zondag 20 december 2015

Ecologische gewoontes uit india

India is misschien niet het eerste land waar je aan denkt wanneer je het over ecologisch leven hebt.
En het is waar: er is veel vervuiling in India.  Vreselijk drukke, lawaaierige en stinkende grootsteden ginder, waar geen vuilnisbakken laat staan vuilnisophaaldiensten zijn en waar mensen met hun afval simpelweg kleine vuurtjes stoken.
De geur van brandend plastic is heel typisch, ginds...
Het ontbreken van een goed plan voor afval in India zorgt voor tragische toestanden.  Wij zagen guesthouse eigenaars die de flessen plastic die de toeristen meebrengen eenvoudigweg dumpten in een kloof in een bos (zelf gebruikten wij een waterfilter in India).  Met elke nieuwe reiziger groeit de berg plastic flessen aan.
In de Himalaya probeerden we ons afval mee terug te nemen naar de grootstad, maar we zagen meerdere keren hoe lokale mensen hun handen warmden aan vuurtjes van plastic en voedingsverpakkingen, of hoe eetstalletjes eigenaars verpakkingsafval begroeven.



Voor de moderne economie en het kapitalisme hun intrede in India deden, volgden de mensen ginds echter een aantal heel mooie, heel duurzame manieren van leven.

Onlangs had ik het hier over mijn ecologische lunchbox, een tiffinpotje afkomstig uit India, en over de kunst van het met je handen eten
Maar dat zijn niet de enige eco gewoontes die de indiers hebben!

Zo is er ook nog het aardewerk kopje waarin veel theestalletjes nog steeds hun chai serveren.  Een mooi, eenvoudig kopje van rode gebakken klei is dat, en wanneer je je thee ophebt mag je het gewoon op de grond in scherven laten vallen.  De klei vergaat weer, en deze traditionele kopjes zijn zoveel mooier en beter dan de goedkope plastieken tassen die de mensen tegenwoordig gewoon op straat gooien, bij gebrek aan vuilnisbakken...
Niet alleen drank wordt ecologisch geserveerd - ook voor eten bestaan er duurzame en natuurlijke verpakkingen in India.  In het Zuiden serveert men de hoofdmaaltijd op een bananenblad.  Mooi, en je hebt minder afwas!  In treinstations en op festivals kan je dan weer heerlijke linzenschotels lepelen uit bakjes die kunstig gevouwen zijn van bladeren. 
Ik weet niet welke bladeren men gebruikt.  De bakjes zijn niet honderd procent waterdicht - na een tijdje wordt het blad vochtig door de saus.  Maar tegen dan heb je je maal al op!  Wil je wat foto s zien, klik hier.

Een beetje een taboe onderwerp: in India gebruiken veel mensen water en hun linkerhand in plaats van toiletpapier om zichzelf te reinigen!  Een heel ecologische gewoonte, want wij in het westen spoelen hele bossen aan papierpulp door ons toilet.  Natuurlijk is papier gelukkig een hernieuwbare bron, maar toiletpapier moet ook nog eens verpakt worden (in plastic) en vervoerd...
Hoe gaat dat dan?
Toen ik door India reisde vond ik het eerst maar een vieze gewoonte, je wassen met je hand na de toiletgang. Ik schrok toen ik hoorde dat Indiers op hun beurt ons wcpapier een vieze bedoening vinden!  Ze vinden dat papier niet even efficient reinigt als water, en daar hebben ze gelijk in.  Stel je de volgende situatie voor:
je loopt blootsvoets over het strand van de zon te genieten tot je plots...  in een smeuige hondendrol stapt.  Wat doe je: veeg je de hondenkaka weg met wcpapier, of zorg je ervoor dat je alles met water wegwast?
Na die vergelijking wist ik het wel: Indiers hebben wat mij betreft gelijk.  Tenslotte was je daarna uiteraard ook je handen met zeep.
Het enige wat ik nooit begrepen heb, is hoe ze dat met hun ondergoed doen.  Als je je namelijk met water wast na een toiletbezoek, ben je nooit volledig opgedroogd.  In de warme streken is dat geen probleem, maar de Indiers in de koudere bergstreken hebben dezelfde toiletgewoonten!  Hoe doen ze dat toch??
Verder is de houding van Indiers op het toilet misschien dan niet per se ecologischer, maar wel ergonomischer: zij hurken.  Dat hurken is voor je lichaam veel natuurlijker en veel gezonder dan ons zitten...

Verder was het in de traditionele Indische samenleving, en ook nog een beetje vandaag, heel gewoon dat andere levende wezens een soort dierenopruimingsdienst vormen: los rondlopende koeien, honden, geiten en zwijnen genoten van restjes afval of van doorweekte leaf plates.  Tegenwoordig hebben veel van die loslopende heilige koeien echter vaak last van ernstige kwalen aan de maag, omdat zij te veel plastic zakjes hebben opgegeten...

Heel wat Indiers eten traditioneel gezien vegetarisch.
Ga je op restaurant, dan krijg je een menu dat onderverdeeld is in "veg" en "non-veg": meteen blijkt hoe normaal vegetarisch eten ginds is: vlees wordt op het menu met niet-vegetarisch aangeduid!
In de winkel kan je als veggie gerust zijn: op alle producten waar vlees in zit, staat een rood bolletje op de verpakking.  Heeft de verpakking een groen bolletje, dan is het vegetarisch!  Voor vegan bestaat er wel nog geen apart teken.  Een restaurant dat zich aanprijst als "pure veg" serveert geen eieren, maar er kan wel nog zuivel in de gerechten verwerkt zijn.
De Indische keuken die het dichtst bij veganisme staat, en de religie die het meest bij een veganistische levenswijze aanleunt, is die van de Jains

Ook heel handig en logischer vind ik het feit dat Indiers geen "ten minste houdbaar tot" datum op hun verpakking zetten, maar dat zij in de plaats daarvan een "geproduceerd op" datum op het product stempelen.  Zo kan je zelf uitrekenen tot wanneer iets goed blijft.  Een dergelijke maatregel zou hier in het westen veel voedselverspilling en "skip" (zie mijn tekst over modern aren lezen, oftewel voedsel redden van de verspilling).

Heel veel mensen hebben geen koelkast in India.  Daar hebben ze het geld niet voor.  Maar...  ze overleven toch zonder, terwijl het ginds veel warmer kan zijn dan bij ons!  Hun koelkastloze bestaan inspireerde mij en mijn vriend alvast om zonder koelkast te leven.  

Het is niet zo dat er geen dieren lijden in India.  Veel dieren zitten in veel te kleine hokken, ossen en paarden worden nog gebruikt op het land, honden worden steevast verjaagd met keien.  Maar doordat er zo veel dieren los over de straten (mogen) lopen, vind ik wel dat er een ander soort respect voor dieren is, ginds, dan in het westen.  Hier zou je je  niet kunnen inbeelden dat een bus moet wachten tot een koe de weg is overgestoken, of dat je als marktkramer je stalletje moet beschermen tegen bananenstelende apen, maar in India is dat normaal.  Mensen houden er meer rekening met andere wezens dan wij, vind ik.  Misschien heeft het te maken met het feit dat heel wat dieren een heilige status toegediend krijgen: koeien, apen, ratten, zwijnen, slangen, ...  


Geen opmerkingen: