmetica, en ze zijn veilig voor kinderen en huisdieren.

En: je kan ze makkelijk (mits tijd) zelf maken.  

Wat je doet is: je verhit water in een pot. Op een vergiet boven het water liggen je verse of gedroogde planten. Daartussen plaats je een opvangkom. Je zet het potdeksel omgekeerd, dus met handvat naar beneden, op je pot. De stoom stijgt op en de hitte doet de waardevolle plantendelen mee opstijgen. Maar de stoom kan niet weg: die botst tegen het omgekeerd geplaatste deksel. Omdat je op je deksel een bak met ijs legt, condenseert die hete waterdamp plus de waardevolle plantendelen. Deze condensatiedruppels glijden naar beneden, en vallen in je opvangkom. Je laat alles afkoelen, en vervolgens heb je een opvangkom vol hydrolaat -- wie weet drijft er ook nog wel een druppeltje essentiële olie bovenop.

Bekende hydrolaten zijn hamamelis (toverhazelaar), rozenwater, oranjebloesemwater, etc 

 Ik gebruikte een mix van verse en gedroogde tijm uit de tuin. En de volgende dag in stukjes gesneden pompoen. De keuken geurde heerlijk!

In stukjes gesneden pompoen rond de opvangkom (die ik tijdens het vullen van het vergiet even afdek met een bord).

II. Wat kan je allemaal doen met hydrolaten?

Gebruik ze:

In de badkamer:

-in zelfgemaakte deodorants of parfum

-in gezichtsmaskers

-hydrolaat van tijm: om acné te bestrijden

-op je washandje: om je gezicht mee te reinigen

-als toevoeging aan je bad

-of aan je voetbad

-als haarspoeling

-in je eigengemaakte zeep (maar voeg het hydrolaat dan pas in de naspoorfase toe en vervang niet al je water door hydrolaat, zo nee doet de loog de geur verdwijnen) 

-verwijder er make-up mee

In je huishouden:

-als desinfecterend poetsmiddel: aan je zelfgemaakt poetsmiddel toegevoegd

-op je afstofvod gesprenkeld

-kuis er je ramen mee!

-als kamerspray

-als luchtverfrisser

-om je concentratie te behouden aan je bureau (bv met rozemarijn of munt hydrolaat)

-in je schuiven als verfrisser

-op je kleren: lees hier meer over hoe je garderobe beschermen

-op je lakens en kussen

-in je auto op de zetels, en op je poetsvod als je je auto langs binnen schoonmaakt

-was er je hond mee 

-was er de hondenmand mee

-voeg samen met azijn toe in je wasmachine als eco natuurlijke wasverzachter 

-fris er je yogamat mee op

-Lees ook Meer fijne geuren in huis voor nog meer tips!

In je huisapotheek:

-als insectenwerend middel

-als insectenbeet verzachtend middel

-na zonnebrand

-om wonden mee te reinigen

-om te stomen als je een verkoudheid hebt, of om toe te voegen aan je neti pot

-op je zakdoek

-als immuniteit versterkende kamerspray

-om je mond mee te spoelen of gorgelen (gebruik 1tl hydrosol op 4 tl water)

-van verkoelende planten zoals komkommer: spray om koel te blijven in de zomer

In de keuken:

-voeg een scheutje toe aan rijstpap, ijs, en allerlei desserten (denk aan rozenwater en oranjebloesemwater in Midden-Oosterse gerechten) zoals cake, koekjes, taart, snoeperijen, ...

-of aan dressings, ovenschotels, stoofpotjes, ...

-giet simpelweg een scheut in koud water, ongeveer 2tl per glas: gezonde limonade

-in gefermenteerde drankjes zoals gemberbier

-of in kombucha en kefir

-aan ijsthee

-aan snoeperijen met chocola

-om zelf snoep te maken: vervang water door hydrolaat!

Onderste compartiment van de sappan, gevuld met water: klaar om hydrolaat te maken!

