zondag 27 november 2022

Boekbespreking: In het Wild Geplukt, Lieve Galle, Uitgeverij Sterck & De Vreese

Boekbespreking: In het Wild Geplukt, Lieve Galle, Uitgeverij Sterck & De Vreese

Zelfvertrouwen en ik, dat is een beetje een dingetje. Eigenlijk heb ik deze blog, De Zelfvoorzieningsbijbel, nooit echt serieus genomen. Ik ging er altijd van uit, dat niemand zou lezen wat ik hier schreef. Toch bleef ik teksten posten: enerzijds omdat ik schrijven èn experimenteren in huis, tuin en keuken leuk vind, anderzijds in de hoop dat iemand, misschien, iets aan de info heeft.

Het was dus met enige schroom dat ik Lieve Galle, een Wildplukster met ervaring -- zie haar mooie site Wild Plant Forager, om een recensie exemplaar van haar boek In Het Wild Geplukt vroeg - om te bespreken op mijn blogje.

Je kan je mijn verbazing en vreugde indenken toen ik Lieves lieve antwoord kreeg: 'Het zou me een eer zijn, want ik volg je blog al jaren!'

En toen ik het boek in de bus kreeg, en de mooie opdracht 'Volg je wilde hart' las, kwam die echt binnen. Want dat doe ik, met deze teksten, of iemand ze nu leest of niet: ik volg mijn wilde hart. Dit is wat ik echt graag doe: schrijven, koken, experimenteren, ideeën uitwerken, creëren, en ervaringen delen.

Ik ga weer meer tijd steken in deze blog! Als je wil, kan je je bovenaan inschrijven voor De Zelfvoorzieningsbijbel nieuwsbrief, en ik sta nu ook op instagram: @dezelfvoorzieningsbijbel

Tot daar het stuk over zelfvertrouwen en je wilde hart volgen, nu komt de boekbespreking! Hoewel ik dit boek opgestuurd kreeg, geef ik je mijn eerlijke mening.

Boekbespreking: In het Wild Geplukt, Lieve Galle, Uitgeverij Sterck & De Vreese

Het is zo hartverwarmend en mooi om, telkens opnieuw, te merken hoezeer de natuur ons blijft inspireren. Zelfs als je een ervaren wildplukker bent: je kan nog altijd zo veel bijleren! 

 Ik viel van de ene verbazing in de andere, tijdens het lezen van dit boek. Ik vind In Het Wild Geplukt heel erg de moeite waard:

            Niet alleen vanwege de vele interessante weetjes rond wilde planten, zoals (en ik noem er hier slechts enkele uit het boek):

-dat weegbree 12.000 jaar geleden al gegeten werd, en dat weegbree bloemknopjes als champignon smaken!

-dat bijvoet in Korea en in Japan in zoetigheden verwerkt wordt!

-dat je het sap van veldzuring als een lokaal alternatief voor citroensap kan gebruiken, en dat het ook heel dorstlessend werkt in zelfgebrouwen limonades!

-dat je de zaden van melganzevoet zou kunnen poffen, net als quinoa of gierst!

-dat de bloempjes van het knopkruid naar kokos smaken!

        ...Maar ook omwille van de stemmige foto's, zoals bv deze van het Botanisch Water:


        ...En zeker omwille van de originele, creatieve recepten -- wat dacht je bv van:

-paars appelsap (gekleurd met kaasjeskruidbloemen)

-wilde limonades

-groen ijs! Ik dacht echt dat ik bij mijn post over Nice Cream zelf maken zowat alle bestaande smaken had genoemd, maar aan het toevoegen van wildpluk planten: daar was ik niet opgekomen!

-sportdrank met rode klaver

-brandnetelgomasio

        ...Omwille van het mooie taalgebruik, de fijngevoelige verhalen rond wilde planten, en de interessante inhoud tout court:

 -Wildplukken zit in ons DNA: onze voorouders deden het vroeger en voor ons vandaag vervult het een instinctieve gewoonte

-Wilde planten vormen de missing link in ons moderne voedingspatroon. Ze zijn nooit veredeld, ze zijn enorm sterk, ze groeien overal, ze bevatten zeer veel voedingsstoffen, en ze zijn voor iedereen beschikbaar, want gratis. 

