Boekbespreking: Het Gewicht van Vlees, door Johan Albrecht

---Met dank aan uitgeverij Pelckmans Pro, ik kreeg het boek opgestuurd door hen.---

Boekbespreking: Het Gewicht van Vlees, door Johan Albrecht, uitgegeven bij Pelckmans Pro

Ik was enorm verrast toen ik hoorde dat een prof in de economie een boek had geschreven over de impact van dierlijke producten op onze gezondheid en samenleving.

Ik ben dan ook erg blij met dit belangrijke, heldere en overtuigende betoog: eindelijk horen we een stem in het pro-plantaardige debat die NIET afkomstig is uit de milieu-activisten scène.

Het is voor mij onmogelijk om dit boek in het kort samen te vatten, omdat ik er zo enthousiast over ben en omdat er ZO veel in staat dat ik graag zou willen delen. Maar ik doe een poging! 

De korte samenvatting gaat zo: LEES HET BOEK!!!!

Lange Samenvatting:

Een te hoge cholesterol

Toen Professor Johan Albrecht na een bloedonderzoek te horen kreeg dat zijn cholesterol te hoog was, en dat hij voor de rest van zijn leven cholesterolverlagende middelen zou moeten slikken, wilde hij dat niet zomaar klakkeloos aanvaarden.

Twee op de drie volwassenen in België hebben te maken met een te hoge cholesterol, en dus behoorde Johan in feite tot de “normale meerderheid,” maar de situatie zelf: dat een groot deel van de bevolking chronisch ziek is, vond hij allesbehalve normaal – hij weigerde dat te aanvaarden.

Hij vroeg de dokter of hij zelf iets aan de situatie kon doen, maar de arts antwoordde van niet: het enige dat hij kon doen, was statines (cholesterol-verlagende middelen) innemen.

Voor mij persoonlijk klonk dit heel herkenbaar. Ik geloof heel sterk dat voeding een impact heeft op je gezondheid. Toen ik onlangs te horen kreeg dat ik endometriose heb, stelde ik aan de dokter diezelfde vraag (kan ik er zelf iets aan doen?), en kreeg ik hetzelfde antwoord (nee).

Thuisgekomen raadpleegde ik dokter internet. Ik las hoe 80 procent van patiënten hun pijn sterk hadden kunnen verminderen door plantaardig, -gluten, -soja en suikervrij te eten.

Binnenkort schrijf ik een update over mijn ervaringen met het endo-dieet dat ik nu volg. Tipje van de sluier? Het werkt.

De professor ging eveneens zelf op onderzoek uit. Op internet las hij tal van getuigenissen van mensen die hun cholesterol hadden weten te verlagen door plantaardig te gaan eten, maar hij vond ook resultaten van wetenschappelijke onderzoeken, die zwart op wit bevestigen dat onze huidige westerse levenswijze (weinig bewegen, veel dierlijke producten, vetten en suikers eten) verantwoordelijk is voor een overvloed aan chronische ziektes: kanker, hart – en vaat ziekten, diabetes type 2, en voor overgewicht. Het lijken wel epidemieën, waar we mee te maken krijgen. Enkele voorbeelden voor prof Albrecht zijn de artsen John McDougall, Dean Ornish en Neil Barnard , wiens boek 21 dagen Vegan ik hier eerder besprak.

Kennis is macht

Nog was Albrecht niet overtuigd: "voor mij als econoom klonk de stelling dat plantaardige voeding chronische ziekten zou kunnen terugdringen aanvankelijk ongeloofwaardig."

Als we, zonder het te beseffen, "ons langzaam maar zeker ziek eten," hoe kon het dan, dat hij over dat wonderbaarlijke vegan dieet niets wist? En dat, in het informatie tijdperk!

Hoe kon het dat zijn arts hem hier nooit over had ingelicht? 

Hoe kon het dat geen van zijn vrienden, collega’s of kennissen dit wist? 

Hoe is het mogelijk dat er op tv nog steeds spotjes ter promotie van melk en steak gedraaid worden, terwijl het wetenschappelijk bewezen is dat ze nefast zijn voor onze gezondheid???

Dankzij Bill Clinton begon professor Albrecht het antwoord op al die vragen te vermoeden. 

De voormalige president van de VS ziet er vandaag een stuk gezonder uit dan enkele jaren geleden.

