vrijdag 21 maart 2014

Boekbespreking: Groenten in de hoofdrol door Peter Bauwens

Groenten in de hoofdrol - voedsel kweken voor de toekomst, door Peter Bauwens, uitgegeven bij Tirion Natuur

Telkens ik een boek van Peter Bauwens lees moet ik me inhouden - liefst wil ik me dan snel naar de winkel reppen om zo mogelijk het gehele assortiment van de Nieuwe Tuin aan te schaffen.  Bauwens is ofwel een goede marketeer (die prachtige foto's!  Die fantastische plantennamen!  Die suuupermooie zadenzakjes!) of een ware kunstenaar.  Of beide. 
Ook dit boek blinkt uit en betovert je met de gekende stijl: felwitte achtergrond, waardoor de gefotografeerde groenten en kruiden op de voorgrond er des te mooier uitspringen in al hun kleurigheid en mooite. 
Mijn god, hoe prachtig is toch de natuur!  Dat soort dingen wil je uitroepen bij het zien van die foto's...  Wat een kleuren!  Wat een veelheid aan diversiteit!  Hoeveel valt er nog te ontdekken!
Dit boek inspireert, informeert en amuseert.

"Groenten in de hoofdrol" is opgedeeld in drie hoofdstukken.
In "het nieuwe weten" vertelt Peter ons hoe we zelf een enorme impact op ons voedsel kunnen hebben: we kiezen helemaal zelf wat we eten.  De macht van de consument laat zich drie maal per dag - bij elke maaltijd, gelden.  Elke dag biedt aan iedereen de kans om zelf verandering in te zetten.

Een blije verrassing: Peter Bauwens, zelf een gepassioneerd vegetariër, pleit in dit boek voor meer plantaardig eten - het is "de meest logische en eigenlijk enige keuze voor de toekomst," o.a. omdat dierlijke producten enorm veel energie kosten en vervuiling veroorzaken. 
Nergens is deze tekst echter belerend of vermanend: Peter Bauwens benadrukt dat het hier om een keuze gaat.  Achterin het boek wordt nogmaals op erg aangename wijze uitgelegd dat iedereen zelf mag kiezen: de recepten mogen dan wel honderd procent plantaardig zijn, de lezer is vrij om, waar h/zij het nodig acht, zelf kaas, zuivel of zelfs vis of vlees toe te voegen.  De auteur wil enkel aantonen dat volledig plantaardig een (lekkere) mogelijkheid is. 
Een veel aangenamere aanpak dan die van Jenny Chandler, vind ik, die in haar boek "Peulvruchten" (zie bespreking) eerst een hoofdstuk wijdt aan de nadelen van vlees - en visconsumptie vergeleken met de voordelen van peulvruchten, om daarna een hele reeks recepten met "alles erop en eraan" (vlees en vis gecombineerd met peulvruchten) te publiceren.  
Het nieuwe weten focust verder op het waarom en hoe van vers, seizoensgebonden, minder maar kwaliteitsvoller, eerlijker, diverser en milieuvriendelijk - allemaal aspecten die je waar kan maken in een eigen tuin. 

Mijn enige teleurstelling bij het lezen van dit boek houdt verband met het stukje over gmo's.  Peter ziet zowel een toekomst voor het kleinschalig verbouwen van gewassen, de korte keten, als voor de grote industriële teelt van plantaardig voedsel.  Met behulp van technologie kunnen ook teelten op grote schaal schoner, energie-zuiniger en efficiënter worden.  Tot daar ben ik akkoord.  Maar daarna heeft hij het over genetisch aangepaste organismen.  We zien vaak enkel de horrorkanten van het gmo-verhaal, stelt hij, terwijl we de mogelijkheden ervan negeren.  Hogere opbrengsten en ziekte-resistente gewassen zijn zulke mogelijkheden.  Maar dat verhaal blijft voor mij in dit boek te vaag - ook al omdat ik deze mogelijke positieve kanten aan het gmo-vraagstuk (die trouwens ook via andere wegen bereikt kunnen worden) niet vind opwegen tegen de nadelen.  Veredelen: prima.  Maar in het DNA van gelijk welk levend organisme ingrijpen?  Nee.

In het tweede deel, "het nieuwe kweken," focust Peter op tal van frisse jonge projecten om op een alternatieve manier aan je eetbare planten te geraken.  Onder andere de fantastische Guy Dirix, plantenverzamelaar en beheerder van deze fijne website wordt voorgesteld, evenals een stadsmoestuin, een permacultuurproject en de historische kasteeltuin van Hex.  Ook CSA (iedereen zijn eigen groentenboer) en de Nieuwe Tuin zelf komen aan bod.  Zeker met het oog op de toekomst en de mogelijks stijgende zeespiegel vond ik de zilte groentenwetenschapper interessant.

In het derde deel, "het nieuwe eten" worden interessante groenten voor de toekomst uitgebreid besproken.  Elke plant krijgt een stukje geschiedenis mee, evenals informatie omtrent de voedingswaarde, hoe te kweken, wanneer te oogsten en uiteraard hoe te verwerken in gerechten.
De recepten zijn werkelijk super!  Oogstrelend, creatief, innovatief, en bijzonder vernieuwend.  Uit de recepten en de foto's in dit boek kan ik eindeloos inspiratie putten...  Mijns inziens legt Peter Bauwens hier eenzelfde verfijning en schoonheid in zijn recepten als diegene die de Japanse keuken karakteriseert.  Omdat hij het vaak over Japanse groenten en kookwijzen heeft, hoop ik van harte dat er gauw een Japans kookboek van zijn hand, met de "Bauwense touch" mag komen!
Die recepten...Heerlijk!  Wat te denken bv van edamame sushi, bladmosterdsoep, polenta met tuinbonen, quinoa tempura, bieslookpesto en pompoenbloemensoep?!
Zeer interessant vond ik te leren hoe je mosterdblad en stengelui kan drogen om op een nieuwe manier in de keuken en jaarrond te gebruiken, dat schorseneerbloem naar chocolade of vanille kan geuren, en dat sleutelbloempjes eetbaar zijn!  Handig en mooi is het hoofdstuk over kiemen.  Onkruid klinkt voor de auteur als "wilde groenten," waarmee je eveneens heerlijke gerechten kan bereiden.   
Omdat ik op deze blog (tot mijn eigen verrassing) merk hoezeer er gezocht wordt naar manieren om zelf quinoa te zaaien, kan ik aan al die zoekers dit boek aanraden: niet alleen krijg je een uitgebreide beschrijving van de zaaiwijze van het incagraan, er zijn ook prachtige foto's van diverse soorten quinoa, en recepten!
 
Het besluit van Bauwens is al even aangenaam om te lezen als het boek zelf.  De prachtige beelden, zo vertelt hij, dienen een doel: we eten met onze ogen, we zoeken schoonheid.  En schoonheid is belangrijk. 
De recepten zijn vegan omdat dit een logische keuze voor de toekomst lijkt.
En de informatie dient ter inspiratie: Peter Bauwens spoort je aan om zelf te beginnen met die tuin, alleen of samen, in de stad of op het platteland.
Laat je inspireren.
Laat je verleiden! 

Geen opmerkingen: