zaterdag 16 juni 2018

Zelf lang houdbaar vegan broodbeleg maken!

Zelf eet ik amper nog brood, maar soms bak ik wel crackers. Mijn vriend eet echter elke dag brood.
Soms is het voor hem een zoektocht: wat ga ik nu weer als beleg nemen?
Wij proberen zoveel mogelijk zelf te maken.
Een tijd lang heb ik hier vegan broodbeleg van de maand posts gepubliceerd.
Er zijn zoooooo veel leuke recepten om zelf te maken. Denk: vegan martino, Vegan faux gras, vegan melkconfituur met chaikruiden, vegan lemon curd met worteltjes, enzovoort.
Maar...
-je moet wel elke keer de discipline en de tijd en de ingrediënten in huis hebben om opnieuw je eigen broodbeleg te maken,
En...
-wij hebben geen koelkast: wat we maken, bewaart niet lang: potje opendoen = potje opmaken!

Ik verdiepte me eens in de vraag of er lang houdbare vegan smeersels zijn die we zelf kunnenmaken.

Ik kwam uit bij...

Notenboters!!

Notenboters bieden allerlei voordelen:
Ze zijn:
-van nature vegan!
-lekker
-heel makkelijk te maken (als je een keukenmachine hebt)
-heel snel gemaakt
-veel goedkoper dan in de winkel
-je hebt er weinig ingrediënten voor nodig
-je kan ze zowel zoet als hartig maken — zie onder voor ideeën
-de smaakcombinaties zijn eindeloos: je kan amandelboter maken, zoete amandelboter met bv vanille en ahorn, hartige amandelboter met gerookte paprika, maar ook amandel/hazelnootboter, en zo voort!
-ze zijn gezond, en je kan ze makkelijk nog gezonder maken door bv kaneelpoeder of macapoeder of ...toe te voegen
-ze vullen je maagje behoorlijk goed!
En last but not least:
-Notenboters zijn minstens twee weken houdbaar op kamertemperatuur!!! Ze bewaren dus lang! De olie, die vaak vrijkomt en bovenaan gaat drijven, zorgt voor een natuurlijke anti-bacterie barriëre. Je kan notenboter ook in de koelkast bewaren, als je die nog hebt.
Mocht je de notenboter lang bewaren, gebruik wel je gezonde verstand: ruik er altijd eerst even aan en vertrouw op je neus. Als het stinkt: niet opeten.

Hoe maak je vegan notenboter?
Nodig:
-noten, zaden of pitten. Kies voor eén soort of meng.
-pan
-keukenmachine
-propere potjes
-optioneel: smaakmakers, denk aan kaneel, gember, kardemom, vanille, nootmuskaat, ahornsiroop, agavesiroop, stevia, kokosbloesemsuiker, ... voor zoete smaken en aan gerookte paprika, komijn, kurkuma, provencaalse kruiden, etc, voor hartige.
-optioneel: zout
Hoe maak je het?
1. Rooster altijd eerst je noten droog in de pan of op een bakplaat in de oven. Wees voorzichtig met gemengde noten, want pitten en zaden branden sneller aan. Zodra je de noten begint te ruiken, is het goed.
2. Doe de afgekoelde noten in een keukenmachine.
3. Maal ze. Geduld is hier het sleutelwoord: soms kan het erg lang duren, zeker als je keukenmachine niet zo krachtig is, vooraleer je echt het boterstadium (loperig, smeuïg) bereikt. Niet opgeven en regelmatig machine uit zetten en met een lepel de randen naar beneden halen.
4. Voeg eventuele smaakmakers toe en zorg dat die goed verdeeld zijn
5. Doe de notenboter in een potje met deksel
6. Smakelijk!

Ideeën voor zoete notenboters:

-hazelnoot/chocola: gianduja
-hazelnoot/chaikruiden
-amandel/ahorn/kaneel
-noten/rozijnen of dadels/gember
-zonnebloempit/pompoenpuree/speculaaskruiden
-notenboter plus banaan
...

