Boodbeleg van de maand: Vegan lemon curd met worteltjes!

Vorige maand maakte ik een vegan versie van het overheerlijke Britse broodbeleg Lemon curd, met pastinaak.
Het zette me aan het denken: zowel pastinaak als wortel zijn schermbloemigen, en allebei heb ik ze al gebruikt in zoete nagerechten (worteltjescake, pastinaakmuffin).  Zou een lemon curd met wortel ook lekker kunnen zijn?

Het antwoord is een volmondige JAAA!  Ik vond deze wortel-curd zelfs nog meer naar de authentieke lemon curd smaken, en hij was smeuïger, en de kleur was zo mooi helder oranje dat ik er vrolijk van werd!

Recept: Vegan Lemon Curd met Worteltjes
Nodig:
-250 g wortels, schoongemaakt en in blokjes gesneden
-50 ml citroensap en 1 el extra sap, apart gehouden
-1 1/2 el agavesiroop of een andere zoetmaker
-de zeste van 1 citroen
-1 el plantaardig vet (ik gebruikte gesmolten kokosvet)
-1 snufje kurkuma (optioneel) voor de kleur
-mixer of keukenmachine
-kookpot met water
-vergiet
Hoe maak je het?
1.Kook de stukjes wortel tot ze gaar zijn (minstens tien minuten)
2.Giet ze af en prak of mix tot glad.
3.Voeg 50 ml citroensap, zeste, agavesiroop en kokosvet toe, evenals de optionele snuf kurkuma, en blend of mix opnieuw tot egaal.
4.Giet dit mengsel in de droge kookpot en verhit drie minuten op medium vuur (goed blijven roeren) tot je het dikker ziet worden.
5.Voeg dan nog de extra lepel citroensap toe en roer goed.

Boekbespreking: de Vegarevolutie door Lisa Steltenpool

Boekbespreking: De Vegarevolutie door Lisa Steltenpool, uitegegeven bij Prometheus/Bert Bakker