-Het eten van Wilde planten is SUBVERSIEF! Een filosofie die aansluit bij die van fermenteerkoning Sandor Katz: zelf je voedsel verbouwen en het fermenteren -- en ook zelf je voedsel plukken -- is een revolutionaire daad. Door in je eigen lokale voedsel te voorzien en door te fermenteren creëer je daadwerkelijk een eigen cultuur, een eigen stem. Je bent dan onafhankelijk van pesticiden, vervuilend transport, en van verpakking.

        ...En tenslotte omwille van het heel erg aangename praktische advies om met één à twee wilde planten per keer te beginnen. Slow Wildplukken: laat je niet overweldigen door het aanbod aan planten en aan recepten, maar begin langzaam. Leer planten echt kennen, eentje per keer.  

Lieve Galle lijkt me een heel gelukkig mens te zijn, met de mooiste job ter wereld. Naast de talloze workshops, de wildpluk jaaropleiding -- de kennis delen en het samen planten ontdekken -- vervult ze met dit boek haar missie: om mensen weer te verbinden -- met de wilde planten, met de dieren, met de wilde natuur, met elkaar, en met onze eigen wilde natuur. 

Dankjewel Lieve voor dit fantastische boek, dat me allerlei ideeën opleverde. 

En aan alle wilde lezers hier: Volg jullie wilde hart!

zondag 20 november 2022

Wereldtoilet Dag en het Compost Toilet

Wereldtoilet Dag en het Compost Toilet 

 

Voor deze post werd ik geïnspireerd door de nieuwsbrief van ecotoilet: zij maken prachtige houten composttoiletten. 

Wij gebruiken al jaren twee composttoiletten thuis: eentje binnen in onze badkamer, en eentje buiten in de tuin, voor het mooie uitzicht! We doen ons best om zo eco en zelfvoorzienend mogelijk te leven. We hebben ook een 'gewoon' toilet: dat spoelt op regenwater door. 

Ik denk dat we hier thuis de meeste vervuiling voorkomen door: 1)vegan te eten, 2)zo weinig mogelijk nieuw te kopen, 3)niet te vliegen, en 4)ons compost toilet te gebruiken, want zo besparen we gigantisch veel drinkbaar water en creëren we onze eigen waardevolle compost voor in de moestuin.  

Gisteren, 19 november 2022, was het Wereld Toilet Dag

Er zijn wereldwijd miljarden mensen die het, elke dag opnieuw, zonder degelijke sanitaire voorzieningen moeten stellen. Kan je je dat voorstellen: dat je geen wc hebt, ook geen openbaar toilet, niks???

Toen ik door India reisde, heb ik met eigen ogen kunnen zien, hoe mensen gewoon langs de treinsporen hurkten, en vriendelijk, mèt blote billen, naar me wuifden wanneer de trein voorbijreed. In dorpen en steden heb ik open riolen gezien en geroken. Ik zag stranden waar de drollen van de dorpelingen door de golven werden mee gespoeld.

Onhygiënische omstandigheden, zoals wanneer je je behoefte ergens in het openbaar moet doen, veroorzaken ziektes. En die ziektes veroorzaken naast massale vervuiling van de grond wereldwijd ook massale sterfte

Wat een ellende.

Wereld Toilet Dag wil dit probleem aanpakken: ze willen veilige toiletten voor iedereen tegen 2030.

Echter: 4,2 miljard toiletloze mensen tegen 2030 een westers toilet dat je met drinkbaar water doorspoelt bezorgen: in tijden van klimaatverandering gaat dat eerder voor een watertekort, en voor nog meer ziekte, armoede en sterfte zorgen dan voor een oplossing. 

Want:

-bouw maar eens westerse toiletten voor zo'n gigantische hoeveelheid mensen: veel materiaal, veel geld, veel mankracht nodig -- ook gespecialiseerde mankracht. 

-Veel tijd nodig dus: 2030 als doeljaar lijkt me bovendien veel te laat: the time is now: we moeten NU iets doen.

-voorzie al die mensen ook nog eens van water om die toiletten mee door te spoelen, en van riolering

-een toilet dat je met regenwater kan doorspoelen zou misschien een tussenoplossing kunnen vormen, maar: niet op plaatsen waar er geen regen valt... En door de klimaatverandering zijn er helaas meer en meer plekken waar er geen regen valt. 

De doelstelling van WTD lijkt bijna onhaalbaar... 

Maar, als we van het probleem nu eens een Oplossing maakten? 

