donderdag 27 februari 2014

Een kast vol leven

Gisteren ging ik naar de bijtjes kijken - en ze hebben het overleefd!
Eigenlijk kan je pas in mei zeker weten of ze de winter gehaald hebben, maar gezien de drukte gaat het goed...
De nieuwe bijen kregen vliegles (om zich op de kast te oriënteren vliegen ze dan in steeds hoger worden cirkels en achten) en de werksters brachten verschillende soorten stuifmeel binnen.  Het mooist was een bijtje dat helemaal saffraanrood bestoft was van het stuifmeel - ik vermoed dat het van de krokus afkomstig is!
Verder staan hier in bloei: hazelaar, wilg, sneeuwklokje, mosterd van vorig jaar, en goudsbloem van vorig jaar.

Een kast vol leven

Gisteren ging ik naar de bijtjes kijken - en ze hebben het overleefd!
Eigenlijk kan je pas in mei zeker weten of ze de winter gehaald hebben, maar gezien de drukte gaat het goed...
De nieuwe bijen kregen vliegles (om zich op de kast te oriënteren vliegen ze dan in steeds hoger worden cirkels en achten) en de werksters brachten verschillende soorten stuifmeel binnen.  Het mooist was een bijtje dat helemaal saffraanrood bestoft was van het stuifmeel - ik vermoed dat het van de krokus afkomstig is!
Verder staan hier in bloei: hazelaar, wilg, sneeuwklokje, mosterd van vorig jaar, en goudsbloem van vorig jaar.

zondag 23 februari 2014

Vegan filmavond en dilemma

Onlangs hielden we met vrienden een vegan filmavond - erg gezellig!
Ik vond het leuk om te bedenken wat je bij zo'n filmavond als snack kon eten, want iedereen zou zelf een hapje meebrengen.
Mijn vriend en ik gingen voor vegan burgertjes, tussen zo'n typisch hamburgerbroodje met sesamzaadjes.  We maakten Indische cutlets en kikkererwtenburgers, en belegden de broodjes met veganaise (homemade), ketchup, sla uit de tuin en een schijf in de oven geroosterde rode biet.  Verder nog met augurkjes die iemand zelf ingemaakt had - heerlijk - en gebakken uiringen.
De anderen brachten een heerlijk verwarmende soep mee, oldschool worteltjes met vegan cocktailsaus, een geweldige aardappelsla, en een crumble als dessertje.
Ik denk dat ook gekruide nootjes en popcorn, zelfgebakken groentechips en samosaatjes super zouden kunnen zijn bij een film, evenals diepgevroren stukjes banaan die je dan in een warme chocoladesaus dipt. 

Voor herhaling vatbaar!

We keken naar "The East."
Die film gaat over een anarchistische groepering - The East - die acties organiseert waarbij ze degenen die op dit moment mee schuldig zijn aan de verwoesting van de planeet persoonlijk aanvallen. 
Een beetje zoals in die andere geweldige film, "The Educators," dus - alleen ging het nu om werkelijk gevaarlijke acties.  Volgens The East verdienen de mensen tegen wie ze hun acties richten (CEO's van schadelijke bedrijven etc) het niet om te genieten van de rijkdom die ze op de kap van de planeet vergaard hebben.  Ze moeten persoonlijk met hun daden geconfronteerd worden, ze moeten zich bewust worden van hun immense verantwoordelijkheid.   
Het was een interessante film, maar wel eentje die mij voor een persoonlijk dilemma stelde.
Naar mijn mening loopt er op dit moment enorm veel fout in de wereld. 
Tegelijkertijd vind ik dat je niemand kan overtuigen met geweld. 
De wereld veranderen begint daarom bij jezelf, want jezelf en je eigen gewoontes veranderen is wel mogelijk.  Individuele acties (enkel plantaardig voedsel kopen, weinig vervuilen, fairtrade steunen, enzovoort) zijn voor mij enorm belangrijk.  Door je eigen principes na te leven kan je, mijns inziens, ook anderen beïnvloeden.  Op die manier veranderen we samen de wereld: eens er een bepaalde hoeveelheid van mensen bereikt is die hun gedrag aanpassen volgen de anderen. 
Dan is er een ommekeer en is er een bepaald probleem opgelost en ziet de wereld er een stukje beter uit.  Voorbeelden: het afschaffen van de slavernij, gelijke rechten voor vrouwen, etc. 
Er is echter een groot probleem: deze aanpak (leven naar je eigen principes) werkt wel degelijk, maar het gaat enorm traag om werkelijk verandering ten goede te bekomen.  Dat is een proces van jaren, en misschien vaker van eeuwen. 
En in tijden van klimaatveranderingen hebben we misschien geen eeuwen meer...
 
Het dilemma:
Ondertussen zijn er bedrijven, en mensen, die meer verantwoordelijk zijn dan anderen voor wat er mis gaat in de wereld.  Denk aan Monsanto.  De CEO van Monsanto zorgt er persoonlijk mee voor dat insecten (waaronder bijen) uitsterven door het agressief promoten van de insecticiden die het bedrijf produceert.  Het hele bedrijf is meer dan andere bedrijven verantwoordelijk voor deze sterfte.  En alle gewone mensen die het spuitmiddel round up kopen, helpen eveneens bewust of onbewust mee aan het versneld uisterven van insecten - met allerlei kwalijke gevolgen vandien. 
Maar degene die in dit verhaal het meeste verantwoordelijkheid draagt, is toch die Monsanto CEO.  Zijn keuzes zijn bepalend.
 
Machtige bedrijven zoals Monsanto, voor wie enkel winst telt, groeien schrikbarend snel.  Ze verkrijgen almaar meer geld, en dus ook almaar meer macht.  Zij verkeren in de mogelijkheid om de wereld drastisch te veranderen (denk aan genetisch gemanipuleerde planten, en aan patenten op planten en zaaigoed, aan vervuiling, ...).  Ook beschikken ze over zoveel geld dat ze makkelijk beïnvloedingscampagnes (agressieve reclame) kunnen betalen.
Dit soort bedrijven kan dus uiteindelijk veel sneller en op veel grotere schaal negatieve veranderingen in de wereld teweeg brengen - oneindig veel sneller dan wij als individuen die ethischer proberen te leven dat kunnen met positieve veranderingen.
De enige manier om zulke bedrijven tegen te houden, is, denk ik, met geweld.
Want als we er op een of andere manier met vreedzame gesprekken in zouden slagen om de CEO van Monsanto ervan te overtuigen dat hij fout bezig is, dan staan er onmiddellijk vijftig anderen klaar om zijn plaats in te nemen.  Het geld en de macht die daarmee gepaard gaan, zijn namelijk heel verleidelijk. 
Maar als er een bepaalde groepering, zoals the East, de personen aan de top van dit bedrijf zou bedreigen met acties die tegen hen persoonlijk gericht zijn, dan zouden anderen wel twee keer nadenken vooraleer ze die hoge functie bij dat bedrijf zouden aannemen.  Uiteindelijk zou zo'n bedrijf er dan de brui aan moeten geven, of naar aanvaardbare alternatieven moeten zoeken.   
Helaas beland je dan weer bij "overtuigen met geweld".
In ieder geval is mijn dilemma: is wat ik doe en hoe ik probeer te leven genoeg, of is er veel meer nodig, zoals onmiddellijke actie tegen de grote nefaste bedrijven van dit moment?
In ieder geval: ik heb respect voor de moed en de toewijding van alle actievoerders.  
  

donderdag 20 februari 2014

Vegan broodbeleg van de maand: Quinoa Preispread

Als je een restje quinoa hebt, kan je daar een te gekke spread mee maken.  Het receptje hieronder is slechts een voorbeeld: de mogelijkheden zijn eindeloos!  Je kan experimenteren met verschillende groenten en verschillende kruidenmengelingen (Oosters, provençaals, ...)