III.Waar kan je allemaal een hydrolaat van maken?

Van elke eetbare bloem, kruid, plant, groente, fruit, ... die je kan bedenken. Ook van cacaobonen en bast van bomen. 

Let wel: je hebt best wel wat materiaal nodig, en je verkrijgt hierdoor 'slechts' 1 potje hydrolaat. Hydrolaat is dus goedkoper dan essentiële olie, maar het blijft eveneens een kostbaar goedje. 

Vertrek daarom liever vanuit planten, bloemen, oogst waar je veel van hebt: bv kamille, basilicum, oregano, pompoen, appels, ...

Heel belangrijk: neem steeds onbespoten, biologische planten!!!

Enkele ideeën:

Bloemen: vlierbloesem, lindebloesem, roos, jasmijn, hibiscus, lavendel, geranium, duizendblad, strobloem, toverhazelaar, engelwortel, goudsbloem, klaproos ...

Groenten: venkel, komkommer, rabarber, selder, aloë vera, look (voor medicinaal en/of keukengebruik), champignons, wortel, tomaten, gember, ...

Kruiden en wildpluk: rozemarijn, anijs, basilicum, tijm, munt, salie, jeneverbes, laurier, citroenmelisse, bergamot, kamille, hyssop, hop, brandnetel, dille, citroenkruid, citroenverbena, groene thee, alsem (zou een alsem hydrolaat een roes uit eigen tuin geven?), dragon, koriander, peterselie, paardenbloem, rozemarijn, valeriaan, weegbree, oregano, vrouwenmantel, oost-indische kers, kruidnagel, muskaatnoot, ...

Bomen: den, spar (zorg dat je een kruidengids meeneemt of vergewis je ervan dat je goed kan determineren!!!), kaneel, jeneverbes, hazelnoot, ...

Fruit: appel, peer, kweepeer, citrusvruchten: pompelmoes, citroen, mandarijn, limoen, sinaasappel, kers, druif, aardbei, mango, bessen, watermeloen, meloen, pompoen, bramen, ...

Hebben jullie nog meer ideeën laat zeker van je horen!

Het deksel wordt omgekeerd op de sappan geplaatst: met handvat naar beneden, zodat de hydrolaatdruppels naar beneden kunnen glijden... Hierbovenop komt een kom met ijs.


IV. Hoe maak je zelf een hydrolaat? 

Belangrijke maatregelen en opmerkingen vooraf: 

-Werk schoon: Zorg ervoor dat je je kookmateriaal, je keukenwerkvlakken, je opvangpotten en je handen goed met zeep schrobt voor je begint. Je wil bacteriegroei uitsluiten. Werk met je gezonde verstand wanneer je je zelfgemaakte hydrolaat wil gebruiken: ruik eraan, kijk of er schimmel op zit, en als dat het geval is en/of het ruikt onfris: gooi het dan ajb weg.

-Je kan zowel vers plantenmateriaal als gedroogd plantenmateriaal gebruiken. Wat je ook gebruikt, het is altijd goed om het te 'kneuzen' of te snijden, opdat de stoom goed aan de plantenmaterialen aan kan. Snij planten dus fijn, vijzel zaden (lichtjes, anders ben je weer teveel inhoudsstoffen kwijt nog voor je met destilleren begint). Persoonlijk vind ik vers materiaal aangenamer om mee te werken. Je zou ook vers materiaal kunnen oogsten en dan invriezen om later hydrolaat mee te maken.

-Normaalgezien brengt 1 deel vers plantenmateriaal 1 deel hydrolaat op. Werk je met droog plantenmateriaal, dan heb je meer nodig. 

-Vermijd hevige vuren: laat het water langzaam en zacht aan de kook komen. Denk in tijden van minstens drie kwartier stomen voor het klaar is. Laat alles ook afkoelen voor je de pot met destillaat eruit pakt.