Bestaat er een betere, haalbaardere, goedkopere en milieuvriendelijkere oplossing?

Ja: het composttoilet.

Een composttoilet voor 4,2 miljard toiletloze mensen als doelstelling op korte termijn is veel beter, want:

-lokale mensen kunnen het zelf, met weinig materiaal en weinig gespecialiseerde kennis bouwen: het is goedkoper, het is veel minder technisch, het werkt onmiddellijk.

-bij een composttoilet gebruik je geen (drinkbaar) water, en je spoelt het menselijke afval ook niet weg: er is dus minder vervuiling van grond en water (zeeën en rivieren) en gigantisch veel minder verspilling van drinkwater

-Een composttoilet zorgt zelfs voor lokale winst: met behulp van haksel, mulch, bladeren, zand, enzovoort kunnen lokale voormalig toiletloze mensen hun eigen afval omtoveren tot vruchtbare landbouwgrond: geen kunstmatige dure en vervuilende meststoffen meer nodig.

Taboe?!

In grote delen van de wereld, zoals in China en Noord-India, werd vroeger menselijk afval gecomposteerd tot meststoffen voor op de akkers. Heel vroeger werd het ook bij ons gedaan: mijn moemoe had nog een 'huiske'. 

=>Trek je je neus op bij deze info? Kom dan eens langs, hier op de boerenbuiten, bij ons: als de boer zijn land bemest, met stront vol resten van antibiotica van varkens die hun ellendige leven lang opgesloten zitten in megastallen. Ik kan je vertellen: ons composttoilet ruikt STUKKEN beter dan die mest. 

Ik blogde jaren geleden al over composttoiletten, omdat ik er zo enthousiast over ben. Tegelijkertijd is het een van de onderwerpen op deze blog waar ik me het meest ongemakkelijk over voel(de). 

Omdat ons westers met drinkwater gespoelde, schone (op het eerste zicht dan, want je ziet de vervuiling die het veroorzaakt niet) toilet zo heel anders is dan het hele compostwc verhaal. In 2015 schreef ik hier over het taboe aspect van de compost wc

Ondertussen is er heel wat veranderd: gelukkig! Meer en meer mensen kiezen voor een composttoilet. Er zijn firma's die ze voor je bouwen, workshops die je kan volgen om ze zelf te maken, boeken, zoals The Humanure Handbook, die je kan lezen. 

De mooiste bevestiging die ik kreeg dat het composttoilet niet langer een taboe is, kreeg ik van Sandra van Villa Vanzelf. We ontmoetten elkaar op een Shut up 'n Write event, en babbelden even over waar we zoal over schreven. Ik vermeldde dat ik een blog bijhield.

Toen ze geïnteresseerd 'Waarover blog je?' vroeg, begon ik me alweer half te schamen. 

'Over zelfvoorzienend leven,' antwoordde ik dus -- en ik verzweeg het composttoilet.

'Oh, wat leuk,' zei ze, 'Mijn man geeft workshops rond hoe je je eigen compost wc kan bouwen!'

Dus: vanaf nu, nu Wereld Toilet Dag 2022 gepasseerd is, zijn compost wc's niet langer taboe, mensen!

 Installeer er een! Koop er een! Maak er een! Overtuig de VN van het belang van compost wc's! 

Of stuur een mail met je positieve ervaringen en al je compostwc enthousiasme naar info@wereldtoiletdag.nl

Wil je meer lezen?

Hier deel ik onze ervaringen over ons composttoilet binnen, en het composttoilet in de tuin.

Op de site van Villa Vanzelf lees je ervaringen van anderen met composttoiletten (ik sta er ook tussen, hier!) en je kan je er inschrijven voor workshops om je eigen compostwc te bouwen. 

Op de site van ecotoilet kan je mooie compostwc's bestellen. Je vind er ook hun nieuwsbrief, die mij inspireerde om deze tekst te schrijven.

Hier lees je Hoe jouw stoelgang de wereld kan redden: een artikel van LowTech Magazine. 

Heb jij al een composttoilet? Wat zijn jouw ervaringen ermee?



zondag 13 november 2022

Zelf vanillesuiker maken, vier manieren!

Zelf vanillesuiker maken, vier manieren! 

Echte vanille is onevenaarbaar -- die volle smaak, die zwarte spikkeltjes...

Groot nadeel: echte vanille is erg duur. Een vanillestok is eigenlijk de gedroogde stamper van een speciale orchidee: vandaar de prijs.

Kan je zelf, vertrekkende vanuit echte vanille stokken, een vanille-suiker of vanille-extract maken met behoud van smaak, om de kosten wat te drukken?

Absoluut

Hieronder volgen vier manieren om je eigen vanillesuiker te maken. Klassieke manieren zijn om vanille te verpoederen in suiker of om vanillestokken op alcohol te laten trekken, maar ik geef hier nog twee nieuwe, originele methodes mee om je eigen vanille smaakmaker te maken!

Zelf vanillesuiker maken, vier manieren!

Manier 1: Zelf vanillesuiker maken met gewone suiker of kokossuiker

Nodig:

-1 echte vanillestok

-500g suiker: je kan kiezen voor witte of bruine suiker, en zelfs voor kokossuiker

-glazen afsluitbare pot

-mes en snijplank

-blender

Hoe maak je het?

1.Snij de vanillestok in de lengte doormidden: het merg binnenin geeft de meeste smaak. 

2.Snij vervolgens in kleinere stukjes om het je blender wat makkelijker te maken.

3.Doe suiker en vanillestok stukjes in de blender.

4.Maal fijn. Het hoeft geen bloemsuiker te worden: het is niet erg als er kleine stukjes stok in de suiker blijven zitten.

5.Doe in afsluitbare glazen pot.

6.Wacht twee weken en roer af en toe om: zo kan de smaak goed intrekken.

Manier 2: Zelf vanille-extract maken met rum of vodka 

Nodig:

-1 vanillestokje

-250 ml rum of vodka, liefst bio, mag ook minder zijn

-afsluitbare pot of glazen flesje

-mes en snijplank

Hoe maak je het?

1.Snij de vanillestok overlangs in twee.

2.Snij de stukken klein.

3.Giet de alcohol in het flesje.

4.Doe de stukken stok in het flesje en zorg dat ze onderstaan.

5.Zet op een donkere plek weg.

6.Laat twee weken trekken voor gebruik.

7.Vul naar believen bij met nieuwe alcohol.

Vanillestokjes...

Manier 3: Zelf vanille-extract maken met ahorn of agavesiroop

Nodig:

-1 vanillestokjes

-250 ml ahorn of agavesiroop, liefst bio, mag ook minder zijn

-afsluitbare pot of glazen flesje

-mes en snijplank

Hoe maak je het?

1.Snij de vanillestok overlangs in twee.

2.Snij de stukken klein.

3.Giet de siroop in het flesje.

4.Doe de stukken stok in het flesje en zorg dat ze onderstaan.

5.Zet op een donkere en koele plek weg.

6.Laat twee weken trekken voor gebruik.

7.Vul naar believen bij met nieuwe siroop -- check wel steeds of je siroop nog goed is. Agave bewaart langer dan ahorn: bij ahorn is er na een tijd kans op schimmelvorming. Probeer vanille-ahorn dus binnen twee manden op te maken (dat zal vermoedelijk wel lukken :)

Manier 1: Zelf vanillesuiker maken met tot poeder gemalen gedroogde vruchten of fruitleer

Nodig:

-1 echte vanillestok

-250g tot poeder vermalen zoete gedroogde vruchten: je kan kiezen voor dadelsuiker, of zelf vermalen gedroogde rozijntjes, abrikozen, peer, appeltjes, of zelf vermalen fruitleer... Hou er rekening mee dat het resultaat, als je het zelf vermaalt, niet zo fijn zal zijn als suiker uit de winkel. Fruitleer valt makkelijker te vermalen dan grote gedroogde vruchten.

-glazen afsluitbare pot

-mes en snijplank

-blender

Hoe maak je het?

1.Snij de vanillestok in de lengte doormidden: het merg binnenin geeft de meeste smaak. 

2.Snij vervolgens stok en gedroogd fruit of fruitleer in kleinere stukjes om het je blender wat makkelijker te maken.

3.Doe suiker en vanillestok stukjes in de blender.

4.Maal fijn.

5.Doe in afsluitbare glazen pot, er mogen gerust wat kleine stukjes stok in blijven.

6.Wacht twee weken en roer af en toe om: zo kan de smaak goed intrekken.

 

 

zondag 6 november 2022

Zelf een Lampionslinger maken van Kaardenbol!

Zelf een Lampionslinger maken van Kaardenbol!

Oude caravan met terrasje en naturel kaardenbolslinger...

Wij krijgen vaak te horen dat het in onze tuin altijd vakantie lijkt. Misschien hebben onze in verschillende kleurtjes geschilderde geredde tuinstoelen, onze wilde tuin vol brandnetels en paardenbloemen, onze oude caravan en onze aangeboren slordigheid daar wat mee te maken!

In ieder geval wilde ik, nu het herfstiger wordt, de vakantiesfeer van de tuin blijven benadrukken. Ik dacht aan lampionnen of slingers, en wilde eerst al naar een winkel voor lampjes op zonne-energie. 

Maar toen dacht ik, laat ik eerst eens in de tuin rondkijken, wat er al is en wat als lampionnetje zou kunnen dienen. Ik weet dat je van physalis prachtige lichtslingers of kransen kan maken, maar ik heb geen ananaskers in de tuin.

Toen botste ik letterlijk op de kaardenbol

Deze plant heb ik altijd fascinerend gevonden: hij ziet er licht absurd uit, zou prima passen in een Dali schilderij. Het stekelige hoofdje is prachtig in de zomer wanneer de lila bloempjes verschijnen, en heel geliefd bij hommels. In de herfst en winter vinden dan weer de vogels die hoofdjes te gek want ze bevatten veel zaadjes. Vogels houden ook van deze grote plant omdat hij fungeert als regenopvang bekken: naturel drinkbak in droogteperiodes...

Ik las ergens dat je gedroogde kaardenbol ook als verfplant kan gebruiken, en die zou een blauwe verf opleveren: iemand ervaring mee?

Ok, de kaardenbol levert geen lichtgevende lampionnetjes op, toch vind ik ze mooi en stemmig. Je zou elk hoofdje in een andere kleur verf kunnen dopen voor een kleurrijk effect - ik ging voor naturel.

Check die stemmige slinger, bovenaan!

Zelf een Lampionslinger maken van Kaardenbol

Nodig:

-schaar

-kaardenbollen

-optioneel: zakjes om de zaadjes in op te vangen

-touw

-plek of boom om je slinger aan omhoog te hangen

-eventueel: verf om de hoofdjes kleur te geven, kranten om verfspatten op te vangen

Hoe maak je het?

1.Knip hoofdjes af met je schaar en laat er een stukje stengel aanzitten. Let op want de stengels hebben stekels. 

2.Stop afgeknipte hoofdjes eventueel even in een zakje. Als je ze ondersteboven houdt, vallen er veel zaadjes uit: deze kan je gebruiken op de vogelvoedertafel. 

3.Maak een knoopje rond de steeltjes van de afgeknipte hoofdjes, laat telkens evenveel plaats (ongeveer) tussen dit en het volgende hoofdje. 

 4.Doop eventueel de hoofdjes nog in verf om een gekleurde slinger te krijgen.

5.Hang omhoog, ga zitten, en doe alsof je op vakantie bent in eigen tuin. 

Hebben jullie nog creatieve ideeën met kaardenbol?



dinsdag 1 november 2022

Vegan Wildpluk Recept: Zelf Chocolade Muntblaadjes maken, Zelf Eetbare Chocolade Blaadjes maken, en Meer!

Eetbare chocolade blaadjes...

Recept: Zelf Vegan Aftereights of Eetbare Chocolade Munt Blaadjes Maken en Experiment: kan dit ook met andere (wildpluk) blaadjes?

Het is een klassieker om muntblaadjes in gesmolten chocolade te dopen: je verkrijgt dan een heerlijk, fris snoepje vergelijkbaar met After Eight chocolaatjes

Ik maakte zulke pepermunt/chocoladeblaadjes, en ik vroeg me af:

1) wat je nog meer met een overschot aan munt kan doen (zie onder voor originele en creatieve vegan receptideeën) en 

2)of ik ook nog iets anders dan muntblaadjes in chocolade kon dopen

Het antwoord was ja: check hieronder voor een lijst van andere wildpluk eetbare blaadjes, bloempjes en zelfs champi's die je kan 'pairen' met chocolade voor een origineel snoepje. EN, ten 

3)e: tijdens het opzoeken ontdekte ik ook dat je echt superprachtige chocolade garnituren kan maken mbv wilde bladeren

Op de Hoe maak je mooie chocolade blaadjes mbv echte blaadjes filmpjes ziet het er heel makkelijk uit, maar in de praktijk vond ik het toch best een gepruts! Enkel bij basilicumblaadjes lukte het me goed om het chocoladeblaadje eraf te 'pellen'. De chocola smolt ook snel. Maar ik ben niet zo knutselgericht, dus als jij aan de slag wil met eetbare chocolade herfstblaadjes maken op je cakes of taarten, kijk hier.