Quinoa Prei Spread
Nodig:
-350 g gekookte quinoa (mag ook minder zijn, hangt af van je restje!)
-2 preien
-kurkuma naar smaak
-gerookte lookpoeder (optioneel) naar smaak
-provençaalse kruiden naar smaak
-peper
-zout (niet te veel want er gaat ook sojasaus in)
-korianderpoeder naar smaak
-snufje nootmuskaat
-snufje van iets pikants (cayennepeper, scherpe paprika, chili, ...)
-currypoeder naar smaak
-goeie scheut balsamico azijn, of gebruik een andere aromatische azijn
-1 el sojasaus
-3 el olijfolie
-gewelde rozijnen, een handvol ongeveer, voor een smeuïger effect en een zoete touch(optioneel)
-geroosterde hazelnootjes, een kleine handvol, voor wat bite (optioneel)
-mixer of keukenmachine en pot
-wok en spatel
Hoe maak je het?
1.Snij de prei in ringetjes, gebruik ook het groen.
2.Wel eventueel je rozijnen en rooster en vermaal eventueel je hazelnootjes.
3.Verhit de olijfolie in een wok.
4.Wok de prei. 
5.Voeg alle kruiden toe en roer goed.  Je mag best doorkruiden, het mengsel wordt immers nog gemengd met de quinoa. 
6.Blus het geheel met de scheut azijn en met de sojasaus. 
7.Laat nog even verder doorbakken.
8.Meng de quinoa eronder en mix of blend het geheel.  Voeg eventueel rozijntjes en/of hazelnootjes toe.   
9.De spread die ik maakte was nog vrij korrelig - wil je het smeuïger hebben, voeg dan extra olie toe. 
10.Fotootje: ik beloof dat ik een betere fotografe zal proberen worden :)

Wil je zelf quinoa verbouwen?  Lees hier hoe je dat doet!



zondag 16 februari 2014

Reddingsmiddel bij reflux

Al sinds ik me kan herinneren heb ik last van reflux: zure oprispingen van de maag.
Als kind heb ik lange tijd gedacht dat ik dat had, omdat ik mijn eten niet genoeg kauwde!  Later leerde ik dat reflux ontstaat door een foutief functioneren van de maagklep, waardoor de maaginhoud gedeeltelijk de slokdarm in stroomt.
Als je leest wat je moet doen om reflux te vermijden, word je (ik toch) bijna depressief.
-Chocolade mijden (hallo!)
-vet en olie mijden
-pikant mijden
-geen alcohol
-geen zoetigheden
-geen tussendoortjes
-look mijden (DAT is erover!)
Ik liet enkele jaren terug een -pijnlijk- maagonderzoek uitvoeren, waaruit bleek dat ik inderdaad reflux had.  Een enigszins effectieve tip van de dokter was om mijn bed aan het hoofdeinde te verhogen (zodat je lichaam in een rechte lijn "schuin" ligt en je maaginhoud op zijn plaats blijft).  Maar het andere advies was gaviscon innemen, een slechtsmakend veel te zout geneesmiddel dat enorm veel aspartaam bevat.  Die gaviscon hielp me niet echt goed, en ik voelde me slecht bij het innemen ervan (al dat zout, al die aspartaam).
Ondertussen werd de reflux erger.  Er traden steken bij op aan de hartstreek (in het Engels wordt dat heartburn genoemd, omdat de pijn vaak verward wordt met hartaanvallen).
Ik vreesde al voor een operatie.  Ik pluisde het internet uit en kwam uit bij...  appelazijn als oplossing.
Appelazijn van bio-appels en van goede kwaliteit (troebel, ongefilterd, niet gepasteuriseerd) werkt als een basisch middel in de maag.  Dat zou je niet zeggen, want het smaakt immers als een zuur.  Toch is het basisch van aard.  Honing is nog zo'n vreemd voorbeeld: honing smaakt enorm zoet, maar het geldt als een zuur in je maag... 
Appelazijn neutraliseert het maagzuur waardoor je minder oprispingen hebt.
Het fijne weet ik er niet van - ik ben geen wetenschapper.  Alles wat ik weet is dat appelazijn het enige is dat mij snel en effectief helpt in de strijd tegen reflux.  Wat mij betreft is het een wondermiddel!  En bovendien schijnt het ook nog eens goed te zijn voor je huid en je haren, en je gezondheid in het algemeen. 
Ik drink dagelijks een glas water met een scheutje appelazijn in bij de maaltijd.  Ik vind het lekker smaken, een beetje als een limonade zonder prik.
Ik heb gemerkt dat, wanneer ik ophoudt met mijn dagelijkse glaasje azijn, de reflux terugkeert.   
Ik weet niet wat de gevolgen op lange termijn zijn van het innemen van appelazijn.  Ik merk alleen dat de pijn verdwijnt en dat ik minder last heb van zure oprispingen.
Naar het schijnt zouden gefermenteerde voedingswaren in het algemeen helpen tegen reflux.  Ik voel dat zuurkool goed voor mij en mijn maag is, evenals de heerlijke japanse umeboshi.  Maar appelazijn werkt het best!
Ik zou hier een receptje posten voor hoe ik appelazijn maak, maar er staan er al zoveel op het net!  Daarom deze link van de Gulle Aarde voor zelfgemaakte appelazijn.    
Lang leve de appelaar!  En lang leve de wilde fermenten in de lucht!

zondag 9 februari 2014

Boekbespreking: The Green Kitchen

Boekbespreking: The Green Kitchen, heerlijke en gezonde vegetarische recepten voor elke dag, door David Frenkiell en Luise Vindahl, uitgegeven bij Becht

Ik was blij verrast door het nieuwe kookboek The Green Kitchen.  De blog, Green Kitchen Stories, die aan dit boek gelinkt is kende ik nog niet, maar nu ga ik hem volgen!
Het boek staat vol prachtige foto's - niet alleen van de gerechten die dit gezin maakt, maar ook van het landschap waar ze wonen en van hun schattige dochtertje Elsa.  De recepten worden afgewisseld met verhalen en met tips.  Interessant, zeker voor aanstaande veggie ouders, is bijvoorbeeld de manier waarop ze voor hun dochtertje koken.  In het hoofdstukje "In onze voorraadkast" wordt tekst en uitleg gegeven bij de ingrediënten, wat ook altijd handig is en nieuwe ideeën kan opleveren.
Er wordt veel met yoghurt, kaas en eieren gekookt, maar Vindahl en Frenkiell stellen vaak veganistische alternatieven voor.  Bovendien zijn de receptideeën zeker ook de moeite voor vegans!
Volgende recepten vond ik bijvoorbeeld bijzonder tot de verbeelding spreken:
-pizza met bloemkoolbodem
-venkel kokosquiche (WAT een mooie combinatie!)
-salade van belugalinzen met ahorndressing
-soep van tomaten en kikkererwten uit de oven
-roze dahl van abrikozen en bloemkool
-biet bourguignon
-frambozen zoethoutsap

Deze originele, verrassende ideeën kenmerken het boek.  Een linzenslaatje met fruit en een zoete dressing, je moet er maar op komen!
Ook worden er bijzonder leuke en creatieve tips gegeven.  Dit gezin vindt het prettig om hun falafel in de oven te bakken: op die manier wordt deze gezonde snack niet zo vettig.  Daarna eten ze die falafel, niet in pitabrood, maar in koolbladeren...  Gezond en handig!
Ook taco's worden op deze wijze vervangen door savooikoolblad, en met een vulling van maïs en mango!
En risotto maken ze niet met rijst of quinoa, maar wel met witte bonen - voor datzelfde romige effect.  Dat wordt dan een "bonotto".
In de hoofdstukken de ochtend, lichte maaltijden, om mee te nemen, familie dinertjes, hapjes, drankjes en toetjes en tussendoortjes heb ik dus veel inspiratie kunnen opdoen.
De desserten spraken me iets minder aan, hoewel ik de hennep eiwitrepen heel interessant vond klinken.  Dat gerecht bleek meteen ook het populairste van hun blog te zijn!

Een prachtig vormgegeven boek met verrassende combinaties en ideeën.  

Rammenas, een interessante wintergroente

De winter is niet echt een druk tuinseizoen.  Binnenkort kunnen we alweer paprika's zaaien en de fruitbomen lemen, maar er is een lange rustperiode geweest.  
Als de herfst nadert en tijdens de winterperiode zelf vind ik het altijd zo jammer dat je bijna niets meer kan zaaien...
Gelukkig is er dan rammenas, de dikke zwarte radijsachtige, die je de hele winter door kan oogsten!

Ik zet even alle toepassingen die ik voor deze winterknol gevonden heb op een rijtje.  Weet je zelf nog een recept of een manier om rammenas te gebruiken: laat het me alsjeblieft weten!

Recepten en toepassingen met Rammenas

Soepen
Rammenas verleent aan je soep een mooie witte kleur.
Als je als basisingrediënten rammenas, aardappel (om te binden), ui, look en kruiden neemt, dan kan er niet veel verkeerd gaan.  Om het af te werken zou je kunnen werken met witte wijn of sojamelk/room.

Stoofpotjes
De zwarte wortel is heerlijk in allerhande stoofpotjes.  Denk aan een mix van pastinaak, zoete aardappel, wortel, kool, rode biet, raapjes, spruitjes, ...en rammenas!

Slaatjes
Rammenas smaakt pittig wanneer je het raspt.  Lekker in een slaatje of zelfs als broodbeleg. 

Pastasaus
Gisteren een witte rammenassoep gemaakt en nog wat overschot?  Bak wat champignons in schijfjes met ui en look, en gebruik de soeprestjes om een heerlijke pastasaus mee te maken!

Rammenaschips
Als je rammenas in dunne schijfjes snijdt en deze in de oven met olijfolie en zout bakt, krijg je een gezonde en lekkere chips!

Rammenasketchup
Een raar idee, misschien, maar echt de moeite, zeker als je van kaneel houdt!  Het recept vond ik in het fantastische boek "Inmaken en bewaren" van Wil en Netty Engels-Geurts.  Schil en rasp 500 g rammenas, snij een spaans pepertje fijn, rasp een ui.  Schil twee dikke tomaten en snij ze in stukjes.  Zet dit alles op samen met 2 dl kwaliteitsazijn, 100 g bruine suiker, 100 g rozijnen, kaneel, peperkorrels, chilipoeder en zout.  Laat pruttelen tot de groenten gaar zijn.  Giet heet in gesteriliseerde potten. Te gebruiken bij hartige gerechten, zoals gewone ketchup.

Gefermenteerde Rammenas
Gefermenteerd voedsel is heerlijk, het bewaart lang en het is hypergezond.  Bovendien is het makkelijk te maken.  Met gefermenteerde rammenas zet je iets bijzonders op tafel bij wijze van slaatje.  Voeg je er rode biet aan toe, dan krijg je roze rammenas!  Een recept om zelf zuurkool te maken vind je hier - aan die zuurkool kan je ook rammenas toevoegen.  Of probeer gefermenteerde rammenas uit op volgende wijze: neem een rammenas, schil en snij of rasp in stukjes.  Doe de groente in een grote glazen pot.  Voeg mosterdzaad, laurierblad, korianderpoeder, en gember toe naar smaak.  Los 1 el zout op in 250 ml water.  Giet dit zoute water over de groentemengeling tot het nog 1 cm onder de rand staat.  Leg een stuk kaasdoek over de potopening en bevestig met een elastiekje.  Laat enkele dagen fermenteren.  Draai er daarna een deksel op en bewaar in een koele ruimte.    

Rammenassiroop
Deze siroop kan je niet enkel als "snoepje" gebruiken, het goedje dient ook als geneesmiddel!  Rammenas heeft een helende werking bij verkoudheden.  Voor een recept, kijk hier

Rammenastandpasta
Toegegeven, deze heb ik nog niet uitgeprobeerd!  Ik  hou het bij mijn makkelijkste en goedkoopste zelfgemaakte tandpasta ooit, voorlopig.  Maar slecht kan deze tandpasta  toch alvast niet smaken.  Volgens dit artikel laat je venkelzaad, munt en rammenas in brandewijn trekken.  Hoe je deze vloeistof vervolgens gebruikt staat er helaas niet bij.    


zondag 2 februari 2014

Leven zonder koelkast

Wij leven al zes jaar zonder koelkast. 
Het idee om zonder te leven begon te rijpen toen we een lange reis door India maakten.  Bijna nergens zagen we daar een koelkast, terwijl het klimaat ginds toch een stuk warmer is!  Indiërs kruiden hun eten met chilipeper tegen bederf.  Als we ginds al een koelkast zagen, dan was het er één gesponsord door coca cola - in rode kleuren - waarin enkel cocacola producten mochten tentoongesteld worden.
Toen we terug thuis kwamen was er in ons huurhuisje eigenlijk geen plaats voor de kleine koelkast die we bezaten.  Een nichtje vroeg of ze de kast mocht lenen tot we groter woonden.
Toen we ons uiteindelijke huis kochten, waren we het zo gewend om zonder koelkast te leven dat we haar gezegd hebben dat ze onze koelkast mocht houden!  Ondertussen zijn we helemaal overtuigd van de vele voordelen van het NIET hebben van een koelkast.  We missen die kast totaal niet.
Waarom?

1.Een koelkast maakt een vervelend zoemgeluid.  Zonder koelkast is er... stilte!

2.Een koelkast verbruikt een heleboel electriciteit.  Sinds we geen koelkast meer hebben is onze rekening fors gedaald.  Evenals onze ecologische voetafdruk!