Het regent tegenwoordig vegetarische kookboeken!  Mooi gestileerd en kleurrijk, maar verre van vegan, zijn bijvoorbeeld "Het forest feast kookboek" van Erin Gleeson en "Elke dag supergezond" van Heidi Swanson.  Vandaag wil ik echter de Vegarevolutie bespreken.
Het eerste wat opvalt aan dit boek is de mooie stilering.  Die sappige bonenburger op de cover lijkt je naam te roepen!  Als je door het boek bladert, zie je nog meer prachtige foto's, leuke kleine inzetjes, en ruimte voor je eigen aantekeningen.
De Vegarevolutie wil "een onmisbare gids voor veganistisch eten" zijn.  De inhoud is boeiend, aangenaam om te lezen want met humor geschreven, en er staan inderdaad allerhande praktische tips in die je goed op weg helpen als je plantaardig(er) wil gaan eten.
De titel verwijst naar de revolutie die je zelf kunt veroorzaken als je plantaardig gaat eten.  Wil je de wereld verbeteren?  Begin dan bij je bord en word een planteneter: dan krijg je vier revoluties voor de prijs van één.
Veganistisch eten betekent namelijk een revolutie voor je lijf, een revolutie voor de dieren, een revolutie voor de planeet, en een revolutie voor de mensheid.
Lisa gaat uitgebreid in op elke aparte revolutie die je kan ontketenen door plantaardig, en dus gezond, diervriendelijk, milieuvriendelijk en beter voor de andere mensen op de planeet te eten.
Ook voor mensen die al jaren veganistisch eten is deze informatie verfrissend.  Het doet deugd om je idealen zo helder op een rijtje uitgelegd te zien - achteraf weet je weer haarfijn waarom je voor veganisme kiest.
Lisa bespreekt in dit boek werkelijk alles wat je nodig hebt als je de vegan weg wilt inslaan.  Van het verschil tussen een fruitariër en een freegan, over hoe je je op familiefeestjes best kan gedragen, tot welke kledij geschikt is.   Als voedingsdeskundige biedt Steltenpool professionele uitleg over wat je lichaam nodig heeft, en welke vitamines etc zich in welke voedingswaren bevinden.
Origineel vond ik de tekst over hoe de vleeseter nu eigenlijk denkt als jij als veganist naast hem of haar zit op een feestje.  Op welke wijze reageren carnivoren op jouw aanwezigheid en waarom, en hoe ga je daar mee om?
Dit boek gaat niet enkel op etenswijzen in.  Ook kledij wordt besproken, evenals verzogingsproducten, huishoudelijke spullen, en bezoekjes aan bv de dierentuin of het circus.  Veganisme brengt een revolutie in je gehele levenswijze teweeg!
Dubbel interessant voor mij was de tekst over honing.  Het overgrote aanbod van deze zoete lekkernij is afkomstig "van commerciële bedrijven die veel weghebben van een mini-vee-industrie".  Ik kan dat alleen maar beamen.  Kunstmatige inseminatie van de koningin, ingrijpen in darrenbroed, en bijen behandelen alsof het machines zijn.  Kijk maar eens naar "More than honey".  Als alternatief voor honing stelt Lisa eventueel zelfgemaakte paardebloemhoning voor (paardebloemen gemengd met een zoetstof)!
Ook fijn is dat je volgens de Vegarevolutie niet perfect hoeft te zijn!  Beter inconsequent goed dan consequent fout.  Deze relaxte houding wordt ook weerspiegeld in de recepten: die hoeven niet allemaal superfoods te bevatten - er mag best eens met suiker gewerkt worden, bv.
Lijkt het je allemaal wat veel, dat veganisme, dan stelt Lisa voor om eerst een keer met de Vegan Challenge mee te doen.  Je probeert het allemaal eens uit, een maandje lang, niks moeten, er zijn geen verplichtingen. 
Dit boek is interactief in de zin dat je support kan krijgen op de mooi verzorgde websites Viva las Vegas en de vegarevolutie .  Het motto van Lisa Steltenpool, zo staat er op de site, is promote what you love, instead of bashing what you hate.  
In haar boek legt ze dat helder uit: het is soms moeilijk om het gevoel te hebben als enige "wakker" te zijn als je op een feestje tussen allemaal vleeseters zit.  Beseffen die mensen dan niet dat ze, enkel door hun eetgedrag aan te passen, een einde kunnen maken aan het verschrikkelijke lijden in de vee industrie?  Soms zou je mensen door elkaar willen schudden, of hen uitschelden.
Maar daarmee help je niemand verder.  Zo'n slechtgezinde "vegangelist" zal eerder de vleeseters versterken in hun vooroordelen dat die veganisten rare kwasten zijn.  Mensen zullen hun gedrag niet
aanpassen als je alleen maar op hen vit.
Het is daarom veel beter om niet te preken (ook al heb je meeeeeer dan gelijk), maar om gewoon je positieve zelf te zijn.  Om uit te stralen hoe gezond en gelukkig je bent met je plantaardige keuze.  Om te tonen, als levend voorbeeld, dat het perfect mogelijk is om te leven naar je principes, zonder daarbij te moeten inboeten.  Op die manier zullen mensen veel meer geneigd zijn om jouw positieve voorbeeld te gaan kopiëren.
Over de recepten dan: die zijn prima in orde!  De nadruk ligt hier niet op ingewikkelde haute cuisine.  Lisa wil je op weg helpen met lekkere, makkelijk te maken en no nonsense vegan recepten.  Alles wat je nodig hebt als beginnende veganist, quoi.  Ik ben benieuwd naar de Osawa cake en ik vond de courgetterolletjes met cashewkaas iets om te onthouden voor het volgende feestje!  De liefdevolle kersentaart doet je hart smelten, zo mooi...  Of het nu snacks, lunch, broodbelegjes, hapjes, drankjes, hoofdmaaltijden of desserts zijn - je vindt hier alles. 
Samengevat: bravo voor dit mooie initiatief, en laat ons hopen op een plantaardige toekomst, op een vegarevolutie!

Honing oogsten uit een top bar hive

Gisteren hebben we voor de allereerste keer honing geoogst!
Het is nu het vierde jaar dat we bijen houden.  Ons eerste volk is helaas na de eerste winter gestorven.  In de zomer van dat jaar kregen we een zwerm van een vriendin, en die gaat nu haar derde jaar in, gezond en wel.
Waarschijnlijk hadden we al eerder kunnen oogsten, maar we houden onze bijen niet in de eerste plaats voor de honing, en bovenal wilden we zeker zijn dat ze sterk genoeg zijn.
We wilden niet te veel honing oogsten om ons volk niet te verzwakken.  Eén raat was ruim voldoende.  Achteraf bleek deze 2.8 kilo te wegen!

Een voordeel van een top bar hive is dat je er mondjesmaat uit kan oogsten.  Bij mooi weer kunnen bijen vijf kilo aan nectar per week verzamelen!  Ga echter niet boven vijf kilo oogst - je kan beter de oogst spreiden, en bv bij de zomerdracht nog eens een raat oogsten.
Hoe je die raathoning verwerkt vertel ik een volgende keer!
Ik kan wel al vertellen dat de honing de beste is die ik al ooit geproefd heb.  Eigenlijk vind ik honing pur sec niet eens zo geweldig van smaak.  Deze honing echter was bijzonder licht en verfijnd - simpelweg heerlijk!
Ik hoop hiermee mezelf van hooikoorts te genezen - ik laat nog weten hoe dat verloopt!
Tot slot nog even dit.  Het is heerlijk om je eigen honing zomaar uit de tuin te kunnen plukken.  Maar mijn vriend en ik leven grotendeels veganistisch.  We zijn veganisten in de zin dat we nooit dierlijke producten kopen.  We willen met ons geld de vee industrie (die in onze ogen verwerpelijk is) absoluut niet steunen.
Daarin zijn we principieel.
Tegelijkertijd houden we onze eigen kippen, loopeenden en bijen - we zijn dus atypische veganisten.  We eten van onze dieren de eieren, en nu ook de honing.  In ruil proberen we hen een goed en gelukkig leven te geven.  De "producten" die onze dieren leveren, zijn niet het hoofddoel waarom we hen "houden".  Onze kippen, bijen en eenden vervullen verschillende functies. 
Hoe meer ik over het traditionele imkeren lees, hoe meer ik begrijp dat veganisten weigeren honing te eten.  Honing is bij die manie van imkeren het hoofddoel, en de bijen zijn vaak slechts machines.  De bijen worden aangepast aan onze behoeftes.
Zelf ben ik met imkeren begonnen, o.a. om de bijen te helpen.  Ik wilde bijen houden op een bijvriendelijkere manier.  In ruil voor een goede huisvesting en zorg vind ik het ok als ik af en toe een raat met honing, was en propolis oogst.
Maar zelfs bij deze bijvriendelijkere methode van imkeren vallen er slachtoffers.  Enkele bijen raakten geplet.  Anderen werden onder gemorste honing bedolven.
Het is dus niet mogelijk om honing te oogsten zonder dat er doden vallen onder de bijen.
Ik vind dat erg moeilijk om te aanvaarden.  Je zou kunnen zeggen dat er elke dag bijen sterven, die opgehapt worden door vogels, of gevangen door een spin, of die tegen een autoruit crashen.  Je zou ook kunnen zeggen dat de bijen één organisme zijn, in plaats van allemaal aparte individuen.  Geen enkel bij kan immers in haar eentje overleven.  Door een raat te oogsten schaad je dus het organisme zelf niet, hoewel er enkele slachtoffers vielen.
Toch blijft het moeilijk.  

Hoe oogst je honing uit een top bar hive?

Voorwaarden:
1.Het volk moet sterk zijn.  Er is een goede flow aan de ingang, er wordt veel stuifmeel binnengebracht, de bijen zijn actief, en ze zijn niet verzwakt door bv varroa.
2.Het weer moet goed zijn.  Niet alleen op de dag dat je oogst, het moet ook zeker zijn dat de bijen na je oogst in de komende weken veel reserves kunnen binnenhalen.
3.Het volk mag nog niet in zwermstemming zijn.  Mijn kast zat in feite erg vol met bijen, maar de weksters haalden nog actief stuifmeel binnen.  Er zijn al darren te zien, maar de zwemstemming zal, vermoed ik, pas binnen enkele weken beginnen.  Door nu, voor de zwermstemming, te oogsten, begeleid ik de bijen in hun proces.  De vrijgekomen plaats (wij hebben ook twee extra raten bijgegeven aan hen) zullen ze nu actief vullen vooraleer ze gaan zwermen.
4.Je oogst best in de namiddag.

Nodig:
1.Uitrusting kledij:
-een jeans
-sokken die je over de jeans trekt
-laarzen
-een regenbroek (gegarandeerd geen angel die hierdoor raakt)
-een imkerspak
-handschoenen
2.Uitrusting om te oogsten:
-een spatel of schroevendraaier, om de latten los te wrikken
-een mes of iets dergelijks, om de raat mee van de randen van de kast te snijden, en uiteindelijk ook van de toplat
-een plantenspuitertje gevuld met regenwater
-een brede emmer of schaal met deksel
-een veger of een ganzenveer om de bijen van de raat te vegen
-eventueel: een weegschaal
-gewenst: een helper!
Hoe oogst je honing uit een top bar hive?
1.Doe je uitrusting aan.
2.Verzamel je gereedschap.
3.Neem het dak en de isolatie van je top bar hive kast af.  Werk langzaam en rustig.
4.Wrik voorzichtig de toplatten aan de kant waar je wil oogsten los.  Neem onbevolkte toplatten achter het volgbord (follower board, het houten tussenstuk) voorzichtig weg.
5.Kijk even hoe het met de stemming van je bijen gesteld is.
6.Wrik heel langzaam een bevolkte toplat op een kleine spleet open.  Het licht valt nu in het bewoonde gedeelte van de kast.  Let op de stemming van de bijen.  Benevel degenen die komen kijken eventueel zacht met regenwater.  Zijn de bijen agressief en "bruisen" ze, kies er dan voor om een andere dag terug te komen.
7.Snij de raat los van de kanten en hef voorzichtig de toplat uit de kast.
8.Borstel voorzichtig de bijen op de raat er af.
9.Wanneer de raat bij-vrij is, leg je hem snel in de emmer, en doe je het deksel erop.
10.Eventueel gemorste delen leg je gewoon in de kast.  De bijen ruimen alles netjes op.

Honing oogsten uit een top bar hive

Gisteren hebben we voor de allereerste keer honing geoogst!
Het is nu het vierde jaar dat we bijen houden.  Ons eerste volk is helaas na de eerste winter gestorven.  In de zomer van dat jaar kregen we een zwerm van een vriendin, en die gaat nu haar derde jaar in, gezond en wel.
Waarschijnlijk hadden we al eerder kunnen oogsten, maar we houden onze bijen niet in de eerste plaats voor de honing, en bovenal wilden we zeker zijn dat ze sterk genoeg zijn.
We wilden niet te veel honing oogsten om ons volk niet te verzwakken.  Eén raat was ruim voldoende.  Achteraf bleek deze 2.8 kilo te wegen!

