Arme Hugo...

Wat verschrikkelijk - Hugo is gisteren gestorven, in mijn armen. 
Hij was met de anderen aan het scharrelen maar ik zag hem telkens opnieuw de hals omhoog steken en slikken - ik dacht dat er iets vast zat. 
Het slikken en de beweging werden heftiger.  Ik wilde iets doen, maar bedacht dat het weinig zin had om op Hugo af te lopen.  Van de twee eendjes was hij de schuwste, en ik wilde hem geen schrik aanjagen...
Toen hij zich echter plots afzonderde van de groep heb ik dan toch - veel te laat... - ingegrepen.  Nog steeds dacht ik dat er iets in zijn keel vastzat, en probeerde ik die te masseren.
Maar het was zijn bek waar het probleem lag: er zat een - kleine dan nog - slak vast tussen tong en snavel.
Onze hulp kwam te laat, ik ben er nog steeds niet goed van...
Ik begrijp ook niet hoe Hugo zich kon verslikken in een slak - er stond water genoeg...  Misschien was hij nog te jong om al veel te foerageren?
Echt jammer.
Om Viktor niet in zijn eentje tussen de twee kippen te laten (ook loopeenden zijn gezelschapsdieren waar je er minstens twee van bij mekaar moet zetten) zijn we onmiddellijk een tweede eend gaan halen.
Het is niet dat we Hugo zomaar wilden vervangen - het ging ons vooral om een kameraadje voor Viktor.
Dus is er nu Arthur bijgekomen - een al ietwat oudere en ook meer robuustere eend dan Hugo.  Hopelijk is zijn leven wat langer...

Arme Hugo...

Wat verschrikkelijk - Hugo is gisteren gestorven, in mijn armen. 
Hij was met de anderen aan het scharrelen maar ik zag hem telkens opnieuw de hals omhoog steken en slikken - ik dacht dat er iets vast zat. 
Het slikken en de beweging werden heftiger.  Ik wilde iets doen, maar bedacht dat het weinig zin had om op Hugo af te lopen.  Van de twee eendjes was hij de schuwste, en ik wilde hem geen schrik aanjagen...
Toen hij zich echter plots afzonderde van de groep heb ik dan toch - veel te laat... - ingegrepen.  Nog steeds dacht ik dat er iets in zijn keel vastzat, en probeerde ik die te masseren.
Maar het was zijn bek waar het probleem lag: er zat een - kleine dan nog - slak vast tussen tong en snavel.
Onze hulp kwam te laat, ik ben er nog steeds niet goed van...
Ik begrijp ook niet hoe Hugo zich kon verslikken in een slak - er stond water genoeg...  Misschien was hij nog te jong om al veel te foerageren?
Echt jammer.
Om Viktor niet in zijn eentje tussen de twee kippen te laten (ook loopeenden zijn gezelschapsdieren waar je er minstens twee van bij mekaar moet zetten) zijn we onmiddellijk een tweede eend gaan halen.
Het is niet dat we Hugo zomaar wilden vervangen - het ging ons vooral om een kameraadje voor Viktor.
Dus is er nu Arthur bijgekomen - een al ietwat oudere en ook meer robuustere eend dan Hugo.  Hopelijk is zijn leven wat langer...