 Ijs 'geoogst' uit de tuin op een koude dag...

-Bereid je goed voor: zorg dat je minstens ijs om 1 kom mee te vullen klaar hebt staan in je diepvries hebt, en dat al je materiaal schoon en steriel is. 

Persoonlijk vond ik ijs op voorhand invriezen een gedoe. Ik maakte mijn hydrolaten in de winter op een vriesdag: ik 'oogstte' gewoon ijs uit de tuin uit wat emmers en tonnen. Ik hakte dat ijs in stukken, deed het in een metalen kom, en zette die bovenop mijn deksel. Het overige ijs liet ik gewoon buiten in een tweede kom wachten tot het andere gesmolten was. Deze methode is ecologischer (je hoeft geen ijs te maken), maar je moet natuurlijk wel op een koude dag wachten :)

Bovenop het omgekeerde deksel staat een metalen kom met ijs uit de tuin! Voor 45 minuten destilleren kom je hier zeker mee toe.

-Drijft er veel essentiële olie bovenop je hydrolaat? Dan kan je dit er met een lepel afscheppen of gebruik een pipet om het op te zuigen en over te brengen in een ander (steriel) recipiënt.

-Hydrolaat blijft, mits goed gemaakt en goed bewaard, anderhalf jaar houdbaar: label je etiket. bewaar koel en donker of vries het in in kleine porties. 

-Wanneer je het maakt: leg iets zwaars op het omgekeerde deksel (zoals een metalen kom gevuld met ijsblokken), opdat de stoom zeker niet je deksel omhoog kan tillen en kan ontsnappen!  

Hoe maak je zelf hydrolaat met de sappan:

Nodig:

-vers of gedroogd plantenmateriaal, in stukken gesneden of gekneusd

-een sappan met slangetje en klemmetje, en als je er geen hebt: een grote kookpot met deksel en een vergiet dat erin past.

-een hittebestendige opvangkom

-een metalen kom, om op je omgekeerd-in-de-pot-geplaatste deksel te zetten, waar je ijs in kan leggen

-Zorg ervoor dat je meerdere bakjes met ijs in je diepvries beschikbaar hebt, of wacht op een koude dag en verzamel buiten stukken ijs. 

-een schoon bewaarpotje voor je hydrolaat, liefst van donker glas, met schroefdeksel, of een invriesbaar potje (best voor kleine porties)

-etiket en stift om te labelen

-optioneel: steriel recipiënt om eventuele essentiële olie in te doen, en:

-pipetje of lepel (steriel) om eventuele essentiële olie mee te scheppen

Hoe maak je het?

1.Zet je ijs klaar, als het vriest: buiten, anders: in je diepvries.

2.Was alles goed schoon, zorg ervoor dat je keukenoppervlakken en je handen en alles waar je mee werkt schoongeschrobd is.

3.Snij verse kruiden fijn

4.Vul het onderste compartiment van de sappan met water. 

5.Zet de tweede bak erop, maar sluit het slangetje af met een klemmetje.

6.Zet de derde bak (de zeef) in de tweede bak, en plaats in het midden een hittebestendige glazen of metalen kom met opening breed genoeg om de gecondenseerde damp in op te vangen.

7.Zet voorlopig een deksel of bord op de kom, zodat je zonder morsen rond de kom plantenmateriaal kan leggen.

8.Leg nu al je plantenmateriaal op de zeef/het vergiet en rond de kom. 

9.Haal het bord of deksel van je kom.

10.Plaats nu het deksel op de ontsapper, maar zorg ervoor dat je het deksel ondersteboven legt: met het handvat naar beneden, in de pot. 

11.Sluit eventuele stoomgaten in het deksel af, bv mbv plakband. Niet elke sappan heeft dit.

12.Leg iets zwaar op het deksel, zodat er geen stoom kan ontsnappen: ik gebruikte een metalen kom.

13.Leg ijs in plastic zak op het deksel of plaats ijs in een metalen kom.

14.Zet het vuur op, niet te hoog en niet te laag: trager opwarmen en langzaam laten pruttelen is beter voor de kwaliteit van je hydrolaat dan hevig en snel koken.

15.Reken op minstens 45 minuten koken.

De opstijgende damp van het verwarmde water gaat door het plantenmateriaal en neemt de waardevolle componenten mee. Deze damp botst tegen het deksel en condenseert door de kou van het ijs. De druppels condens kunnen niet weg tenzij als ze langs het handvat naar beneden glijden, je hydrolaatkom in. 

16.Laat het geheel afkoelen voor je het hydrolaat eruit pakt.

17.Schep, als er veel essentiële olie bovenop je hydrolaat drijft, dit eraf met een mes of lepel en doe in een ander (steriel) recipiënt. 

18.Giet het hydrolaat over in een gesteriliseerde, liefst donkere bokaal of fles met schroefdop of sluitdeksel.

19.Label het met naam en datum.

20.Zet koud weg, of vries het in.

21.Laat eventueel twee weken rijpen voor een intensievere smaak/geur.

22.Bewaar maximaal 1,5 jaar, gebruik je gezond verstand en je goede neus om te beoordelen of het nog goed is.

Heb jij al met hydrolaten geëxperimenteerd? Gebruik je ze?


zondag 5 februari 2023

Zelf Vegan Witte Choco Pasta Spread Maken


Smeerbare Witte Vegan Chocolade Pasta!

Zelf Vegan Witte Choco Pasta Spread Maken

Wanneer je je eigen vegan witte chocolade maakt, dan wordt het erg verleidelijk om ook eens te proberen of je die chocola in chocopasta kan omtoveren! 

Choco maken blijkt heel makkelijk, en het is ook erg lekker, maar ...

...gezond kan ik dit recept niet noemen. 

In feite meng je in onderstaand recept gewoon vier verschillende soorten vet plus wat suiker en zout door mekaar heen. 

Maar wacht eens even... Chocopasta IS gewoon puur vet, suiker, en zout!

Voor wie het toch 'iets' gezonder wil: je kan het kokosvet vervangen door dezelfde hoeveelheid (zelfgemaakte) cashewboter, hazelnootboter of amandelpasta.  

Voor wie ook zelf gewone vegan melk chocolade maakt: je kan de witte chocolade in dit recept ook vervangen door al dan niet zelfgemaakte bruine chocolade.

Zelfgemaakte witte choco op een boterham, gelukkig is het zelfgemaakte brood veel gezonder!


Zelf Vegan Witte Choco Pasta Spread Maken

Nodig:

-60 g (zelfgemaakte) vegan witte chocolade, in stukjes gebroken

-60g kokosvet, of 60g (zelfgemaakte) amandelpasta, of cashewboter, of hazelnootboter, of een mengeling van alledrie

-2 el maïsolie

-kommetje om de chocola in te smelten

-water

-klein potje waar het kommetje in past voor een bain-marie

-keukenmachine 

-spatel

-proper potje om de choco in te bewaren

Hoe maak je het?

1.Doe de in stukjes gebroken chocolade in het kommetje.

2.Doe wat water in het kleine keukenpotje.

3.Hang het kommetje met de chocola in het keukenpotje.

4.Zet het vuur op en smelt de chocolade au bain marie.

5.Doe de kokoslie in de keukenmachine.

6.Voeg de gesmolten chocolade toe.

7.Duw telkens op 'pulse' om met elkaar te vermengen.

8.Laat de keukenmachine nu draaien en giet de maïsolie er in een continu, fijn straaltje in.

9.Als het goed is, dikt je choco nu wat in, maar blijft hij nog redelijk vloeibaar.

10.Spatel alles in een schoon potje.

11.Laat opstijven. 

12.Eet een 'boke' met choco :)

Hier zie je de pasgemaakte, nog niet opgesteven choco...