Een voordeel van een top bar hive is dat je er mondjesmaat uit kan oogsten.  Bij mooi weer kunnen bijen vijf kilo aan nectar per week verzamelen!  Ga echter niet boven vijf kilo oogst - je kan beter de oogst spreiden, en bv bij de zomerdracht nog eens een raat oogsten.
Hoe je die raathoning verwerkt vertel ik een volgende keer!
Ik kan wel al vertellen dat de honing de beste is die ik al ooit geproefd heb.  Eigenlijk vind ik honing pur sec niet eens zo geweldig van smaak.  Deze honing echter was bijzonder licht en verfijnd - simpelweg heerlijk!
Ik hoop hiermee mezelf van hooikoorts te genezen - ik laat nog weten hoe dat verloopt!
Tot slot nog even dit.  Het is heerlijk om je eigen honing zomaar uit de tuin te kunnen plukken.  Maar mijn vriend en ik leven grotendeels veganistisch.  We zijn veganisten in de zin dat we nooit dierlijke producten kopen.  We willen met ons geld de vee industrie (die in onze ogen verwerpelijk is) absoluut niet steunen.
Daarin zijn we principieel.
Tegelijkertijd houden we onze eigen kippen, loopeenden en bijen - we zijn dus atypische veganisten.  We eten van onze dieren de eieren, en nu ook de honing.  In ruil proberen we hen een goed en gelukkig leven te geven.  De "producten" die onze dieren leveren, zijn niet het hoofddoel waarom we hen "houden".  Onze kippen, bijen en eenden vervullen verschillende functies. 
Hoe meer ik over het traditionele imkeren lees, hoe meer ik begrijp dat veganisten weigeren honing te eten.  Honing is bij die manie van imkeren het hoofddoel, en de bijen zijn vaak slechts machines.  De bijen worden aangepast aan onze behoeftes.
Zelf ben ik met imkeren begonnen, o.a. om de bijen te helpen.  Ik wilde bijen houden op een bijvriendelijkere manier.  In ruil voor een goede huisvesting en zorg vind ik het ok als ik af en toe een raat met honing, was en propolis oogst.
Maar zelfs bij deze bijvriendelijkere methode van imkeren vallen er slachtoffers.  Enkele bijen raakten geplet.  Anderen werden onder gemorste honing bedolven.
Het is dus niet mogelijk om honing te oogsten zonder dat er doden vallen onder de bijen.
Ik vind dat erg moeilijk om te aanvaarden.  Je zou kunnen zeggen dat er elke dag bijen sterven, die opgehapt worden door vogels, of gevangen door een spin, of die tegen een autoruit crashen.  Je zou ook kunnen zeggen dat de bijen één organisme zijn, in plaats van allemaal aparte individuen.  Geen enkel bij kan immers in haar eentje overleven.  Door een raat te oogsten schaad je dus het organisme zelf niet, hoewel er enkele slachtoffers vielen.
Toch blijft het moeilijk.  

Hoe oogst je honing uit een top bar hive?

Voorwaarden:
1.Het volk moet sterk zijn.  Er is een goede flow aan de ingang, er wordt veel stuifmeel binnengebracht, de bijen zijn actief, en ze zijn niet verzwakt door bv varroa.
2.Het weer moet goed zijn.  Niet alleen op de dag dat je oogst, het moet ook zeker zijn dat de bijen na je oogst in de komende weken veel reserves kunnen binnenhalen.
3.Het volk mag nog niet in zwermstemming zijn.  Mijn kast zat in feite erg vol met bijen, maar de weksters haalden nog actief stuifmeel binnen.  Er zijn al darren te zien, maar de zwemstemming zal, vermoed ik, pas binnen enkele weken beginnen.  Door nu, voor de zwermstemming, te oogsten, begeleid ik de bijen in hun proces.  De vrijgekomen plaats (wij hebben ook twee extra raten bijgegeven aan hen) zullen ze nu actief vullen vooraleer ze gaan zwermen.
4.Je oogst best in de namiddag.

Nodig:
1.Uitrusting kledij:
-een jeans
-sokken die je over de jeans trekt
-laarzen
-een regenbroek (gegarandeerd geen angel die hierdoor raakt)
-een imkerspak
-handschoenen
2.Uitrusting om te oogsten:
-een spatel of schroevendraaier, om de latten los te wrikken
-een mes of iets dergelijks, om de raat mee van de randen van de kast te snijden, en uiteindelijk ook van de toplat
-een plantenspuitertje gevuld met regenwater
-een brede emmer of schaal met deksel
-een veger of een ganzenveer om de bijen van de raat te vegen
-eventueel: een weegschaal
-gewenst: een helper!
Hoe oogst je honing uit een top bar hive?
1.Doe je uitrusting aan.
2.Verzamel je gereedschap.
3.Neem het dak en de isolatie van je top bar hive kast af.  Werk langzaam en rustig.
4.Wrik voorzichtig de toplatten aan de kant waar je wil oogsten los.  Neem onbevolkte toplatten achter het volgbord (follower board, het houten tussenstuk) voorzichtig weg.
5.Kijk even hoe het met de stemming van je bijen gesteld is.
6.Wrik heel langzaam een bevolkte toplat op een kleine spleet open.  Het licht valt nu in het bewoonde gedeelte van de kast.  Let op de stemming van de bijen.  Benevel degenen die komen kijken eventueel zacht met regenwater.  Zijn de bijen agressief en "bruisen" ze, kies er dan voor om een andere dag terug te komen.
7.Snij de raat los van de kanten en hef voorzichtig de toplat uit de kast.
8.Borstel voorzichtig de bijen op de raat er af.
9.Wanneer de raat bij-vrij is, leg je hem snel in de emmer, en doe je het deksel erop.
10.Eventueel gemorste delen leg je gewoon in de kast.  De bijen ruimen alles netjes op.

