maandag 22 mei 2023

Boek Bespreking: Hoop, Een Kompas in Turbulente Tijden van Steven Vromman

Boek Bespreking: Hoop, Een Kompas in Turbulente Tijden van Steven Vromman*

*Sommige van de links in deze tekst zijn affiliatie links. Dat betekent dat ik mogelijk een kleine commissie verdien wanneer jij iets aankoopt op die sites. Jij betaalt geen cent extra via een affiliatie link, maar dankzij je steun help je me om hier te kunnen blijven bloggen: een grote dankjewel alvast!

Wat voor Toekomst gaan we tegemoet?

In een eerdere post besprak ik de toekomstverbeeldende roman Amor Mundi van Steven Vromman, vandaag bespreek ik zijn leidraad 'Hoop, een Kompas in Turbulente Tijden': over hoe we samen toekomstbestendig kunnen worden. Binnenkort post ik hier een interview met de auteur zelf. Meer info kan je alvast vinden op: turbulentetijden.info

Ik denk al veel langer na over hoe de toekomst op deze planeet er zal uitzien, en over of en hoe ik me op die toekomst moet/kan voorbereiden. 'Hoop' overstijgt het concept van preppen, want het betrekt de lokale gemeenschap.

De crisissen die de Aarde momenteel meemaakt zijn ongezien. Het verhaal van de door ons mensen veroorzaakte vervuiling en de gevolgen die daaraan vasthangen: da' s geen ontspannende lectuur. Net daarom willen zoveel mensen er niks over horen: ze steken hun kop in het zand, sluiten zich af. Steven Vromman probeert ook deze mensen toch nog te bereiken, met als hulpmiddel: flauwe moppen! 

En wat mij betreft werkt die humor: ik moest meerdere keren hardop gniffelen, en ik vind van mezelf dat ik een serieus iemand ben. 

Dit boek wil een anker zijn voor al wie ongerust is over de toekomst en richtlijnen wil: hoe nu verder? Wat kunnen we doen? 

Daarbij gaat het niet enkel over ons concreet voorbereiden met draaiboeken, voorraden en actieplannen, maar ook en vooral over hoe we onze mentale veerkracht kunnen opkrikken, zodat we de uitdagingen die op ons af gaan komen aan kunnen gaan. 

Mentale Veerkracht (her)Opbouwen

Eenzaamheid is een van de meest aanwezige kwalen in onze maatschappij. Vromman noemt het verdwijnen van onze sociale cohesie een van de globale risico's vandaag: net daarom is het NU het moment om ons Lokaal Sociaal Kapitaal op te gaan bouwen, om onze buren te leren kennen en te helpen.

Risico's voor de komende jaren uiteengezet in 'Hoop'...

Volgens Steven zitten we qua situatie momenteel in Code Geel, als we de coronabarometer toepassen op onze huidige toestand: het systeem vertoont barsten. Eerst was er de corona schok. Nu is er de oorlog en de energieprijzen. Onze overheid wekt weinig vertrouwen op, daardoor winnen extreemrechtse, polariserende partijen aan invloed. Er komen steeds vaker klimaatrampen voor: denk aan de hitte van vorige zomer, het lage waterpeil, de waterbom. 

Als we enkel, zoals onze overheid nu, aan symptoombestrijding van deze ernstige alarmsignalen doen ipv het hele systeem grondig te veranderen, dan komen we onvermijdelijk in de Rode Zone terecht. 'Dan riskeren we de ineenstorting van de beschaving.' Toch hebben we op elk moment keuzes. Het hele systeem veranderen is hard werken, maar moeilijk gaat ook, en de tijd dringt. 

Wat vandaag vanzelfsprekend is... Zou morgen zo kunnen zijn...

Hoe wil jij met deze beangstigende realiteit van een wereld in crisis omgaan, vraagt Steven. Kies je ervoor om:

1.Te vluchten

Persoonlijk vlucht ik absoluut: ik ben een nieuwsvermijder (ik schreef daar eerder over hier: Over je eenzaam voelen in je ecologische overtuiging). 

2.Te vechten

Ik 'vecht', eenvoudigweg door de keuzes die ik maak in mijn dagdagelijkse leven. Ik gebruik een composttoilet om drinkwater te sparen, ik eet vegan om dierenleed en vervuiling te voorkomen, ik kies ervoor om niet te vliegen, ik koop enkel bio groenten en fruit, ik steun waar mogelijk de lokale economie, ik koop enkel tweedehands kleren en als ik ze nieuw koop dan bio, vegan en fair. Ik kies ervoor om niet mee te doen aan de Rat Race (lees hier Praktische Tips om aan de Rat Race te ontsnappen!). En ik blog over al deze zaken in de hoop mensen te inspireren.

3.Te bevriezen

Ik bevries best veel: dan word ik moedeloos, down en bang en voel ik me alleen. Ik herinner me mijn complete ontreddering, wanhoop en verdriet toen onze tuin overstroomde. En dan was het water ons huis nog niet eens binnengekomen!

