Boekbespreking: Natural Farming en de kunst van het nietsdoen, Kutluhan Özdemir, Uitgeverij Samsara

Boekbespreking: Natural Farming en de kunst van het nietsdoen, Kutluhan Özdemir, Uitgeverij Samsara*

*Uitgeverij Samsara stuurde me dit boek op. Als jij besluit om een aankoop te doen nadat je op een boekenlink in deze tekst hebt geklikt, verdien ik een kleine commissie. Zo help je me om te blijven bloggen, bedankt alvast!

De boekbespreking van Natural Farming volgt na mijn intro, maar ik schets eerst even wat context.

Omgevingspessimisme?

De afgelopen tijd voelde ik me moedeloos en ontmoedigd door de omgeving waar ik woon: het Belgische platteland. Ik woon hier een goeie tien jaar, en oorspronkelijk trokken de weidse vergezichten, de schoonheid van de natuur en de rust hier mij aan, evenals de mogelijkheid om zelf te tuinieren.

Maar de laatste tijd stoor ik me enorm aan:

1)Steeds meer lawaai: tegenwoordig hoor je hier de hele dag door landbouwmachines, verkeer, vliegtuig of -helikoptergebulder en grasmaaiers. 

2)Steeds meer gemotoriseerd verkeer: dat steeds brutaler, omvangrijker en sneller lijkt te worden: auto's zijn breder, hoger en langer. De huidige landbouwmachines zijn ronduit beangstigend gigantisch, met banden die hoger zijn dan ik (1m64). Automobilisten rijden vaak sneller dan toegelaten, want iedereen is gehaast. 

3)Steeds meer stank en gif: uitlaatgassen, mest en met name chemische bestrijdingsmiddelen verzieken de frisse lucht. Voor ik hier kwam wonen, had ik nog nooit de geur van pesticiden geroken. Wij eten en tuinieren bio, maar waar worden langs drie zijden omringd door monocultuur velden, zoals aardappelen en appelen, en die behoren tot de meest bespoten groenten en fruit. Ook spuiten nagenoeg al onze directe buren chemicaliën op hun gazon.

4)Dierenleed is alomtegenwoordig: Aan de vierde zijde van onze tuin grenst een wei (wordt bespoten en bemest) met koeien. Net als de tractors worden deze dieren steeds groter gefokt omwille van de winst. Hun kunstmatig hoge gewicht bezorgt de koeien veel pijn: ik zie hoeveel moeite het hen kost om overeind te krabbelen, ik zie hen vaak strompelen door de wei.

Lawaai, stank, vervuiling en dierenleed: zelfs bijenkasten die bij het koolzaad staan worden mee besproeid met pesticiden... Lees meer over hoe je de bijen kan echt kan helpen met o.a. natuurlijke boomstamkasten hier.

Ik word moedeloos van deze destructieve menselijke ingrepen in de natuur rondom me. Ik zie de diepe voren die de tractoren nalaten, de kaalslag nadat het land geoogst (geplunderd) is, de overvloed aan modder op de wegen na de zoveelste, steeds vaker voorkomende overstroming, de oranje velden, het elk jaar afnemende aantal zwaluwen, ik hoor het geloei van stalkoeien die nooit het daglicht aanschouwen. 

Nieuwe Hoop en Hoogdringendheid

Toen ik de kans kreeg om het nieuwe Natural Farming boek van Kutluhan Özdemir te bespreken, dacht ik zelfs even: laat maar, wat heeft het voor zin? 

Maar de uitleg op de achterflap, ..., wekte mijn nieuwsgierigheid, en de vermelding van de naam Masanobu Fukuoka trok me over de streep.

Mijn beduimelde oude exemplaar van deze cult klassieker...

Jaren geleden kocht ik The One Straw Revolution van Masanobu Fukuoka toen ik doorheen India reisde. Een andere reizigster had me over deze Japanse wijsgeer/landbouwer verteld: zijn boek had haar leven veranderd. En The One Straw Revolution veranderde ook mijn leven: het zorgde ervoor dat ik biologisch ging eten, en dat ik op natuurvriendelijke wijze wou gaan tuinieren.

Ik las al eerder over Natural Farming, toch vond ik het niet vanzelfsprekend om het op mijn stukje land toe te passen. Ik experimenteerde met permacultuur, karton leggen, ik mulchte ooit al eens met stro, ik voerde een eindeloze 'strijd' tegen netels, ik kreeg een 'tuin burnout' en gaf het tuinieren op na allerlei tegenslagen (mijn vriend die een pols ongeluk had zodat ik er in de tuin alleen voor stond, de eeuwige slakken en woelratten, de overstroming van de moestuin) en allerlei gebeurtenissen in mijn leven die zorgden dat ik minder tijd en aandacht aan de tuin kon geven. Ik vergat Fukuoka. Ik begon te geloven dat ik geen groene vingers had: wat ik ook deed, mijn tuin verwilderde steeds opnieuw.

Af en toe zorgden parels als Het Wildplukboek van Lieve Galle en Het Basisboek Wilde Bladgroenten van Laurette Van Slobbe voor spranken van hoop: je hoeft de netels en het knopkruid niet uit te trekken -- eet ze gewoon op, leef en vier de wilde moestuin!

Door het lezen van Natural Farming heb ik opnieuw hoop gekregen. Ik hoef helemaal geen groene vingers te 'kweken': "Als we afstemmen op de wijsheid van de natuur creëert dit vanzelf overvloed aan gezond voedsel,' aldus Kutluhan. 

Een Prachtig Project

Natural Farming zet de mooie filosofie van Fukuoka om naar de praktijk: Özdemir wil je helpen om de bodem terug tot leven wekken -- letterlijk en figuurlijk: ook je innerlijke bodem. 

Wat de ondertitel betreft: het gaat NIET over niets doen in de tuin, het gaat over het vertrouwen in de natuur herstellen. Over terug naar de kern gaan. Het gaat over minimale interventie, wat niet overeenstemt met 'op je luie gat gaan zitten': 'Doe wat nodig is, wanneer het nodig is.'

Het Natural Farming boek biedt heel praktische tips: je leert alles over snoeien en vooral niet snoeien, over het belang van natuurlijke zaden, over hoe je wilde planten kan beheren, er is een stappenplan voor het aanleggen van een natuurlijke moestuin en het opnieuw tot leven wekken van de bodem, ongeacht hoe bewerkt of uitgeput het land dat jij beheert is, en ongeacht hoe groot of klein het is. Kutluhan beantwoordt de meest gestelde vragen en helpt daarbij een aantal hardnekkige mythes vakkundig de wereld uit. Natural Farming bevat ook een uitgebreide, heldere uitleg over hoe je zelf zaadballen kan maken. 

Geraakt en ontroerd

Bovenal bracht dit boek bij mij een gevoel van hoogdringendheid teweeg en raakte het een gevoelige snaar, waarover hieronder nog meer. Kutluhan zegt dat hij hoopt te inspireren, en dat doet hij absoluut.

Özdemirs boek en zijn manier van leven -- zie zijn website -- raken duidelijk bij meerdere mensen een gevoelige snaar. Waar Özdemir gaat, en waar hij zijn gratis workshops Natural Farming geeft, daar ontspruiten nieuwe groepen vrijwilligers die de aarde -- onze bodem -- willen helpen herstellen, daar ontkiemen nieuwe ideeën, daar ontstaat samenwerking en vreugde. Herbebossingsfestivals! Zaadballen maken met zijn allen! 

'De juiste acties ondernemen op het juiste moment.'

Recent nog is 10.000 € aan crowdfunding opgehaald na een oproep van Özdemir: 

hij wil Fukuoka's droom waarmaken: zaden zaaien in de woestijn in Kenya, waar hij de mensen zelfvoorzienend leert worden!

Je kan hier meer lezen over de actie Seeds in the desert.

Het boek Natural Farming is zèlf de prachtige vrucht van de noeste arbeid van talloze vrijwilligers en enthousiaste volgelingen van deze nieuwe, 'Jonge Fukuoka' in o.a. België, Italië en Griekenland. 

Overal ontstaan Natural Farming tuinen en initiatieven. Kijk bij Natural Farming België en Nederland voor hoop en inspiratie, ik kies er hier even het mooie Leef Project uit als voorbeeld. Dit is de hoop die ik nodig had, en daarvoor ben ik Kutluhan Özdemir en alle Natural Farming vrijwilligers en tuiniers enorm dankbaar. 

Want: de tijd is gekomen. We kunnen ons geen pessimisme permitteren. Ook niet als we ons middenin de totale verwoesting van de aarde, en het totale verlies aan vruchtbaarheid en aan diversiteit bevinden: JUIST NU moeten we in actie komen. 

Ik ben dol op lange boekbesprekingen, toch kan ik onmogelijk het Natural Farming boek helemaal samenvatten: het is heel rijk, het biedt theorie en praktijk, stof tot nadenken, inspiratie, handvaten, maatschappijkritiek en alternatieven. Een vruchtbaar boek!

Onze vrienden, de Bomen

Wat me persoonlijk het meest raakte was hoe Özdemir bomen beschrijft. 

Bomen zijn als mensen: ieder exemplaar een uniek individu. Toen ik Kutluhans uitleg las over waarom en sinds wanneer mensen bomen snoeien, maakte ik voor de eerste keer bewust de vergelijking tussen bomen en die andere levende wezens, elk van hen individuen, die in de industriële veeteelt op onvoorstelbaar gruwelijke manieren lijden en uitgebuit worden. Bij kippen kapt men snavels af, bij koeien horens, bij varkens worden de staarten afgebrand. 

=>Deze dieren worden, net als de bomen, gesnoeid. 

Ze worden verminkt en uitgebuit ten behoeve van winst en van wat mensen willen eten. 

De dieren worden volgepropt met medicijnen, antibiotica en bespoten voeder -- de bomen worden met chemicaliën en vergif bespoten, onder kunstmest bedolven. 

In de vee industrie miskweekt men dieren (kuikens, kalveren, biggen, ...) om veel sneller dan normaal 'volgroeid' te zijn: ze worden al op heel jonge leeftijd geslacht. Net zo worden bomen veel te snel en kunstmatig opgekweekt, door snoeien onder stress gezet, waardoor ze veelvuldig fruit dragen, om daarna gerooid (= geslacht) te worden. Een niet gesnoeide boom leeft honderd à honderdvijftig jaar. Een gesnoeide boom leeft maximum vijfentwintig jaar. 

Wij behandelen bomen net als dieren in de industrie: als levenloze dingen, die enkel 'dienen' om winst op te leveren. En dit, terwijl bomen zovele zo enorm waardevolle talenten hebben: 

-ze verrijken de biodiversiteit

-ze verrijken de bodem

-ze zorgen voor schaduw

-ze reguleren het klimaat

-ze zuiveren de lucht

-ze houden water vast in de grond

-Uit Natural Farming: 'Ze vertegenwoordigen de wijsheid van de natuur, ze vormen een bron van inspiratie voor iedereen die de verbinding met de aarde wil herstellen.'

Bijna nergens vind je nog natuurlijke bomen, bomen die zichzelf mogen uitzaaien. Er leeft dan ook het wijdverbreide misverstand (ook bij mij, tot voor het lezen van dit boek) dat een 'wilde' zaailing van een fruitboom geen of geen eetbaar fruit zal dragen. Dat doen ze dus wel! 

Omgevings-Hoop!

Bedankt voor de inspiratie en de hoop, Kutluhan en alle vrijwilligers van Natural Farming. Ik verdiep me verder in het herstellen van de bodem, ik ga op zoek naar oude bomen, ik ga zaadballen maken, ik ga mijn exemplaar van The One Straw Revolution herlezen en hier bespreken. En ik ga bomen zaaien. 

Ik wil nog meegeven dat er, ook in mijn straat, minstens drie gezinnen zijn die wel milieuvriendelijk tuinieren en vegan eten, en onlangs is er in onze buurt zelfs een nieuw bos aangeplant: er zijn lichtpuntjes!

Natural Farming en de kunst van het nietsdoen, een boek voor iedereen die mee wil werken aan het helpen herstellen van de natuur, NU, nu het nog kan: voor iedereen die zaden van hoop wil zaaien in de woestenij waarin we momenteel leven. 

Vegan Recept: Georgisch Walnoten Snoep

Een taai, kauwbaar zoet èn vullend notensnoepje: als het goed gedroogd is ziet het er zo uit...

Vegan Recept: Georgisch Walnoten Snoep

Bijna elk jaar brengt een lieve buurvrouw ons prachtige, dikke grote walnoten. Wij kraken, pellen en eten dan dat het een lieve lust is! Elk jaar probeer ik ook iets nieuws uit met walnoten in desserts. 

Deze herfst maakte ik churchkhela,  Georgisch walnotensnoep. Georgiërs rijgen droge walnoten met een naald aan een katoenen draad (dit gaat heel makkelijk, het duurt alleen lang): zo verkrijg je een streng noten. 

Vervolgens koken ze een deel druivensap in zodat het geconcentreerder wordt en laten ze dit sap indikken met een mengsel van (maïs)bloem en suiker. 

Tenslotte dopen ze de strengen walnoot in deze dikke zoete pudding, en hangen ze het verkregen snoep te drogen. Ik gebruikte een droogoven om het droogproces te versnellen en te verzekeren, want hier hebben we vaak minder zon.

De benodigdheden voor churchkhela: noten, (maïs)bloem en suiker, en sap (ik gebruikte appel en een restje druivensap)...

Ik ken deze zoete walnootsnack van lang gelden toen ik door Turkije reisde: daar heet het sujuk. Ik was altijd al geïntrigeerd door dit kleurrijke, taaie, vreemdgevormde langwerpige snoepje. Uit ervaring weet ik bovendien dat mensen in die hele regio de meest fantastische zoetigheden maken met walnoot (ik proefde er destijds heel wat walnootgebakjes en koekjes). 

Ik moèst dit recept dus uitproberen. Ik baseerde me op dit recept van eurasiaspace.org omdat het me authentieker leek. De Georgische mama's rollen nu waarschijnlijk hoofdschuddend hun ogen ten hemel, maar ik had echt niet de tijd om alle benodigde walnoten aan een draad te rijgen. Ik maakte één kleine streng, en de rest van het recept rolde ik uit op bakpapier om zo een gelijkaardige worstvorm te verkrijgen. Ik had namelijk over deze snellere manier van churchkhela maken gelezen op turkish-desserts.com -- wat een fantastische site trouwens, en wat een mooie desserts!

De gekke gestolde, kaarsachtige vorm van het churchkhela snoep, hangt te drogen aan een wasrek... Later deed ik hem in de droogoven omdat het hier niet zo warm en zonnig was...

Ik moet zeggen dat de notenstreng er veeeeel geslaagder uitziet en ook veel makkelijker droogt. Dus als je dit recept wil uitproberen en je hebt de tijd, ga voor de geregen notenstrengen. Voor beide methodes gebruik je best een droogoven, om schimmel te voorkomen. Duw de worsten dan plat en maak er een soort dik fruitleer van, draai het ook af en toe om in de droogoven.

Niet vergeten: de draad mag je niet opeten!!!

De snellere methode: pudding uitspreiden, noten erin, oprollen, drogen...

Ook nog interessant:

Traditioneel wordt churchkhela met druivensap en walnoten gemaakt, maar je kan ook gaan voor:

-cashews, amandelen, hazelnoten, pompoenpit, ...

-rozijnen, abrikozen gedroogd, gedroogde appeltjes, ...

-Allerlei soorten fruitsap: appelsap, perensap, kiwisap, rodebessensap, rabarbersap, frambozensap, bramensap, moerbeisap, granaatappelsap, dus misschien ook wel kweepeersap! Eindeloze mogelijkheden. En de kleur van het sap bepaalt de kleur van het snoep! Mocht je dit recept uitproberen met kombucha, laat me zeker weten hoe het ging, alvast bedankt!

In dit filmpje gaan ze bv aan de slag met frambozen en kiwi, en deze Georgische mama's nemen dus wel degelijk de tijd om àl hun noten aan draad te rijgen...  

Hoe smaakt het? Zoetzurig, chewy, taai maar fijn om op te kauwen, en het vult: een mix tussen snoep en energiereep, niet eens zo ongezond vanwege de noten!

Wil je nog meer semi-gezond (want bevat wel degelijk suiker) walnotensnoep? Probeer dan zeker fruitleer! Kijk bij mispelfruitleer, pompoenfruitleer, rabarberfruitleer, en rabarberfruitleer met appelmoes, kweepeerfruitleer -- je kan bij elk soort fruitleer stukjes walnoot toevoegen: heerlijk! 

Drogende Churchkhela!

Vegan Recept: Georgisch Walnoten Snoep, gebaseerd op dit recept

Nodig:

-1l druivensap (of ander sap)

-200g verse maar droge walnoten (of andere noten)

-125g (maïs)bloem

-2el suiker

-katoenen draad en dikke naald

-droogrek (een wasrek werkt prima, met bv een krant eronder tegen het smossen).

-als je de snellere methode wil proberen: een beetje neutrale olie om een bakpapier mee in te smeren op een bakplaat of werkoppervlak. 

-een pannenlikker

-kookpot met dikke bodem 

-een lepel om goed mee te kunnen roeren of spatel

Hoe maak je het?

1.Zorg dat je noten al aan de draad geregen zijn. Dit neemt behoorlijk wat tijd in beslag! Maak een knoop aan het uiteinde, en als je klaar bent ook aan het begin. Maak een lus aan het einde zodat je de streng kan omhoog hangen. Leg een krant onder het droogrek.

2.Doe de helft (500ml) van het sap in een kookpot met dikke bodem.

3.Kook dit sap een kwartier lang op laag à medium vuur.

4.Meng ondertussen de andere helft van het sap met de bloem en de suiker. Zorg ervoor dat er geen klonters zijn!

5.Als je voor de snellere methode gaat: olie een bakpapier in op een bakplaat of werkoppervlak. 

6.Giet nu het bloem-suiker mengsel bij het ingekookte sap. 

7.Breng opnieuw aan de kook en roer voortdurend. 

8.Blijf ongeveer een kwartier roeren terwijl het zachtjes kookt, totdat het mengsel indikt en vermindert.

9.Authentieke methode: dompel de streng onder en verspreid mbv lepel of pannenlikker de pudding over de notenstreng.

10.Hang de streng op aan het droogrek. 

11.Dan hang je het twee weken te drogen op een donkere plek. 

12.Nu is het enkele maanden houdbaar, als het goed is. Vertrouw op je neus!

13.Snelle methode: spreid de pudding uit op de ene helft van het bakpapier.

14.Drapeer de noten erover en duw ze erin met de spatel. Rol dan op. 

15.Laat afkoelen, daarna kan je het al in stukjes snijden en serveren. 

Wil je de churchkhela echt goed droog hebben, dan is het aangeraden om het in de droogoven een aantal uur op lage temperatuur te drogen, check af en toe. 

Smakelijk!!!

Boekbespreking: Patisserie Coucou - De Vegan Bakkerij - Enzo Pèrès-Labourdette

Boekbespreking: Patisserie Coucou - De Vegan Bakkerij - Enzo Pèrès-Labourdette, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar*

*De uitgeverij stuurde dit boek naar me op, ik geef je mijn eerlijke mening

Wow - ik viel van de ene verbazing in de andere bij het lezen van dit prachtige boek! Voor ik het in mijn handen had, wist ik niet dat Enzo Pèrès-Labourdette een Bekende Nederlander is, die in 2022 zomaar eventjes de eerste vegan winnaar van Heel Holland Bakt werd. 

Dit is een vegan bakboek unlike andere vegan bakboeken:

Ten eerste zijn alle recepten uiterst verfijnd: je merkt dat je hier met een professional te maken hebt. En hoewel de recepten soms ingrediënten bevatten die niet iedereen standaard in de keukenkast heeft staan, zoals bv eetbaar papier of hazelnotenlikeur, zijn de gerechten haalbaar dankzij de heldere en vaak grappige uitleg. Dit zijn toprecepten, die je vanaf nu zelf kan maken.

Met behulp van de Recepten Matrix achterin kan je bovendien in een oogopslag zien welke moeilijkheidsgraad een recept heeft (van 'Makkie' tot 'Doorgewinterde Thuisbakker') en hoe lang je erover zal doen (van '30 minuten' tot 'volgende dag klaar').   

Ten tweede komen in Patisserie Coucou keukengeheimen en weetjes aan bod die je (ik althans) nog nergens elders hebt gelezen: niet alleen handige trucs en kennis wat ingrediënten bij het vegan bakken betreft, maar ook culturele kookwetenswaardigheden. 

Palmiers Koekjes...
 

Enzo put namelijk uit zijn zalige jeugdherinneringen en uit alles wat zijn oma's hem als kind geleerd hebben om zijn recepten te creëren en aan te passen: hij leerde dat, 'naast de precisie die bakken vereist, er ook vrijheid is': om te experimenteren. Wat zouden die oma's trots zijn, als ze konden zien wat voor een prachtig gepresenteerd kookboek hun kleinkind hier aflevert! Het boek is een ode aan hen, en aan liefdevol, innovatief creëren en verbinden in de keuken en daarbuiten.

Enzo heeft niet alleen al zijn favoriete oma familierecepten -en keukengeheimen getransformeerd tot exotische en verfijnde vegan heerlijkheden, hij maakte ook zelf de mooie, slightly cuckoo illustraties en schreef de prachtige, nostalgische intro en de begeleidende teksten bij elk recept.

Illustratie bij de Gazellehoorntjes Koejes...

Dat hij - naast voedselkunstenaar ('koekjesingenieur,' schrijft hij ergens: wat een geweldig woord!), illustrator, stoffenbedenker, èn monumentontwerper ook nog eens kinderboekenauteur is, merk je aan zijn inventieve schrijfstijl. Het boek is heerlijk om te lezen en door te bladeren: voor de kunstige foto's en tekeningen, en voor de nostalgische verhalen over lange zomers en het kinderlijke geluk dat je kan ervaren bij het eten van een éclair-au-chocolat op de achterbank van je oma's auto... 

Enzo's Mamie Edith verwelkomde haar familie, wanneer die bij haar in het zuiden van Frankrijk kwam logeren, steevast met een hartelijk 'Coucou, mes chéris!' -- vandaar de titel van dit bijzondere boek.

 

Oma Edith, maar ook Mamie Raymonde (de overgrootmoeder) en Grandma Maisie brachten de kleine Enzo naast tal van levenswijsheden de passie voor bakken en voor (samen) eten bij. Bijzonder interessant is hoe Enzo door die mooie kindertijd nu Algerijnse, Joodse, Franse, Britse, Amerikaanse, Zuid-Spaanse, Marokkaanse en zelfs Indiase invloeden in de keuken verweeft met Nederlandse en vegan kooktechnieken. In Patisserie Coucou leerde ik koekjestradities en baktechnieken uit andere landen kennen waar ik tevoren nog nooit over had gehoord: voor een zoetekauw als ik, is dat fantastisch!

De stijl is grappig en vertederend, zoals bijvoorbeeld wanneer Enzo beschrijft hoe zijn Grandad, die architect was, een peperkoeken huisje omtoverde tot een stijlvol ontworpen eetbare miniatuurvilla. Of wanneer hij zijn kleurrijke Fudgy Bosbes Macadamia Koekjes met Vegan Witte Chocola omschrijft als 'een ontzettend dramatisch koekje'. 

Rabarber Upside-Down Cake...

Als kers op de taart krijg je, naast al die exotische en super intrigerende bakrecepten voor koekjes, taarten, snoep en ander lekkers ook nog een hoodstuk 'Hartig' (Provençaalse Aperitiefcake! Hartige Pie met zoetzure bieten-venkelcurry!) en 'Drankjes' (Horchata! Orgeat!) voorgeschoteld...

Volgende gerechten spraken mij alvast heel erg aan, ik noem er slechts enkele maar eigenlijk wil ik het hele boek (253 pagina's!) maken:

-Krokante vanille rum Palmiers

-Upside-down Rabarbercake

-Hazelnoot-chocolade Financiers

-Gemberdigestives

Gemberdigestives...

-Pain d'épice -- de ondertitel luidt: 'Om winterdepressies te verjagen'

-Grote Harissa-Karamelkoeken ('voor vurige types')

-Almendrados met rozenconfetti

-Tipsy Gazellehoorntjes

-Calissons van Meloen-Marsepein

-Mega-spiraalbrood met tahin glazuur

Het woord dat ik het vaakst tegenkwam en het gevoel dat het hele boek bij me oproept, is Liefde. Patisserie Coucou is Enzo Pèrès-Labourdettes Liefdevolle Oproep om met je geliefden samen te gaan bakken, en om daarbij verhalen uit te wisselen. 

Warm aanbevolen.  

 

 

Zelf Seitan met Zuurdesem Maken!

Met zuurdesem kan je meer maken dan alleen brood...

Zelf Seitan met Zuurdesem Maken!

Het recept om zelf seitan te maken dat ik ooit op deze blog postte: hier, gebruik ik nog steeds. Het levert een sappige, smaakvolle eiwitbron op.

Maar ik vroeg me al lang af of je ook een gezuurdesemde seitan zou kunnen maken. 

Het experiment - zelf seitan met zuurdesem maken - voerde ik gisteren uit, en het was zo lekker dat ik vergat om een foto te maken voor alles op was! Mijn gezuurdesemde seitan stond een halve dag te fermenteren, korter of langer kan ook, voor de beste smaak is 5 uur staan een minimum.

Seitan gemaakt met zuurdesem is:

-sappig en smaakvol, zoals seitan zonder zuurdesem

-maar deze seitan heeft ook die typische heerlijke zurige fermentatie-nasmaak van desembrood

-omwille van de zuurdesem vermoed ik, dat deze seitan ook beter te verteren valt, en dat hij nog meer voedzame bestanddelen bevat

Dus als je zelf zuurdesem hebt staan borrelen in je keuken, voeg dan even wat aan je seitan toe!

Vegan Recept: Zelf Seitan met Zuurdesem Maken!

Nodig (voor een vrij grote hoeveelheid seitan, wij aten veel en vroren ook nog veel in):

-250g glutenbloem 

-1c zuurdesem = 240ml zuurdesem = 280g

-2 el sojasaus

-80ml water

-kom

-natte handdoek 

-olijfolie

-pan

-750ml water, wijn, bier of bouillon

-laurier

-kruiden naar smaak

-sojasaus naar smaak of bouillon, ik gebruik een halve cup sojasaus

Hoe maak je het?

1.Meng gluten, zuurdesem, sojasaus en water tot een samenhangend deeg.

2.Doe in een kom.

3.Leg de natte handdoek erover.

4.Laat fermenteren op kamertemperatuur, ideaal is 5 à 6u, langer kan ook voor intensere fermentatie, korter kan ook.

5.Trek bolletjes ter grootte van een walnoot van de deegbal.

6.Verhit de olie in de pot.

7.Voeg laurier en kruiden toe.  

8.Voeg de seitan 'balletjes' toe en roerbak tot ze aan beide kanten goudbruin zijn.

9.Blus met water, en voeg bouillon/sojasaus toe.

10.Breng aan de kook.

11.Laat 45 minuten zacht koken.

12.Je kan de seitan nu zo eten, of je kan hem ook nog bakken in olijfolie.

Smakelijk!

Misschien ook nog interessant:

-Wildpluk zuurdesem quiche recept

-Zelf zuurdesem maken

-Hoe maak je zelfgebakken brood gezonder en voedingsrijker?

-Zuurdesem maken van oud brood

-Zelf brood maken van oud brood 

 

 

Boekbespreking: Het Vegan Bakboek, Marieke Wyns, plantaardig bakken met @chezmariette

Boekbespreking: Het Vegan Bakboek, Marieke Wyns, Plantaardig Bakken met @chezmariette, Uitgeverij Lannoo*

*Lannoo stuurde me dit boek op, ik geef je mijn eerlijke mening. Deze tekst bevat affiliate links: klik je daarop en koop je dan iets, dan ontvang ik -- zonder dat jij er iets extra voor betaalt -- een kleine commissie, omdat ik je zogezegd met die website heb laten 'kennismaken'. Op die manier help je me om hier te blijven bloggen: alvast heel veel dank!

Sympathiek en Self-Taught

Dit Vegan Bakboek oogt meteen sympathiek, met erg mooie, gemoedelijke foto's van ingrediënten in de kom gieten met de baby in de draagdoek en de kleuter die door de bloem roert. 

En ook de inleiding maakt dat ik Marieke meteen aardig vind. Ze koos voor een vegan lifestyle na het bekijken van de documentaire Earthlings (die heb ik zelf nog niet durven zien). Koken zonder dierlijke ingrediënten ging haar makkelijk af, maar ze miste heel erg de lekkernijen van bij de bakker. 

Met weinig of geen bakervaring begon ze te experimenteren en te zoeken, net zo lang tot ze de juiste smaak en structuur te pakken had: alles is self-taught! 

Wat een volharding en enthousiasme, en hoe mooi ook, dat Marieke vandaag een mega succesvolle instagram account @chezmariette beheert. 

Weetjes over bakken en vegan ingrediënten, tips en trucs

Marieke deelt al haar kennis met je in haar Bakboek: ze bespreekt welke plantaardige melk en welke ei-vervangers ze het liefst gebruikt.

Nieuw voor mij was bakken met koolzaadolie ipv olijfolie en met rijstolie: ik wist zelfs niet dat daar olie van bestond, en nog minder dat die een hoog rookpunt heeft en heel gezond is. 

Marieke combineert ook gekende ei-vervangers, zoals appelmoes met geprakte banaan in bv haar Ontbijtwafels recept, om die juiste structuur te vinden: origineel. 

De Recepten: Klassiek en toch Modern

In het Vegan Bakboek vind je echte klassiekers, zoals kokosrotsjes en duimprintkoekjes. Wat een verademing: deze dankzij de heldere instructies haalbare, en heerlijke gerechten -- nooit had ik tien jaar geleden kunnen denken dat er een vegan kookboek voor echte toppers van bij de bakker zou bestaan.

Ik apprecieer hoe de combinatie klassiek met een 'toefje' modern in de recepten vaak terugkomt, bv:

-Bananabread, maar dan met amandel en blauwe bes 

-Carrotcake, maar dan als ontbijtmuffins

-Haverkoekjes met hazelnoot en chocolade, maar dan als ontbijtje on the go

-Chocolate Chip Cookie CAKE: geen koekjesrecept maar als cake gepresenteerd: yum!

-Citroenkoekjes, maar dan glutenvrij en met korenbloemen

-Duimprintkoekjes, maar dan met rozemarijn

-Geen kaneelrolletjes, maar een heuse KaneelrolCAKE!

-Cheesecake kennen we, brownies kennen we, maar Cheesecake Brownies? Da's nieuw :)

-Chai cupcakes met peer

-Frangipane, maar dan met vijgen...

Ik kende @chezmariette nog niet, maar na dit boek ben ik helemaal fan. Marieke maakte bovendien samen met bakkerijschool Ter Groene Poorte de grootste vegan cake ter wereld, ze won de Vegan Awards voor Best Pastry and Dessert, en ze heeft haar succesvolle eigen bakkerij.  

Met haar mooie en lekkere creaties, die nu dankzij het Vegan Bakboek iedereen zelf thuis ook kan bakken maakt Marieke van de wereld een aardigere plek -- voor iedereen: als dat niet sympathiek is...

Zelf Oost-Indische Kers Chips Maken!

Zelf Oost-Indische Kers Chips Maken!

In onze tuin groeit momenteel heel veel Oost-Indische Kers. Deze plant biedt veel voordelen, ze is:

-Mooi: je kan de prachtige bloemen plukken, ze zijn ook eetbaar, dus ideaal om maaltijden decoratief mee te versieren

-Lekker: zowel bloem, blad, als bloemknop zijn eetbaar. Oost-Indische Kers heeft een specifieke zoetige smaak die eindigt in een peperige noot. De bloemknopjes zijn het pittigst, je kan deze inmaken als kappertjes volgens dit recept.

-Gezond: Oost-Indische Kers bevat een stof die je immuunsysteem versterkt, die antibacterieel is en geneeskrachtig

-Geneeskrachtig: heb jij of je hondje een ondiepe wonde die mogelijks aan het ontsteken is? Een oude methode is dan om vers Oost-Indische Kers blad eromheen te wikkelen en de bladeren vast te zetten met natgemaakt verband. Om de twee uur verversen, en de wonde zou mooi moeten helen. Raadpleeg een dokter of voor je hondje een dierenarts als je er niet gerust in bent - dit is geen medische blog!

-Tuinvriendelijk: het is een lokplant voor bladluizen

Ik zoek steeds naar manieren om meer (wilde) groene bladgroenten te eten, omdat ze zo gezond zijn. Wil je meer weten over de wilde bladgroenten, lees dan zeker mijn bespreking van het boek van Laurette Van Slobbe.

Eerder maakte ik Wilde Blaadjes in Chocolade gedipt als een soort Wilde After Eight chocolaatjes. Deze keer wou ik eens iets anders dan zoute boerenkoolchips of netelchips maken. Ik zag die mooie, grote Oost-Indische Kersbladeren in de tuin en dacht: bingo!

Deze chips zijn makkelijk en snel te maken, ze worden heel knapperig en zijn lekker - het peperige is er wel uit - ik vind het een leuke snack.

Wil je nog meer anderssoortige chips maken?

Check dan:

-chips van melde

-chips van berenklauw

-chips van druivenblad

-chips van weegbree

-chips van duizendblad

-chips van radijsjesloof

-chips van bloemkoolblad

                                                        Inmasseren met olie...

                                                         Klaar om te bakken!

Zelf Oost-Indische Kers Chips Maken!

Nodig:

-een kom vol Oost-Indische Kers bladeren 

-olijfolie of kokosolie

-zout naar smaak

-optioneel: slazwierder 

-bakplaat en bakmat

Hoe maak je het?

1.Als de bladeren stoffig zijn: was ze en droog ze daarna in een slazwierder. 

2.Masseer de bladeren in de kom met een weinig olijfolie en een snuf zout. 

3.Zet de oven op 180°. Ik gebruikte ook de 'hete lucht' functie en dit werkte prima, dus als je die hebt: aanzetten.

4.Laat 10 minuten bakken.

5.Pel, wanneer de chips afgekoeld zijn, ze voorzichtig van de bakmat. Ze zijn nu flinterdun en knapperig.

Het lekkerst meteen na bakken!

Ik denk erover om een hele batch Oost-Indische kers te oogsten, in de droogoven te drogen, en dan tot poeder te vermalen. Dit poeder kan ik vervolgens als gezonde en kleurrijke toevoeging gebruiken in brood, pannenkoeken, spreads, soepen, hoofdmaaltijden en zelfs koekjes.

Misschien probeer ik ook nog een batch zoete Oost-Indische Kers Chips te bakken naar dit recept.

Wat doe jij met Oost-Indische Kers?

 

Boekbespreking: Planteneters, Elisabeth Van Lierop

Boekbespreking: Planteneters, Elisabeth Van Lierop, vegan recepten en duurzaam opvoeden, uitgeverij Lannoo*

*Uitgeverij Lannoo stuurde me dit boek op -- ik geef je mijn eerlijke mening. 

*Deze tekst bevat affiliate links: als jij op zo'n link klikt en besluit een aankoop te doen, ontvang ik een kleine commissie -- zonder dat jij er meer voor betaalt -- omdat ik je met de site heb doen 'kennis maken'. Het kost jou niks extra en je helpt me ermee om hier te kunnen blijven bloggen: alvast een grote dankjewel!

Planteneters is mij enorm goed meegevallen! Als vegan mama van een driejarige was ik heel benieuwd naar dit boek van Elisabeth Van Lierop: er bestaan (nog) niet zo veel naslagwerken over vegan en duurzaam opvoeden. 

Voor mij was Planteneters -- met zijn zorgeloze aanpak en de vele vrolijke foto's -- een echte verademing. Elisabeth, zelf mama van drie kinderen, benadrukt in haar boek vooral het aspect genieten. Dat woord, genieten, komt heel vaak voor. Er zijn weinig dessertjes waar nièt bijstaat dat je ze gaat moeten 'verstoppen' omdat ze anders dadelijk op zijn :)

Planteneters is niet enkel voor (vegan) ouders een zegen. Het is ook een ideaal kook - en leesboek voor studenten, kersverse vegans of iedereen die (wat vaker) plantaardig wil koken en die iets lekker wil eten.

De Recepten:

De recepten zijn op het eerste zicht heel eenvoudig.

En: eigenlijk is dat super aangenaam: alles is heel haalbaar, en toch origineel. Je hoeft er geen vijf uur voor in de keuken te staan of twintig vreemde ingrediënten in huis te halen. De gerechten zijn ook lekker: ze nodigen uit om te maken, net omdat ze zo makkelijk zijn en er zo heerlijk uitzien. 

Wij oogstten hier zowel bij man als kind al veel bijval met:

-Winterse Pindasoep (eiwitrijke pindakaas, kikkererwten èn spinazie gecombineerd in 1 maaltijd die onze zoon naar binnen lepelde, terwijl hij anders niet van soep noch kikkererwten noch spinazie houdt: yes!)

-Tahini Bliss Balls (tahini bevat veel calcium, onze kleuter lustte het eerst wel en dan weer niet. Ik was dan ook erg blij dat hij deze lekkere balletjes met veel plezier opsmikkelde.)

Bekentenis 1: ik deed 2 kleine aanpassinkjes: ik gaf de balletjes rozijnen 'oogjes' en ik vroor ze in, omdat hij dol is op bevroren dingen :)

Bekentenis 2: ik at zelf een groot deel van deze bevroren balletjes met oogjes op, omdat ik ze ZO lekker vond :)

Gepimpte Tahini Bliss Ball 'ijsjes' met rozijnen oogjes en mondjes :)
 

-de Wafeltjes (met chiazaadjes: heel eiwitrijk)

-Kik-Curry Spread, makkelijk, snel, voedzaam en door de gecrushte cashews: heel gewoon en toch origineel!

We zijn nog lang niet klaar met uitproberen, staan ook nog op ons lijstje:

-Pinda-Karamelspread voor op de boterham 

--Nutty Granola met calciumrijke tahini

-Ontbijttaart met polenta (origineel, toch?)

-Geroosterde Wortelen en Broccoli met Gebakken Amandelen

-Frambozen Citroen Cake

-Pulled Aubergine Shoarma

Informatief en To The Point

In Planteneters staan veel korte, maar erg treffende hoofdstukken rond duurzaam leven en respectvol opvoeden. Elisabeth neemt daarbij geen blad voor de mond: ze heeft geen schrik om harde waarheden over bv de visvangst te vertellen tussen de Kikcurry en de No-Tuna spread recepten door.  

Veel waarden en principes uit Planteneters leven wij met ons gezin ook na:

=>Wij eten vegan en vinden net als Elisabeth dat met zijn allen (vaker) plantaardig gaan eten een enorme weldaad voor mens, dier, en planeet oplevert. 

=>Ook wij eten seizoensgebonden en lokaal, liefst bio en fair

=>Wij geloven net zoals de Van Lierops dat je wel degelijk een verschil maakt als je vegan eet: alleen al voor de dieren. Start een golf, zegt Elisabeth, inspireer. Geef (leef) een goed voorbeeld, creëer een draagvlak: 'Dat is de enige manier waarop er ooit iets is veranderd.'

=>Ook voor ons gaan feesten over gezelligheid en samenzijn en niet over cadeaus: zie Kerst in een Zelfvoorzienende richting. Elisabeth tipt een aantal mooie alternatieven voor commerciële en vervuilende geschenken: geef planten, plantaardig lekkers, massages, of geef een ervaring -- ook een waarderingsbrief ipv een kerstcadeau vind ik heel origineel.

=>We creëren nieuwe duurzame en logische gewoontes: als we een uitstap maken, nemen we zelf herbruikbare drinkflessen/brooddoosjes/... mee, net als een Misschientje.

=>Net als Elisabeth zijn ook wij hier enorm fan van tweedehands en is quasi ons hele huis afkomstig van bij kennissen of uit de kringloop. Het is leuk èn duurzaam om spullen door te geven en circulair te maken.

-Als we al nieuwe kledij kopen (heel erg zelden), dan gaan we voor duurzaam, bio, vegan en eerlijk. Net als Elisabeth was ik onder de indruk van de documentaire The True Cost: zie De Veganist in de Kledingwinkel

-Ook ik droom van overal brede en veilige fietspaden. Op het platteland waar ik woon, is dat momenteel helaas niet de realiteit. Voor de veiligheid van mijn gezin kies ik daarom vaker voor de auto. In de stad is het makkelijker om een alternatief voor de auto te vinden, en daarom denk ik dat reizen en jezelf verplaatsen in de stad veel duurzamer kan dan op het platteland. Net als de Van Lierops kiezen wij voor dichtbij vakanties, wij vliegen niet: zie De Lucht Ziet Nooit Meer Blauw. 

-Veel van bovenstaande waarden komen terug in mijn post over Rondkomen Met een Klein Budget: als je bewust en eco leeft, geef je minder uit. Daardoor hoef je minder te gaan werken, en verkrijg je in de plaats daarvan Tijd (voor je gezin en je geliefden) en een groot gevoel van Vrijheid. Je kan leven op je Eigen Ritme, los van het in mijn ogen absurde ritme van onze huidige maatschappij. Bij elke aankoop zou je je kunnen afvragen: Wil ik dit steunen met mijn geld? Want je 'stemt' veel effectiever met jouw centen dan met dat eens-in-de-vijf-jaren briefje in het stemhokje.

Waar ik Elisabeth ook enorm om bewonder:

-Ze durft voor imperfectie te gaan: vroeger was ze strikt vegan, nu begrijpt ze dat het niet om perfectie gaat, maar om waarden. Wanneer je toont dat je als vegan ook wel eens uitzonderingen maakt, staan mensen meer open voor je filosofie rond vegan eten, is mijn ervaring.

-Ze is een voorvechtster van (lang) borstvoeding geven en maakt dit natuurlijke en levensnoodzakelijke fenomeen op heel spontane, vrolijke wijze minder taboe: respect!

-Ze durft het aan om heel zichtbaar te zijn, en is net daardoor een hip visitekaartje van de vegan eco beweging. 

-Ze toont hoe je respectvol met baby's en kinderen kan omgaan: iets wat ik heel erg belangrijk vind...

-Ze weet luchtige en zwaardere boodschappen op een zwierige, positieve manier te brengen, en leeft zo een heel mooi voorbeeld voor anderen.

Het deed me deugd om al deze ideeën en waarden zo to the point en ferm zonder dat het belerend wordt uitgelegd te zien in een hip boek.Voor vegan ouders zijn de hoofdstukjes over bv Wat als mijn kind vlees wil eten ook heel leerrijk en inspirerend.

Leuke quotes:

'Net zoals alle ouders willen wij het beste voor onze kinderen. Daarom voeden wij Nala en Iggy vegan op.'

'70% van de bevolking is na de kleutertijd lactose-intolerant -- melk is dus zeker niet goed voor elk.'

'Onze kinderen zijn lang niet de enigen die 'anders' eten': de wereld is veranderd en in elke klas zit er wel iemand die een bepaald dieet volgt vanwege geloof of allergieën.

Heel hoopvol tenslotte vind ik Elisabeths anekdote over de reactie van haar kinderen wanneer ze hen vertelt dat mama en papa vroeger wel eens dieren aten: 'Mama, bah!' roepen ze vol walging uit. Het is zo geruststellend om eens van een instagram icoon met duizenden volgers te horen hoe snel een nieuwe generatie kan wennen aan nieuwe manieren van leven en eten. 

=>Het is tijd voor een EVOLUTIE naar een plantaardigere manier van leven. En Planteneters kan je daar absoluut bij helpen. 

Elisabeth, mocht je dit ooit lezen: wanneer schrijf je een (prenten/kook?)boek over hoe je een kind op een respectvolle manier kan uitleggen waarom vegan eten een goede keuze is?!