Boekbespreking: de Moestuin van Mme Zsazsa

Boekbespreking: De moestuin van Mme Zsazsa, door Dorien Knockaert en Kim Leysen, uitgegeven bij Manteau

Mijn eerste indruk van dit boek was: waw, wat een klepper!  In deze turf is duidelijk heel wat werk gekropen. 
Mme Zsazsa en Dorien Knockaert kende ik al van hun respectievelijke blogs Mme Zsazsa vertelt en Jonge Sla.  En ook hun boeken Groeten uit Transitië en Goed eten heb ik hier met plezier besproken!
 Hun nieuwste creatie, dit dikke moestuinboek, is alweer een feest om te lezen.  Leysen en Knockaert zijn duidelijk een winning team!  Met de mooie foto's van Els Menten erbij en de aangenaam heldere grafische voorstellingen (bv van tuinindelingen) kan ik dit boek alleen maar aanraden: of je nu een "moestuinmaagd" bent of een doorwinterde tuinierster - aan "De Moestuin van Mme Zsazsa" heb je veel. 
In een vlotte, eigenwijs grappige vertelstem neemt Kim je mee op reis doorheen het tuinjaar.  Hoe begin je aan een ecologische moestuin?  Wat met compost?  Grondsoort?  Hoe zaaien en wanneer?
Als je, zoals ik, al veel tuinboeken achter je kiezen hebt, zal je bepaalde tuin-info al wel van buiten kennen.  Maar Mme Zsazsa brengt alles op zo'n sappige, leuke manier dat ik zelfs al die uitleg over kalium en compost opnieuw heb gelezen!
De stijl is enthousiasmerend - ook al heb ik al lang een tuin en ben ik er al jaren mee bezig, ik betrapte mezelf erop dat ik "jajaja, dat ga ik ook doen" zat te knikken.
En ondanks de voorkennis die ik door enige praktijk en veel tuinboeken bezit, heb ik ook veel nieuws geleerd.

Dat je uiteindelijk toch meer opbrengst verkrijgt als je in golvende rijen zaait dan in rechte, bijvoorbeeld.
Dat je om schadelijke insecten tussen je worteltjes tegen te gaan kan mulchen met geurige kruiden, zoals citroenmelisse of alsem. 
Dat je ook de scheuten van mierikswortel, aardpeer, brave hendrik en rammenas met succes kan bleken - makkelijker dan asperges en hopscheuten.
Dat er slimme zaaimengsels bestaan!

Verder vond ik vooral het handige rotatiegewas-schema (welke gewasfamilies volgen elkaar op in de bedden) bijzonder duidelijk uitgelegd, met een goede grafische voorstelling erbij.  Mensen die slecht zijn in logica en wiskunde, zoals ik, zijn blij met heldere "ervoor" en "erna" teksten.
Ook het hoofdstuk over zaadwinning is heel uitgebreid en duidelijk.  Een fantastische hulp voor dit wat mij betreft toch wel gevorderde aspect van het moestuinieren.
Mooi ook is het warme pleidooi voor het kopen van je zaaizaadjes bij kleine, sympathieke en biologische kwekerijen!

Naast alle nuttige info over hoe starten, hoe indelen, wanneer zaaien, wanneer en hoe mulchen, etc etc biedt dit boek ook handige plantenportretten.  Bekende en minder bekende groenten worden uitgebreid besproken: zaai - en oogsttijden, mogelijke problemen en oplossingen, maar ook hoe je ze in de keuken kan gebruiken, hoe je ze kan bewaren, met welke andere smaken ze goed combineren.

Achterin het boek staan - de (zelfgekweekte) kers op de taart - dan de recepten van Dorien.  In het voorwoord geeft ze aan hoe ze geleerd heeft dat eenvoud belangrijk is.  Als je nooit zo'n eigengeteeld, heerlijk zoet en sappig kerstomaatje hebt gegeten, is dat misschien moeilijker te vatten.  De tomaten uit de winkel, en eigenlijk alle groenten, smaken toch anders dan die uit een eigen tuin.  Daarom zijn de recepten eenvoudig gehouden: de intense smaak van de groenten op zich is vaak al genoeg: eenvoud siert. 
Naast die verfrissende eenvoud vond ik ook hier inspiratie en creativiteit.  Recepten als cannelloni met snijbiet, pompoen risotto met witloof, een salade met rauwe spruitjes, flensjesrollade met aardpeer en risotto met sla en bieslook doen mij wegdromen van alle mogelijkheden... 
Fijn vind ik ook dat vegan en glutenvrije recepten zo aangeduid zijn, en dat je als lezer zelf mag kiezen of je nu voor vleesgehakt of linzenballetjes gaat.  De recepten zelf zijn allemaal vegetarisch. 
Ook fijn om te lezen, als fermenteerfan, is de uitleg over het inzuren, inmaken en fermenteren van groenten.  De auteurs verwijzen voor verder leesvoer hieromtrent o.a. naar het boek "Abundance" van Alys Fowler, en ze betreuren dat het nog niet vertaald is geraakt.  Dan heb ik goed nieuws: een Nederlandse vertaling is onderweg - en zal zeker op deze blog besproken worden!!!

Samenvatting: of je nu nog aan je bedden moet beginnen, of je teelt al jaaaren je eigen groenten, "De moestuin van Mme Zsazsa" biedt je een schat aan nuttige info, die nog leuk om te lezen is ook.  Tuin voorbereiden, zaaien, oogsten, bewaren, en klaarmaken - het staat er allemaal in. 

 
 

Zelf een bijenkroeg / bijenbar maken

Honingbijen hebben, net als wij, behoefte aan water.  Ze gebruiken water om hun dorst te lessen, om de kast af te koelen bij warm weer, om de honing en het stuifmeel te bereiden, enzovoort.
Helaas sneuvelen nogal wat bijen in hun zoektocht naar water.  Het zijn kleine dieren, en voor je het weet liggen ze in een plas en verdrinken ze, omdat ze met natte vleugels niet kunnen opstijgen, of omdat ze te zeer afkoelen.
Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de bijen in je tuin (en ik heb het niet alleen over honingbijen, maar ook over hommels, solitaire bijen, vlinders, en ga zo maar door) veilig kunnen drinken.
Je kan dus zelf café-houder/ster worden en een bijenkroeg beginnen!
Dat kan op verschillende manieren:
-zet een diep bord in de tuin, vul het met grote en kleine kiezelstenen en vul met regenwater.  Wel regelmatig bijvullen als het droog is.
-graaf een vijver en zet er planten met brede bladeren in (zoals lelies).
-zet een teil in je tuin met planten en kurkstoppen.

Bijen gebruiken een bepaald feromoon om een veilige drinkplaats als zodanig aan te geven voor hun kastgenotes.  Ze laten dus een geurspoor achter bij een leuk vijvertje, en die geur vertelt de anderen: hier kan je komen drinken!  
Nu zou je denken dat bijen, met hun fijngevoelige neus, de voorkeur geven aan uiterst proper en glashelder water.  Maar eerder het omgekeerde is waar: ze verkiezen regenwater waar het liefst al een hele tijd plantenmateriaal in ligt te rotten!  Ik zie dit ook bij mijn eenden en kippen: regelmatig nippen ze van teiltjes of emmers in de tuin waarin plantenresten liggen, en laten ze hun drinkbak staan!  Een verklaring hiervoor is waarschijnlijk dat dit soort water meer mineralen en andere belangrijke voedingsstoffen bevat... 

Als je zoals ik bent (een slordige en vergeetachtige tuinierster) kan het gebeuren dat je een emmer vol uitgetrokken onkruid laat staan, ergens in de tuin, pakweg een jaar lang.  Op een mooie morgen stoot je per ongeluk tegen die emmer, om dan te merken dat er verschillende zoemende bijen uit opstijgen!  Blijkbaar hebben mijn bijen deze emmer, met zijn net niet bloeiende boterbloem erin, als goede drinkplaats gemerkt!

Omdat ik vandaag de bijen rond zag cirkelen op een plaats waar nog dauwdruppels lagen besloot ik dat ze dorst hadden, en probeerde ik een experiment uit.  Ik was net een vod (waarmee we leemmuren hadden afgekuist) aan het uitspoelen geweest in regenwater.  Ik legde deze nog natte vod naast de plek waar de bijen aan het cirkelen waren.  Meteen landde er een bij op de vod, die uitbundig aan het slurpen ging!

Kortom: er zijn makkelijke manieren zat om je dorstige bijen te laven! 

Zelf een bijenkroeg / bijenbar maken

Honingbijen hebben, net als wij, behoefte aan water.  Ze gebruiken water om hun dorst te lessen, om de kast af te koelen bij warm weer, om de honing en het stuifmeel te bereiden, enzovoort.
Helaas sneuvelen nogal wat bijen in hun zoektocht naar water.  Het zijn kleine dieren, en voor je het weet liggen ze in een plas en verdrinken ze, omdat ze met natte vleugels niet kunnen opstijgen, of omdat ze te zeer afkoelen.
Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de bijen in je tuin (en ik heb het niet alleen over honingbijen, maar ook over hommels, solitaire bijen, vlinders, en ga zo maar door) veilig kunnen drinken.
Je kan dus zelf café-houder/ster worden en een bijenkroeg beginnen!
Dat kan op verschillende manieren:
-zet een diep bord in de tuin, vul het met grote en kleine kiezelstenen en vul met regenwater.  Wel regelmatig bijvullen als het droog is.
-graaf een vijver en zet er planten met brede bladeren in (zoals lelies).
-zet een teil in je tuin met planten en kurkstoppen.

Bijen gebruiken een bepaald feromoon om een veilige drinkplaats als zodanig aan te geven voor hun kastgenotes.  Ze laten dus een geurspoor achter bij een leuk vijvertje, en die geur vertelt de anderen: hier kan je komen drinken!  
Nu zou je denken dat bijen, met hun fijngevoelige neus, de voorkeur geven aan uiterst proper en glashelder water.  Maar eerder het omgekeerde is waar: ze verkiezen regenwater waar het liefst al een hele tijd plantenmateriaal in ligt te rotten!  Ik zie dit ook bij mijn eenden en kippen: regelmatig nippen ze van teiltjes of emmers in de tuin waarin plantenresten liggen, en laten ze hun drinkbak staan!  Een verklaring hiervoor is waarschijnlijk dat dit soort water meer mineralen en andere belangrijke voedingsstoffen bevat... 

Als je zoals ik bent (een slordige en vergeetachtige tuinierster) kan het gebeuren dat je een emmer vol uitgetrokken onkruid laat staan, ergens in de tuin, pakweg een jaar lang.  Op een mooie morgen stoot je per ongeluk tegen die emmer, om dan te merken dat er verschillende zoemende bijen uit opstijgen!  Blijkbaar hebben mijn bijen deze emmer, met zijn net niet bloeiende boterbloem erin, als goede drinkplaats gemerkt!

Omdat ik vandaag de bijen rond zag cirkelen op een plaats waar nog dauwdruppels lagen besloot ik dat ze dorst hadden, en probeerde ik een experiment uit.  Ik was net een vod (waarmee we leemmuren hadden afgekuist) aan het uitspoelen geweest in regenwater.  Ik legde deze nog natte vod naast de plek waar de bijen aan het cirkelen waren.  Meteen landde er een bij op de vod, die uitbundig aan het slurpen ging!

Kortom: er zijn makkelijke manieren zat om je dorstige bijen te laven!