3.Het besef dat mensen in armere landen, waar het warmer is, blijkbaar kunnen overleven zonder koelkast, doet ons beseffen dat die hele koelkasthetze iets is dat de kapitalistische consumptiemaatschappij ons heeft aangepraat.  Telkens als wij mensen vertellen dat we prima zonder kunnen, vallen hun ogen bijna uit hun kassen.  Zonder koelkast!  Hoe is het mogelijk!
In het westen zijn wij deze koelluxe zo gewoon dat we die nooit meer in vraag stellen.  Iedereen ziet een koelkast als iets dat je echt moet hebben.  Terwijl dat helemaal niet zo is, mits enkele aanpassinkjes.  Zonder koelkast zijn we weer een stukje onafhankelijker en zelfvoorzienender, en hoeven we iets minder te consumeren, zodat we minder vervuilen.

4.Misschien wel het grootste voordeel: sinds we geen koelkast meer hebben, gooien we nog amper voedsel weg.  Dat lijkt contradictorisch.  Maar hoeveel reeds lang vervallen voedingswaren staan er in jouw koelkast?  Het is zo gemakkelijk: je denkt, ik heb nu geen zin in dit restje, ik zet het even in de koelkast.  Vervolgens vergeet je het - omdat dat kan - om het drie maand later te moeten weggooien.  Werk je zonder koelkast, dan ben je verplicht om creatief met restjes om te gaan, opdat ze niet bederven.  Wij eten nu veel vaker onze restjes gewoon de volgende dag op.
Enkel in de zomer kan het gebeuren dat er eens wat sojamelk of een pot veganaise slecht wordt, hoewel dat echt niet vaak voorkomt.

5.Tot slot heeft onze maag er voordeel bij dat de drankjes die we drinken niet ijs en ijskoud zijn.  Van drankjes op restaurant, die recht uit de koelkast komen, krijg ik buikpijn.  Zo koud als die zijn hoeft het echt niet voor  mij - mijn dorst wordt beter gelest door een gewoon fris drankje dan door eentje op koelkasttemperatuur!

Hoe doen we dat nu in de praktijk?

1.We gaan creatief om met restjes.  We verwerken ze de volgende dag in gerechten (soep wordt saus of omgekeerd, avondmaal van gisteren wordt lunch van vandaag, ...).

2.We drinken meestal water uit de kraan, dat is voor ons koel genoeg.  Ook waterkefir, de gezonde en lekkere drank die je zelf kan maken, is het lekkerst op kamertemperatuur.  Hebben we gasten die bier lusten in de zomer, dan koelen we de flesjes op voorhand door ze in een emmer koud water te leggen, of ze kort in te vriezen.  Een (kleine) diepvriezer hebben we namelijk nog wel.   Om het probleem van vergeten restjes in de diepvriezer tegen te gaan, werken we met een blad papier dat met een magneet op de diepvries hangt.  We schrijven daar op wat er in welke schuif zit, en we strepen het door als we het eruit halen.

3.Zaken als veganaise (zelfgemaakt), mosterd, choco, plantaardige boter en confituur bewaren we gewoon in de voorraadkast.  We zorgen er wel voor dat als we aan zo'n pot beginnen, we hem ook leegmaken in de dagen die volgen.  We willen niet graag dat er iets eetbaars bederft.  Wat plantaardige boter betreft gebruik ik nu meestal kokosvet: dat schijnt gezonder te zijn en het smelt pas bij hoge temperaturen - het wordt ook niet snel slecht.   En het is superlekker!  In de zomer zetten we de sojamelk en de veganaise wel eens op een koelere plaats (bv de kelder).  Elk huis heeft toch zo'n plekje?
 
 4.Groenten en fruit bewaren we naargelang van de soort in rieten manden of in bakken met losse aarde.  Tomaten hebben bv echt geen baat bij koele bewaring: die liggen bij ons gewoon in een vergiet of een kartonnen doos.  De worteltjes, rode bieten en pastinaken hebben elk hun emmer met zand, waarin we ze rechtop bewaren.  Sla plukken we vers.

5.Omdat we geen koelkast hebben terwijl we toch een grote moestuin hebben, experimenteren we nu vaker met alternatieve manieren om oogsten te bewaren.  De makkelijkste maar meteen ook de meest onecologische manier om oogst te bewaren is invriezen.  Daarnaast experimenteren we met inmaken, drogen en fermenteren.  Voor voorbeeldjes daarvan: rabarberfruitleer makkelijk gedroogd, vliergelei met chaikruiden, rode bessen ketchup, zelf zuurkool maken

Heeft er nog iemand ideeën om koelkastloos door het leven te gaan?  Wat zijn jullie ervaringen?