In interviews spreekt Clinton over hoe hij, na zijn derde operatie, door zijn dokters geadviseerd werd om volledig plantaardig te gaan eten. De resultaten van dat plantaardige dieet waren verbluffend. Geen hartproblemen meer, een herwonnen vitaliteit, en opnieuw een gezond gewicht.

Het is enkel dankzij een bekende persoon als Clinton, besefte Albrecht, dat hij iets over een plantaardig dieet vernam. Daaruit leidt hij af: gezondheidsproblemen zijn vooral informatieproblemen. En: Kennis is macht.

En de reden dat wij, de gewone mensen, niet op de hoogte zijn van de overweldigende voordelen van een plantaardig dieet?

Dat is omdat de farma industrie veel, heel veel geld verdient aan dure en vaak ineffectieve medicatie.  

Momenteel worden de gezondheidsproblemen onderdrukt - niet opgelost! - door medicatie. Medicatie geneest namelijk niet - het zorgt daarbovenop voor vervelende neveneffecten.
Prof Albrecht: "Ons medisch systeem kiest eerder voor dure medicatie met een zeer lage effectiviteit - waarbij de nadelige nevenwerkingen onbesproken blijven - en zwijgt over aanpassingen in het voedingspatroon."

Allerlei Problemen

Het probleem is echter zeer complex. 

Artsen zijn nu al overwerkt en overbevraagd. Hoe zouden we hen kunnen vragen om ook nog eens dieetleer aan hun patiënten te geven? Dan is het veel, veel makkelijker om een pilletje voor te schrijven. 

En ook patiënten zelf horen niet graag dat ze hun hele eetwijze best aanpassen, willen ze tot negen jaar langer leven, zoals blijkt uit een vergelijkende studie tussen (niet rokende, niet drinkende, wel sportende) vleeseters en vegans.

Albrecht maakt hier de vergelijking met roken:

Ook al beseffen rokers met heel hun intellect dat ze hun leven kunnen verlengen door te stoppen met die sigaret, dan nog doen ze het vaak niet. De overheid stuurt hun gedrag, door een taks op stinkstokken te heffen, en door roken op allerlei manieren te ontmoedigen. 

Eenzelfde beleid zou moeten worden doorgevoerd als het om vlees en dierlijke producten gaat, zegt de professor. Hij laat je zijn berekening in tabellen zien, en voorspelt hoe de markt zal reageren, en wat beleidsmakers en de vleesindustrie als argumenten tegen zullen aanbrengen.

Zelf moest ik bij dit stuk terugdenken aan het boek van Luc Joossens over de tabakslobby. Ik was bij de voorstelling van dit boek en luisterde naar enkele boeiende lezingen over hoe de tabaksindustrie op slinkse wijze allerlei technieken toepast om sigaretten aan de man te blijven brengen, ondanks het feit dat het wetenschappelijk bewezen is dat roken schaadt en dat het onze maatschappij veel kost. Hoe de tabaksindustrie dubieuze onderzoeken financiert enzo. Die technieken en dat gelobby doen mij erg sterk denken aan wat de machtige en rijke vleesindustrie vandaag doet.

Alleen is de impact van vlees op de maatschappij oneindig veel groter dan roken: er is niet alleen een enorme gezondheidskost voor de samenleving (denk aan al die patiënten en al hun operaties), maar ook aan de wereld als geheel, door de impact van vlees op de klimaatopwarming (denk: mestoverschotten, waterschaarste, inefficient energieverbruik).Ook noemt Albrecht dierenwelzijn, maar hij bespreekt dit niet omdat hij er geen studie naar heeft gedaan.

Zoveel mogelijk fruit en groenten eten en zo weinig mogelijk dierlijke ingrediënten is anders, zegt prof Albrecht, maar niet extreem. Tot vijftig jaar geleden was zo'n plantaardig(er) dieet eigenlijk courant. Artsen hebben ons ook nog nooit aangeraden om weinig groenten en fruit te eten.

Wil je een lang, gezond en kwalitatief leven? Dat bereik je door plantaardig te eten, door te bewegen, en door verwerkt voedsel, suiker en vet te vermijden. Bovendien ben je, als je minder of geen dierlijke producten eet, solidair met de maatschappij: met een plantaardig(er) dieet red je namelijk (zo luidt de ondertitel) niet alleen je eigen gezondheid en onze overheidsfinanciën, maar ook de planeet.