Steven Vromman stelt dat er een vierde reactie is om met de uitdagingen waar we voor staan om te gaan, namelijk:  

4.Te VERBINDEN: volgens Steven is Verbinden het sleutelwoord, gekoppeld aan Veerkracht en Voorbereiding

Samenwerken: dat is wat ons mensen als soort onderscheidt. Volgens zenmeester Thich Nhat Hanh zijn we allen een: we vormen één organisme, dit is het inter-zijn. Schaden wij de planeet, dan schaden we onszelf. 

Het is hoog tijd om onze talenten te bundelen. En om in Vertrouwen te investeren, want wie je vertrouwt, zal je sneller helpen.

Enkele tips, uiteengezet in 'Hoop'...

Emoties Accepteren, Uiten en Delen. 

Steven vertelt hoe belangrijk het is om je gevoelens over de toestand van de Aarde te delen met anderen: je verdriet, je angst en je woede -- dat kan bv in Rouwcirkels.  Zo creëer je Actieve Hoop, door samen veerkracht op te bouwen. Extinction Rebellion organiseert regelmatig cirkels.

Zelf organiseer ik af en toe Vrouwencirkels (When the Women gather, the World will Heal) en er bestaan talloze organisaties die hetzelfde doen, zie bv de vzw vrouwencirkels.be en mannencirkels. Misschien voel je je geroepen om zelf een cirkel of een buurtbijeenkomst te organiseren -- ook dan biedt 'Hoop' je tips!

Hoe kunnen we ons Voorbereiden op Toekomstige Crisissen? 

Onder de noemer Voorbereiding bespreekt Steven wat je allemaal concreet kan ondernemen om voorbereid te zijn in geval van: overstroming, hittegolf, droogte, koude, brand, stroomstoring, een nucleaire ramp, en wat te doen als je moet vluchten. 

Je Lokale Netwerk Opbouwen is onontbeerlijk in elke crisissituatie, ivm voedsel, spullen en zorg. Volgens Rutger Bregman (De meeste mensen deugen) komt in noodgevallen net het beste in mensen naar voren: mensen willen elkaar helpen. 

Wacht echter niet tot iemand anders initiatief neemt: zet zelf de eerste stap. Een quote uit de (erg mooie) film The Green Book: The world is full of lonely people afraid to make the first move


Bij het opbouwen van netwerken vormen kinderen vaak de 'lijm' die ons verbindt: door hun ongedwongenheid leggen we vaker en sneller contacten. Mensen met kinderen kunnen elkaar leren kennen en 'village dates' organiseren: Lynn Geerinck nam hiertoe een prachtig initiatief, lees er alles over op haar site Village Dates

Voor wie geen kinderen heeft, kunnen gemeenschappelijke doelen of interesses de 'lijm' vormen. Er bestaan allerlei initiatieven zoals Hoplr, Helpper, Vamilie.nl die je kunnen helpen om je te verbinden met je naaste buren. Zeg je buren gedag. Doe aan random acts of kindness. Er zijn zelfs mensen die brood bakken voor hun buren en daar een kookboek over schrijven! Als je iemand kan helpen of je buurt mooier kan maken, doe dat dan!

Nieuwe Verhalen Creëren

Quote uit Hoop: 'De grootste hindernis om tot daadwerkelijke veranderingen over te gaan, is wellicht het gebrek aan voorstellingsvermogen': we zitten vast in verhalen die we onszelf vertellen, we zien niet dat er andere mogelijke toekomsten zijn. 

Oplossing voor deze impasse: doe niet niks, blijf niet bij de pakken zitten, maar doe datgene waar je in gelooft, en doe het in je eigen leefomgeving en met gelijkgezinden

Vromman stelt je volgende vraag: wat is jouw rol in deze cruciale tijd, deze omkantelingsperiode? Jij bent de verandering, wat je ook kiest! Hij biedt richtlijnen om je ikigai te bepalen: jouw hoogstpersoonlijke reden van bestaan, de rol die jij in de wereld te spelen hebt, opdat we samen meer goede impact te hebben: wat kan je goed, waar haal je plezier uit, wat heeft de wereld op dit moment nodig, en waaruit kan je een inkomen halen. 

Bij het boek zit een handig actieplan, je kan daarmee testen of je klaar bent voor woelige tijden, en je kan mogelijke concrete acties plannen.

Ter inspiratie: Deze acties wil ik nemen na het lezen van dit boek:

-mijn tanden laten nazien en mijn ogen (nog iets dat ik vaak uitstel)

-een Lokaal Netwerk opbouwen

-een katadyn pocket waterfilter kopen

-ik leg een voorraad blik en bokaalvoedsel aan, ik ga binnenkort dieper in op dit soort van concrete voorbereidingsmaatregelen in een blogpost: 'we moeten het eens over preppen hebben'

-ik haal zandzakken in huis

-ik lees Rutger Bregmans boeken Gratis geld voor iedereen en De meeste mensen deugen (staan al erg lang op mijn te lezen lijstje)

-ik plant een walnoot aan (is heel belangrijk bij voedselbevoorrading)

-ik plak noodnummers (opnieuw) duidelijk zichtbaar in huis op: 100, 112 (brand en ambulance) , 101 (politie)

Las jij dit boek? Wat vond je ervan? Hoe bereid jij je voor op de toekomst?




Geen opmerkingen: