zondag 20 april 2014

Honing oogsten uit een top bar hive

Gisteren hebben we voor de allereerste keer honing geoogst!
Het is nu het vierde jaar dat we bijen houden.  Ons eerste volk is helaas na de eerste winter gestorven.  In de zomer van dat jaar kregen we een zwerm van een vriendin, en die gaat nu haar derde jaar in, gezond en wel.
Waarschijnlijk hadden we al eerder kunnen oogsten, maar we houden onze bijen niet in de eerste plaats voor de honing, en bovenal wilden we zeker zijn dat ze sterk genoeg zijn.
We wilden niet te veel honing oogsten om ons volk niet te verzwakken.  Eén raat was ruim voldoende.  Achteraf bleek deze 2.8 kilo te wegen!

Een voordeel van een top bar hive is dat je er mondjesmaat uit kan oogsten.  Bij mooi weer kunnen bijen vijf kilo aan nectar per week verzamelen!  Ga echter niet boven vijf kilo oogst - je kan beter de oogst spreiden, en bv bij de zomerdracht nog eens een raat oogsten.
Hoe je die raathoning verwerkt vertel ik een volgende keer!
Ik kan wel al vertellen dat de honing de beste is die ik al ooit geproefd heb.  Eigenlijk vind ik honing pur sec niet eens zo geweldig van smaak.  Deze honing echter was bijzonder licht en verfijnd - simpelweg heerlijk!
Ik hoop hiermee mezelf van hooikoorts te genezen - ik laat nog weten hoe dat verloopt!
Tot slot nog even dit.  Het is heerlijk om je eigen honing zomaar uit de tuin te kunnen plukken.  Maar mijn vriend en ik leven grotendeels veganistisch.  We zijn veganisten in de zin dat we nooit dierlijke producten kopen.  We willen met ons geld de vee industrie (die in onze ogen verwerpelijk is) absoluut niet steunen.
Daarin zijn we principieel.
Tegelijkertijd houden we onze eigen kippen, loopeenden en bijen - we zijn dus atypische veganisten.  We eten van onze dieren de eieren, en nu ook de honing.  In ruil proberen we hen een goed en gelukkig leven te geven.  De "producten" die onze dieren leveren, zijn niet het hoofddoel waarom we hen "houden".  Onze kippen, bijen en eenden vervullen verschillende functies. 
Hoe meer ik over het traditionele imkeren lees, hoe meer ik begrijp dat veganisten weigeren honing te eten.  Honing is bij die manie van imkeren het hoofddoel, en de bijen zijn vaak slechts machines.  De bijen worden aangepast aan onze behoeftes.
Zelf ben ik met imkeren begonnen, o.a. om de bijen te helpen.  Ik wilde bijen houden op een bijvriendelijkere manier.  In ruil voor een goede huisvesting en zorg vind ik het ok als ik af en toe een raat met honing, was en propolis oogst.
Maar zelfs bij deze bijvriendelijkere methode van imkeren vallen er slachtoffers.  Enkele bijen raakten geplet.  Anderen werden onder gemorste honing bedolven.
Het is dus niet mogelijk om honing te oogsten zonder dat er doden vallen onder de bijen.
Ik vind dat erg moeilijk om te aanvaarden.  Je zou kunnen zeggen dat er elke dag bijen sterven, die opgehapt worden door vogels, of gevangen door een spin, of die tegen een autoruit crashen.  Je zou ook kunnen zeggen dat de bijen één organisme zijn, in plaats van allemaal aparte individuen.  Geen enkel bij kan immers in haar eentje overleven.  Door een raat te oogsten schaad je dus het organisme zelf niet, hoewel er enkele slachtoffers vielen.
Toch blijft het moeilijk.  

Hoe oogst je honing uit een top bar hive?

Voorwaarden:
1.Het volk moet sterk zijn.  Er is een goede flow aan de ingang, er wordt veel stuifmeel binnengebracht, de bijen zijn actief, en ze zijn niet verzwakt door bv varroa.
2.Het weer moet goed zijn.  Niet alleen op de dag dat je oogst, het moet ook zeker zijn dat de bijen na je oogst in de komende weken veel reserves kunnen binnenhalen.
3.Het volk mag nog niet in zwermstemming zijn.  Mijn kast zat in feite erg vol met bijen, maar de weksters haalden nog actief stuifmeel binnen.  Er zijn al darren te zien, maar de zwemstemming zal, vermoed ik, pas binnen enkele weken beginnen.  Door nu, voor de zwermstemming, te oogsten, begeleid ik de bijen in hun proces.  De vrijgekomen plaats (wij hebben ook twee extra raten bijgegeven aan hen) zullen ze nu actief vullen vooraleer ze gaan zwermen.
4.Je oogst best in de namiddag.

Nodig:
1.Uitrusting kledij:
-een jeans
-sokken die je over de jeans trekt
-laarzen
-een regenbroek (gegarandeerd geen angel die hierdoor raakt)
-een imkerspak
-handschoenen
2.Uitrusting om te oogsten:
-een spatel of schroevendraaier, om de latten los te wrikken
-een mes of iets dergelijks, om de raat mee van de randen van de kast te snijden, en uiteindelijk ook van de toplat
-een plantenspuitertje gevuld met regenwater
-een brede emmer of schaal met deksel
-een veger of een ganzenveer om de bijen van de raat te vegen
-eventueel: een weegschaal
-gewenst: een helper!
Hoe oogst je honing uit een top bar hive?
1.Doe je uitrusting aan.
2.Verzamel je gereedschap.
3.Neem het dak en de isolatie van je top bar hive kast af.  Werk langzaam en rustig.
4.Wrik voorzichtig de toplatten aan de kant waar je wil oogsten los.  Neem onbevolkte toplatten achter het volgbord (follower board, het houten tussenstuk) voorzichtig weg.
5.Kijk even hoe het met de stemming van je bijen gesteld is.
6.Wrik heel langzaam een bevolkte toplat op een kleine spleet open.  Het licht valt nu in het bewoonde gedeelte van de kast.  Let op de stemming van de bijen.  Benevel degenen die komen kijken eventueel zacht met regenwater.  Zijn de bijen agressief en "bruisen" ze, kies er dan voor om een andere dag terug te komen.
7.Snij de raat los van de kanten en hef voorzichtig de toplat uit de kast.
8.Borstel voorzichtig de bijen op de raat er af.
9.Wanneer de raat bij-vrij is, leg je hem snel in de emmer, en doe je het deksel erop.
10.Eventueel gemorste delen leg je gewoon in de kast.  De bijen ruimen alles netjes op.

2 opmerkingen:

Unknown zei

Jammer uw vooroordeel over imkers. Het is naief om een groep mensen te veroordelen vanwege het het vooroordeel van een andere groep. Bet zou m.i. beter zijn eerst eens te kijken bij verschillende imkers
Het zal u waarschijnlijk verbazen hoe verschillend imkers onderling zijn


Krol zei

U hebt gelijk als u vindt dat ik in de tekst traditionele imkers over 1 kam scheer. Ik heb heel wat traditionele imkers aan het werk gezien. Zij waren allemaal gefascineerd door bijen. Toch vind ik het jammer hoe de honing schijnt te primeren. Het gaat niet goed met de bijen. ondertussen zijn wij hier gestopt met oogsten — we laten de bijen volledig doen. Tot nu toe zijn ze gezond, en we hopen dat dat zo blijft.