Voorlopig krijgt de impact van vlees en van dierlijke ingrediënten geen aandacht op klimaattops, maar Albrecht voorspelt dat die afwezigheid niet lang meer gaat duren. Een voedseltransitie kan namelijk HET project van de 21e eeuw worden: de gezondheidsvoordelen en de ecologische voordelen van minder vlees eten zou ons 31 miljard dollar kunnen opleveren, berekent Prof Albrecht.

Duidelijke Conclusies

Na zijn grondige analyse van alle onderzoeken over de invloed van een plantaardig dieet op de gezondheid, is Albrecht overtuigd dat vlees eten nadelig is. Als ervaringsexpert in statistiek weet hij hoe hij de cijfers moet duiden. Als professor weet hij hoe hij moet omgaan met die enorme hoeveelheid aan complexe en voor leken onbegrijpelijke literatuur, bovendien weet hij die ingewikkelde materie te herleiden tot heldere conclusies. 

Het valt niet langer te negeren: voeding speelt een belangrijke rol bij onze gezondheid.

Een lang en leuk leven

Het onderzoek naar de Blue Zones van Dan Buettner wordt uitvoerig belicht. Blue Zones zijn regio's waar opvallend veel honderdjarigen actief en mobiel zijn. (Dus niet honderdjarigen die verzwakt in een rusthuis zitten, maar wel senioren die nog een hoge levenskwaliteit hebben en gezellig rondfietsen).

Met name in Loma Linda in Californië leiden de leden van de Seventh Day Adventists vanwege hun religie een gezond leven. Ze drinken niet, ze roken niet, ze eten geen snoep, ze eten geen vlees. Uit een studie van 7500 veganisten bleek dat deze mensen veel minder kanker, diabetes, en hart-en vaatziekten ontwikkelen, en dat ze ouder worden dan de gemiddelde Amerikaan.

Ook toont deze studie aan dat vlees, zuivel, kaas en melk absoluut niet nodig zijn om lang en gezond te kunnen leven.

Ik uitte op deze blog eerder al mijn bezorgdheid over wat er van mij moet worden wanneer ik oud ben en aan een rusthuis toe ben: wat moet ik daar in godsnaam eten? Misschien kan ik tegen dan naar Loma Linda emigreren!

Gezonde Japanners

Albrecht vertelt ook hoe Japanners hoofdzakelijk plantaardig aten in het verleden. Nergens hoor je daar iets over in de media, merkt hij op, en ook voor mij waren volgende feiten nieuw:

-in 675 besliste Keizer Tenmu dat het verboden is dieren te doden en vlees te eten.

-het Boeddhisme stelde van 719 tot 1184 dat wie vlees at daarna drie dagen moest vasten. En van het jaar
1184 tot 1382 werd die regel nog strikter: had je vlees gegeten, dan moest je honderd dagen vasten!

-in 1549 stellen de zeldzame missionarissen (want Japan is een eiland) verbaasd vast dat melk drinken in Japan even zondig is als bloed drinken.

-vanaf 1687 is het doden van elk dier verboden

-daarna sijpelde het westerse dieet met meer vlees langzaamaan binnen. 

-Conclusie: de Japanners aten 700 jaar lang amper zuivel en vlees – blijkbaar overleefden ze prima zonder, werden ze minder ziek dan wij in het westen, en leefden ze langer!

Vegan Topsport
 

Omdat hij graag fietst was professor Albrecht nog steeds aan het twijfelen of enkel planten eten niet desastreus zou zijn voor zijn sportprestaties. Daarom verrichtte hij ook grondig onderzoek naar plantaardige atleten. 
Hij verwijst naar vegetarische en vegan topsporters als Dave Scott, Brendan Brazier, Scott Jurek, Rich Roll, ElizabethArmitstead, Dave Zabriskie, SerenaWilliams, Carl Lewis, Paavo Nurmi, Edwin Moses en de sterkste man ter wereld, Patrick Baboumian, een veganist.
Al deze sporters steunden hem in zijn nieuwe overtuiging: dat je geen dierlijke producten nodig hebt om extreme sportprestaties te kunnen neerzetten. Toen hij zijn dieet effectief aanpaste, merkte hij ook vooruitgang in zijn eigen sport, en in zijn gezondheid. 