Ideeën voor Hartige notenboters:

-walnoot/look
-amandel/chipotle
-cashew/garam massala
-pizzanotenboter: cashew/zongedroogde tomaat
-noot naar keuze/gerookte paprika/peper/lookpoeder/zout
-harissa
-kerriepoeder
-als je noten plus zout maalt en hier zuurkoolsap bijdoet, en het geheel twee dagen op kamertemperatuur laat trekken, en daarna koud zet, heb je gefermenteerde notenboter!
-notenboter plus groene toevoegingen (zoals look, basilicum, ruccola, ...) = pesto! Voor allerlei ideeën voor vegan pesto kijk hier

Maak jij notenboter? Welke is je favoriet? Heb je nog tips?

zondag 10 juni 2018

Vegan yoghurt maken van zelfgemaakte vegan melk!

Vegan Yoghurt Maken van Zelfgemaakte Vegan Melk!*

*Deze tekst bevat affiliate links: dat zijn links naar websites die producten verkopen, zoals deze naar de yoghurtfermenten van Brouwland. Indien jij bij Brouwland iets koopt, verdien ik -- omdat ik je heb kennis laten maken met hun site en hun producten -- een kleine commissie, zonder dat jij er meer voor betaalt. Zo help je me om te kunnen blijven schrijven hier, een grote dankjewel alvast! 

In een vorige post schreef ik over hoe je zelf makkelijk plantaardige havermelk kan maken, en over hoe je daarvoor tijd kan vinden.
Heb je wat tijd over (want dit is iets omslachtigers), dan kan je van je eigengemaakte havermelk ook eigengemaakte vegan haveryoghurt creëren!
Persoonlijk vind ik zelfgemaakte muësli met yoghurt, ahorn en seizoensfruit het einde. Hieronder zie je mijn ontbijt: muësli, haveryoghurt, en tuinbramen uit de diepvries!
Eén nadeeltje voor je begint: ik merk, dat ik slechts een drietal keer gebruik kan maken van de zelfgemaakte haveryoghurt als yoghurtkultuur om nieuwe yoghurt te maken: na de derde keer verandert de havermelk nog wel, maar ruikt ze niet zo yoghurtachtig meer. Als iemand hier ervaring/tips voor heeft, hoor ik het graag!

Zoek je fermenten voor yoghurt? Bij Brouwland kan je ze vinden!





Zelf Haveryoghurt maken van Zelfgemaakte Havermelk
Nodig:
-3 à 4 el plantaardige yoghurt uit de winkel als starter voor je eerste batch - nadien kan je als starter je eigengemaakte yoghurt nemen (een drietal keer dus)
-zelfgemaakte havermelk van 100 gr geweekte haver (recept hier: dit is 100 gr geweekte haver, gezeefd, gespoeld en daarna geblend met 750 ml water)
-optioneel: droogoven, of warme plek
-optioneel: thermometer
-kookpotje
-liefst glazen kom of duurzaam plastic of emaille (geen metaal ivm beïnvloeding op de fermenten van het metaal)
-optioneel: pannenlikker
Hoe maak je het?
1.Idealiter heb je 's nachts 100 gr haver laten weken in wat water.
2.Je zeeft de haver.
3.Spoel de haver.
4.Blend de haver met 750ml water
-- dit is je havermelk. Als je met gekochte havermelk begint, vertrek je van 750 ml havermelk aan de volgende stap:
------
5.Doe de havermelk in de kookpot.
6.Verwarm tot 80 graden celcius ongeveer. Wanneer je dit zonder thermometer, op gevoel doet: het is het punt waarop de haver al lijkt te beginnen koken: er zijn belletjes en kringen en er is verdamping. De havermelk kookt best niet, want dan krijg je pap.
7.Zet de havermelk van het vuur af en laat afkoelen tot ongeveer veertig graden celcius. Dit duurt ongeveer een uur. Af en toe roer je best eens, om een vel op de melk te voorkomen. Ik gebruik die tijd meestal om crackers te maken van de overgebleven haverpulp van de melk, of de afwas ofzo.
8.Als je geen thermometer gebruikt: bij veertig graden kan je je pink een aantal seconden in de melk houden zonder dat het pijn doet. Wees voorzichtig en verbrand je niet!
9.In de glazen schaal giet je nu een klein beetje havermelk.
10. Vermeng deze melk met de drie eetlepels gekochte yoghurt.
11. Giet het mengsel bij de overige havermelk in de kookpot.
12. Vermeng goed.
13. Giet alles over in de glazen kom, gebruik eventueel een pannenlikker om te schrapen.
14. Heb je een droogoven, dan zet je de schaal daarin, op 40 graden celcius, voor ongeveer acht tot tien uur.
15. Heb je geen droogoven, dan kan je een gewone oven gebruiken met de deur op een kier, of een andere warme plek (veranda, chauffage) zolang het ongeveer 40 graden is. Werk eventueel met isolatiemateriaal.
16. Laat afkoelen, klaar!
17. Deze yoghurt kan je nu opeten, en drie eetlepels sparen, voor de volgende batch!


Havermelk op het vuur...


 De yoghurt na acht uur in de droogoven! Zoals je kan zien, zit er een vel op. Vind ik prima: het dient als deksel, en het is een voedzaam en chewy ingrediënt voor mijn ontbijt eens de yoghurt eronder op is.
 Onder het vel zit de blanke yoghurt...

zondag 3 juni 2018

De overstroming van de moestuin...

Dit jaar liep alles quasi perfect in de moestuin.

Het regende op de juiste momenten, en het was droog op de juiste momenten. Ik kon alles op tijd zaaien, en ook al snaaide er hier en daar eens een muis of een slak een zaadje of een zaailing, alles kwam goed en mooi op. Door de vele zonuren was ik helemaal bij met het onkruid, en beleefde ik ook veel plezier aan het werken in de tuin.

Onze moestuin lag er stralend bij.

En toen...kwam de overstroming.














Op enkele uren tijd stroomden er bakken vol regen uit de hemel.

Wij wonen naast een beek. Normaalgezien een rustgevend, vriendelijk stroompje. Zorgt voor verkoeling en af en toe zien we er eendjes op voorbij drijven.

Op tien minuten tijd kon je het beekwater zien stijgen tot een kritiek punt. Normaalgezien is het water helder, nu zag het vuilbruin — het is modder en slijk en slib dat van de omliggende velden en straten wegstroomt.

De beek raakte helemaal gevuld en trad buiten haar oevers. We zagen muisjes, verkild door het water, die hoger en droger probeerden te raken. Slakken die de tijd van hun leven hadden.

Wij hebben een lange, smalle moestuin, en de gehele linkerkant stond meer dan blank.

Binnen overstroomde de kruipkelder. Het water kwam deze keer ook door de voortuin, en stond net niet tot aan onze drempel. De binnengarage liep onder.

Overal hing een vieze, weeëe rioolgeur — ook septische putten overstromen namelijk met zulk weer.
Achter ons huis was ons pad herschapen tot een wild stromende, stinkende bruine rivier.

Toen we ons huis kochten vertelden de buren dat de beek af en toe overstroomde. Dat was vier keer gebeurd op veertig jaar tijd.
Ondertussen lijkt het klimaat veranderd te zijn: dit is de vierde overstroming die wij meemaken, op zeven jaar tijd.
Iedere local vertelde ons, dat het nog nooit zo erg was geweest als nu.

Op internet las ik dat je, na een overstroming, je moestuingroenten kan vergeten. Fruit is ok (hoewel, nergens stond iets geschreven over kleinfruit, bessenstruiken, e.d.).

Je mag ondergelopen groenten niet meer consumeren, je mag ze zelfs niet composteren. Het slib dat een overstroming met zich meebrengt, bevat namelijk allerlei toxische stoffen. Denk: overgelopen septische putten en riolen, ondergelopen brandstoftanks, pesticiden van de ons omringende velden, en ga zo maar door.

Dus dag look, waarnaar ik zo benieuwd was (eerste herteelt van teentjes die ik zelf gekweekt had, en
die dus aan onze grond zouden zijn aangepast).
Dag blauwe bessen, die dit jaar zo weelderig groeiden, maar net niet kopje onder gingen.
Dag sla en spinazie.
Dag erwtjes, kapucijners en peultjes.
Dag bietjes en prei.
Dag yaconknolletjes, die ik net gekregen en verplant had.
Misschien zelfs dag tomaten en paprika's en aubergine, die in de serre stonden, waarlangs het water passeerde.

De vorige keren dat onze tuin overstroomde, hebben we een beetje een struisvogelpolitiek toegepast. Net gedaan of het niet gebeurd was, en vrolijk verder geteeld en gegeten uit eigen tuin.
Maar nu vinden we het tijd om onze grond te laten onderzoeken... En we wachten het resultaat met bang hart af.

Want wat als blijkt, dat we hier niet meer kunnen moestuinieren? Hier schreef ik al eens, dat een groententuin hebben en onderhouden veel tijd en energie en zelfs investering kost, terwijl het je niet noodzakelijk veel (in geldwaarde, dan) oplevert: lokale en seizoensgebonden biogroenten in de winkel zijn niet duur.
Maar tuinieren is leuk! En wij vinden het zo fijn om zelf ons eten bij elkaar te plukken in de tuin! En het lukte ons ook steeds beter, door ervaring en kennis op te doen!

Dus deze overstroming is voor ons best wel een slag.
We wonen hier graag en we houden van ons huis en onze tuin.
Maar wat als we niet langer onze eigen groenten kunnen telen, omdat de grond gecomprommiteerd is? Normaalgezien gebruik ik het grasmaaisel van onze paden als mulch tussen de gewassen. Maar alle graspaden zijn overstroomd geweest...

Misschien zetten we de tuin dan wel vol met fruitbomen. Of met bloemen en struiken die goed zijn voor onze bijen. Iemand tips? Lotgenoten?

Kunnen we iets doen, samen, om overstromingen te voorkomen en tegen te gaan? Op het internet vind je tal van raadgevingen, zoals deze. Allemaal heel nuttig, maar nergens vind ik deze tips:

1. Eet vaker biologisch.
2. Eet vaker plantaardig.

Rare tips?

Ik leg even uit: voor, achter en naast onze tuin liggen monocultuurvelden. Dit jaar maïs, bieten en tarwe. Het zou kunnen dat de tarwe voor brood bestemd is, maar de andere gewassen dienen enkel tot vetmesting van slachtvee.
Al die percelen zouden, ipv voedergewassen voor dieren te bevatten, ook met biologisch geteelde groenten voor mensen kunnen bebouwd worden.
Dan zouden er geen pesticiden moeten gebruikt worden (wat giftig slib bij overstromingen veroorzaakt), en door polyculturen te gebruiken zou er minder bodemerosie zijn. Monocultuur put de bodem uit, verarmt hem, en zorgt ervoor dat slijk en aarde eenvoudigweg wegspoelen bij hevige regenval.
Dus als meer mensen meer biologisch en meer plantaardig gaan eten, worden er minder heftig met gifstoffen bewerkte monocultuurvelden gezet, en is er minder kans op slib en slijkstromen bij een overstroming.

Tot slot nog even een relativering. We maakten een kleine overstroming mee en onze tuin is mogelijks "besmet".
Ik kan me niet eens voorstellen wat het moet zijn als je hele huis tot aan de nok overstroomd is, en je er niet meer in kan wonen, en al je bezittingen en tastbare herinneringen weg zijn, en je moet vluchten.
Respect voor mensen die hun leven moeten achterlaten wegens omstandigheden (oorlog, natuurgeweld en klimaatverandering, armoede, ...) en die de moed hebben om naar elders te vluchten en daar opnieuw een leven te beginnen. En schaamte voor landen waar het wel goed gaat, die deze vluchtelingen beschouwen als "profiteurs" en "kosten voor de samenleving".

Als iemand tips heeft of info, graag!