Hier zie je een selectie aan eetbare blaadjes, o.a. jong zevenblad, rucola, oostindische kers, dovenetel, ...

Wat voor eetbaar (wildgeplukt of tuin) lekkers kan je nog allemaal omtoveren in een chocolade snoepje?

Naast muntblaadjes kan je kiezen voor:

-oreganoblaadjes

-basilicum

-takjes met venkelzaadjes (zie ook mijn recept voor makkelijk venkelzaad snoep)

-lindebloesems

-goudsbloem

-madeliefjes

-viooltjes

-salie (neem kleine blaadjes, want dit is vrij sterk van smaak)

-kerveltakjes

-bergamot

-dragon

-kamillebloempjes

-jong zevenblad

-bosaardbeitjes

-oostindische kers (verrassend lekker)

-klaver

-kool of radijsbloemetjes of zaadpeulen

-dovenetel

-hondsdraf

-rucola

-esdoornvleugeljes

-en zelfs: judasoor paddenstoeltjes! Deze groeien op de vlierboom, en je kan ze eigenlijk niet verwarren met giftige soorten (maar wees desondanks toch voorzichtig ajb en determineer juist of via een paddenstoelenkenner!) Je vindt recepten voor judasoor in chocolade gedoopt op wildplukken.nl (recept staat helemaal onderaan)

Welke blaadjes smaakten het lekkerst in combinatie met de chocolade?

Ik vond rucola, oostindische kers, basilicum en oregano lekker. Esdoornzaadjes ook! Absoluut niet lekker vond ik citroenmelisse. Ik probeerde ook een heel jong (en dus zacht) blaadje van een citroenboom: dat was ook goed. De muntblaadjes passen overigens heel goed bij chocola, toch als je een verfijnde muntsoort neemt. Ik heb een chocolademunt in de tuin, en die smaakte superlekker!

Oostindische kers blad: lekker! Jong citroenboomblaadje: ook lekker! Hopblad (het grootste) voor de vorm geprobeerd, als garnituur, maar mij lukte het niet om die chocola van dat blad af te krijgen...

Vegan Recep: Zelf Chocolade Wildpluk Snoepjes Maken

Nodig:

-een aantal grote muntblaadjes van een lekkere muntsoort OF andere eetbare blaadjes, judasoor, bloempjes, zaadjes, ....

-50g vegan chocolade

-pot waar een ander, kleiner kookpotje in past voor bain-marie, om water in te doen

-kleiner potje om je chocola in te smelten

-water

-spatel

-verfkwast die je niet voor verf gebruikt

-bakplaat of schaal

-bakmat of bakpapier

Hoe doe je het?

1.Breek de chocola in kleine stukjes en doe in de kleinste kookpot.

2.Vul de grootste kookpot met een beetje water.

3.Zet op het vuur.

4.Hang de kleinere kookpot in de grotere.

5.Smelt de chocola en roer af en toe met een spatel.

6.Haal van het vuur als alles gesmolten is.

7.Ofwel doop je de blaadjes nu in de gesmolten chocola terwijl je ze aan hun steeltje vasthoudt, ofwel 'verf' je ze met de kwast langs beide kanten. Als het niet lukt om allebei de kanten nu te verven, laat je eerst een kant met chocola stollen, en zodra die gestold is, verf je de andere kant.

8.Leg de blaadjes op een bakplaat op een bakmat, en laat de chocolade weer hard worden.


Andere Vegan Recept Ideeën voor als je veel munt hebt:

-Indische limonade met munt

-munt chutney

-vegan munt raita (Indische yoghurt saus)

-vegan muntijs

-allerlei soorten vegan pesto

-slaatjes met munt

-munt in ice tea, kombucha, kefir, ...

-zelf gedroogde munt thee maken 

 Wat doe jij met muntblaadjes? Heb je nog wildpluk-chocolade ideeën???