Kritiek

Wat ik erg mis in dit verhaal, is de impact van vis. Ik vermoed, dat als professor Albrecht ook de economische en ecologische schade aan onze maatschappij door de visvangst (denk: oceanen dood=wij dood, plastic soep, loodvergiftiging door vette vis eten, etc) had willen bespreken, die momenteel NIET in de prijs van vis verrekend is, dat hij dan best een tweede boek had geschreven, dus ik begrijp het wel. Hopelijk schrijft hij een dergelijk boek ook!

Oplossingen!

Dit is geen doemverhaal. Er bestaan oplossingen!

1) In Amerika bestaat het McDougal Program, waarbij je als patiënt in het ziekenhuis kan verblijven als je je voedingspatroon onder medisch toezicht wil wijzigen.

Hoe geweldig is dat, in het ziekenhuis vegan leren eten en koken?! Ik schreef eerder al over de momenteel bedroevende situatie qua eten in ziekenhuizen in vegan ziekenhuiseten. In Amerika geven ze het goede voorbeeld hoe het ook kan!

2) Vlees weegt tot 61 miljard dollar aan gezondheidskosten per jaar. Professor Albrecht berekent een besparingspotentieel van 1,37 miljard Euro per jaar als we plantaardig(er) gaan eten, en dat is dan nog een onderschatting!

3) Als we op de (moed van de) beleidsmakers moeten wachten om bv een vleestaks voor te stellen, kunnen we nog lang wachten. Er zijn positieve initiatieven van bedrijven (zie onder), maar ook dat kan lang duren. 

De oplossing? Neem zelf controle over de evolutie van je gezondheid. DIY, doe het zelf! Eet plantaardig(er). Deel je kennis, want kennis is macht!

4) Voor bedrijven is het veel beter als werknemers opteren voor gezonde voeding: dan zijn ze namelijk minder vaak ziek.
Geico, een verzekeringsmaatschappij in de VS met 27.000 werknemers, bood in hun cafetaria’s een pakket aan om een vegan dieet te volgen - werknemers kregen er zelfs kooklessen bij.
 De positieve gevolgen waren overweldigend!
Steeds meer bedrijven in de US bieden hun werknemers een vegan ontbijt, lunch en diner aan. Dat brengt een enorm rendement op voor zowel werkgever als werknemer. En de investeringen kosten "een fractie van wat momenteel zonder verpinken betaald wordt aan dure bedrijfswagens waarmee in de file gepronkt kan worden."

5) Ook meer en meer scholen in Amerika bieden vegan eten aan! Bij ons neemt de VZW Eva hier het voortouw in.

6) De vegan levensstijl biedt een enorm groeipotentieel. Denk aan restaurants, supermarkten (het populaire Veganz in Duitsland, waar nu reeds 8 procent van de bevolking veggie of vegan is!), opleidingen, ... Albrecht voorspelt dat dit allemaal mainstream zal worden: hoera!
Bij 20% vegans bereik je een scharniermoment. Dat kantelmoment is haalbaar binnen tien a twintig jaar! Een prof Economie die dit voorspelt! Hoe hoopvol!

7) Zie een plantaardige levensstijl als een goede investering in jezelf, zeker ook "omdat ons systeem van de welvaartsstaat om diverse redenen onder druk staat": binnenkort is er misschien geen geld meer voor een behandeling of voor medicatie.

Oplossings Voorstel
Deze maand (januari) lanceert de Stichting Kom op tegen Kanker de uitdaging om een maand lang geen alcohol te drinken: de Tournée Minerale. 
Eerder publiceerde de stichting een brochure "Koken met Sterren", waarin allerlei vleesrecepten waren opgenomen. Maar eigenlijk zou een stichting tegen kanker ons moeten informeren over het effect van voeding op kanker, merkt professor Albrecht op.
Misschien is het een goed idee om aan de stichting voor te stellen of ze als volgende challenge “1 maand plantaardig eten” willen lanceren? Je kan hen een mailtje op dit adres sturen:
info@stichtingtegenkanker.be

Bedankt om helemaal tot hier te lezen! Heb je het boek ook gelezen? Wat vond je er van?