Indische Loopeenden

Onze twee nieuwe loopeendjes, Viktor en Hugo, zijn nu zo'n twee weken bij ons en ze beginnen al aardig tam te worden!
De truc is om hen met eten steeds dichter te lokken.
Naast onze Mechelse Koekoeks Mira en Laxmi zochten we nog twee medewerkers die onze tuin slak - en ongediertevrij kunnen houden.  Indische loopeenden staan bekend om hun ijver als het op slakkenvangen aankomt, dus dat leek de ideale oplossing.
Nu ze wat tammer geworden zijn, laten we Viktor en Hugo samen met Laxmi en Mira ook uit hun (reeds bijzonder ruime) ren in de voortuin.  En ze hebben al bewezen dat ze heel erg graag slakjes lusten!
Slakken kunnen in een moestuin ook hun nut hebben: ze ruimen zwakke planten op, en ze lokken vogels.  Maar in vorige tuinen (vooral in de stad, eigenlijk) heb ik gemerkt dat ze een ware plaag kunnen vormen.  Ik vermoed dat het aantal platgereden egels (hun natuurlijke vijanden, o.a.) op de weg daar een oorzaak van kan zijn...
Neem alleen loopeendjes als je ze veel ruimte kan bieden; evenals veel water.  Onze twee grappig rechtoplopende eendjes zijn nu al verzot op hun kinderbadje.  Als ze nog tammer geworden zijn, mogen ze in de winter ook kennis maken met de grote vijver in de moestuin zelf.  Daar mogen ze nu nog niet in, omdat ze ook wel jonge groenten lusten, hoewel ze lang niet zo destructief als kippen zijn.  Maar 's winters is die hele 19 are van hen, en van Mira en Laxmi uiteraard.
De kippen kunnen het ondertussen ook goed vinden met hun nieuwe gezelschap.  In het begin was het wennen: de eenden liepen achter de kip aan als was het hun mama, en daar was de kloek niet mee opgezet.  Maar ondertussen lijken de kipjes meer dan verzoend met de eendjes.  Telkens als ik buitenga, zijn ze nu met zijn vieren: naast elkaar slapend, of scharrelend. 
Een koddig zicht!
Oorspronkelijk wou ik de loopeenden Sauron en Saruman noemen.  Hun taak is namelijk moorddadig en "evil":
Two ducks to rule them all (de slakken),
two ducks to find them...
Two ducks to bring them all,
and in the darkness BIND them!
Maar Hugo en Vikto bekt toch wat makkelijker.  Arme slakken...  Als het regent en ze glijden met hun voelhorens doorheen de tuin, vind ik ze altijd mooi...

Indische Loopeenden

Onze twee nieuwe loopeendjes, Viktor en Hugo, zijn nu zo'n twee weken bij ons en ze beginnen al aardig tam te worden!
De truc is om hen met eten steeds dichter te lokken.
Naast onze Mechelse Koekoeks Mira en Laxmi zochten we nog twee medewerkers die onze tuin slak - en ongediertevrij kunnen houden.  Indische loopeenden staan bekend om hun ijver als het op slakkenvangen aankomt, dus dat leek de ideale oplossing.
Nu ze wat tammer geworden zijn, laten we Viktor en Hugo samen met Laxmi en Mira ook uit hun (reeds bijzonder ruime) ren in de voortuin.  En ze hebben al bewezen dat ze heel erg graag slakjes lusten!
Slakken kunnen in een moestuin ook hun nut hebben: ze ruimen zwakke planten op, en ze lokken vogels.  Maar in vorige tuinen (vooral in de stad, eigenlijk) heb ik gemerkt dat ze een ware plaag kunnen vormen.  Ik vermoed dat het aantal platgereden egels (hun natuurlijke vijanden, o.a.) op de weg daar een oorzaak van kan zijn...
Neem alleen loopeendjes als je ze veel ruimte kan bieden; evenals veel water.  Onze twee grappig rechtoplopende eendjes zijn nu al verzot op hun kinderbadje.  Als ze nog tammer geworden zijn, mogen ze in de winter ook kennis maken met de grote vijver in de moestuin zelf.  Daar mogen ze nu nog niet in, omdat ze ook wel jonge groenten lusten, hoewel ze lang niet zo destructief als kippen zijn.  Maar 's winters is die hele 19 are van hen, en van Mira en Laxmi uiteraard.
De kippen kunnen het ondertussen ook goed vinden met hun nieuwe gezelschap.  In het begin was het wennen: de eenden liepen achter de kip aan als was het hun mama, en daar was de kloek niet mee opgezet.  Maar ondertussen lijken de kipjes meer dan verzoend met de eendjes.  Telkens als ik buitenga, zijn ze nu met zijn vieren: naast elkaar slapend, of scharrelend. 
Een koddig zicht!
Oorspronkelijk wou ik de loopeenden Sauron en Saruman noemen.  Hun taak is namelijk moorddadig en "evil":
Two ducks to rule them all (de slakken),
two ducks to find them...
Two ducks to bring them all,
and in the darkness BIND them!
Maar Hugo en Vikto bekt toch wat makkelijker.  Arme slakken...  Als het regent en ze glijden met hun voelhorens doorheen de tuin, vind ik ze altijd mooi...

Sepp Holzer: Permacultuur

De vertaling van Holzer's boek Permacultuur is eindelijk uit - het is een mooi boek met fijne foto's geworden.  Goed geschreven, interessant en bruikbare informatie - zeker als je een bioboerderij wil opstarten. 
Wat heb ik (met slechts 19 are ter beschikking) eruit geleerd?
Het concept van de woelmuis-pacificerende en tegelijk windbrekende wal vind ik super.  Je plant langs de zijkanten van je tuin een soort haag van zonnebloem, aardpeer, hennep, ... - hoge planten met veel voedingsbehoefte.  Gezien het feit dat ze zoveel voedingsstoffen verbruiken, remmen ze de groei van woekeraars als netels en (help) de door mij gevreesde zuring.  Omdat ze hoog en sterk zijn, breken ze de wind.  En de knolletjes die de aardpeer oplevert worden zo goed gesmaakt door de woelmuis, dat die misschien wat minder aan je uien, wortelen, look, pastinaak etc gaat knabbelen.  Overschotten kan je ook nog eens zelf verorberen in de keuken.
Eveneens interessant was de uitleg over verhoogde bedden.  Ik heb, zoals Sepp, geen graafmachine om een geul van anderhalve meter diep te graven en die dan vol te stoppen met grof materiaal als boomstammen en struiken, maar het is ook mogelijk om verhoogde bedden op tuinmaat te maken, met de hand.  Ik ging altijd uit van verhoogde vierkante bakken, maar Holzzer vormt een soort Toblerone-reep landschap: driehoekige verhoogde bedden van 1 tot 1.5 m hoog, waarin het makkelijk oogsten is.
Wat ik moeilijk blijf vinden is de ver doorgedreven polycultuur die Holzer beoefent.  In mijn eigen tuin doe ik aan combinatieteelt (waarbij het boekje "Combinatieteelt" van Bob what's in a name Flowerdew me zeker geholpen heeft.) 
Zo staan aardbeien bij look, asperges bij peterselie, paprika bij basilicum.
Maar bij Sepp staat alles door elkaar in een ogenschijnlijke chaos - hoe doet hij dat, vraag ik me af, als de planten zich steeds op dezelfde plek blijven uitzaaien?  Doet hij dan niet aan wisselteelt?  Of hoef je je bij 47 hectare geen zorgen te maken om wisselteelt?
Ik vind de wilde wanorde in zijn landschappen prachtig, maar ben nog net iets te netjes om het zelf zo uit te proberen...
Ook moeilijk vind ik het constante mulch-concept.  Ik begrijp dat mulch fantastisch voor de bodem en voor het bodemleven is - een mulchlaag houdt de grond kruimelig en vochtig.  Maar hoe moet dat met planten die je zichzelf laat uitzaaien?  Als je ook in de winter en het voorjaar een mulchlaag behoudt, komt het zaad nooit in aanraking met de aarde zelf, lijkt me, en schiet het niet.  Voorlopig leg ik de dikste laag (van stro en onkruid) in hoogzomer aan, daarvoor gebruik ik dunne lagen (grasmaaisel van de buren).  In de herfst komt er een mulchdeken op, maar in het voorjaar haal ik alles weg.  De grond moet toch kunnen opwarmen?
Moeilijke kwesties...

Nu ik het toch over boeken heb: onlangs is nog een goed boek over tuinieren verschenen, nl "Mijn tuin is goud waard" van Grosleziat.
Deze tuineigenaar is echtgenoot en vader en beschrijft met veel trots hoe hij zijn eigen gezin kan onderhouden door zijn werk in de tuin, en niet door zijn goedbetaalde job.  Met het gezin besloten ze wat trager te gaan leven, en sindsdien eten ze alles uit eigen hof: bio, meer smaak, meer variatie, en minder vervuiling.  Het is vertederend als je leest hoe fier deze man is dat zijn kinderen een goeie band met de natuur hebben nadat hij zelf aan het tuinieren is geslagen.
Hij berekent ook alles heel economisch: minutieus becijfert hij welk voordeel je financieel uit een tuin kan halen.
De praktische tuininfo zelf is goed en to the point. 

Sepp Holzer: Permacultuur

De vertaling van Holzer's boek Permacultuur is eindelijk uit - het is een mooi boek met fijne foto's geworden.  Goed geschreven, interessant en bruikbare informatie - zeker als je een bioboerderij wil opstarten. 
Wat heb ik (met slechts 19 are ter beschikking) eruit geleerd?
Het concept van de woelmuis-pacificerende en tegelijk windbrekende wal vind ik super.  Je plant langs de zijkanten van je tuin een soort haag van zonnebloem, aardpeer, hennep, ... - hoge planten met veel voedingsbehoefte.  Gezien het feit dat ze zoveel voedingsstoffen verbruiken, remmen ze de groei van woekeraars als netels en (help) de door mij gevreesde zuring.  Omdat ze hoog en sterk zijn, breken ze de wind.  En de knolletjes die de aardpeer oplevert worden zo goed gesmaakt door de woelmuis, dat die misschien wat minder aan je uien, wortelen, look, pastinaak etc gaat knabbelen.  Overschotten kan je ook nog eens zelf verorberen in de keuken.
Eveneens interessant was de uitleg over verhoogde bedden.  Ik heb, zoals Sepp, geen graafmachine om een geul van anderhalve meter diep te graven en die dan vol te stoppen met grof materiaal als boomstammen en struiken, maar het is ook mogelijk om verhoogde bedden op tuinmaat te maken, met de hand.  Ik ging altijd uit van verhoogde vierkante bakken, maar Holzzer vormt een soort Toblerone-reep landschap: driehoekige verhoogde bedden van 1 tot 1.5 m hoog, waarin het makkelijk oogsten is.
Wat ik moeilijk blijf vinden is de ver doorgedreven polycultuur die Holzer beoefent.  In mijn eigen tuin doe ik aan combinatieteelt (waarbij het boekje "Combinatieteelt" van Bob what's in a name Flowerdew me zeker geholpen heeft.) 
Zo staan aardbeien bij look, asperges bij peterselie, paprika bij basilicum.
Maar bij Sepp staat alles door elkaar in een ogenschijnlijke chaos - hoe doet hij dat, vraag ik me af, als de planten zich steeds op dezelfde plek blijven uitzaaien?  Doet hij dan niet aan wisselteelt?  Of hoef je je bij 47 hectare geen zorgen te maken om wisselteelt?
Ik vind de wilde wanorde in zijn landschappen prachtig, maar ben nog net iets te netjes om het zelf zo uit te proberen...
Ook moeilijk vind ik het constante mulch-concept.  Ik begrijp dat mulch fantastisch voor de bodem en voor het bodemleven is - een mulchlaag houdt de grond kruimelig en vochtig.  Maar hoe moet dat met planten die je zichzelf laat uitzaaien?  Als je ook in de winter en het voorjaar een mulchlaag behoudt, komt het zaad nooit in aanraking met de aarde zelf, lijkt me, en schiet het niet.  Voorlopig leg ik de dikste laag (van stro en onkruid) in hoogzomer aan, daarvoor gebruik ik dunne lagen (grasmaaisel van de buren).  In de herfst komt er een mulchdeken op, maar in het voorjaar haal ik alles weg.  De grond moet toch kunnen opwarmen?
Moeilijke kwesties...

Nu ik het toch over boeken heb: onlangs is nog een goed boek over tuinieren verschenen, nl "Mijn tuin is goud waard" van Grosleziat.
Deze tuineigenaar is echtgenoot en vader en beschrijft met veel trots hoe hij zijn eigen gezin kan onderhouden door zijn werk in de tuin, en niet door zijn goedbetaalde job.  Met het gezin besloten ze wat trager te gaan leven, en sindsdien eten ze alles uit eigen hof: bio, meer smaak, meer variatie, en minder vervuiling.  Het is vertederend als je leest hoe fier deze man is dat zijn kinderen een goeie band met de natuur hebben nadat hij zelf aan het tuinieren is geslagen.
Hij berekent ook alles heel economisch: minutieus becijfert hij welk voordeel je financieel uit een tuin kan halen.
De praktische tuininfo zelf is goed en to the point.